De haven van Zeebrugge is uitgegroeid tot een modern logistiek platform van allure voor de Europese en intercontinentale markten. De kusthaven biedt dagelijks bijna 20 Europese diensten naar bestemmingen in het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Scandinavië, de Baltische regio, Rusland en Zuid-Europa. Het uitgebreide aanbod van ferrydiensten, wereldwijde container- en feederdiensten, een binnenvaart-, spoor- en wegennetwerk maakt Zeebrugge tot een interessante hotspot voor distributiecentra. Zeebrugge is in Europa een belangrijke roll-on/roll-off en containerhaven met een jaarlijkse overslag van bijna 40 miljoen ton. In het segment van de containers is de Noordzeehaven vooral actief op de handelsroute tussen Europa en het Midden en Verre Oosten. Bovendien heeft Zeebrugge een Europees netwerk van feederdiensten ontwikkeld om containerladingen snel en efficiënt naar de belangrijke Europese bestemmingen te verschepen.
Met een jaarlijkse behandeling van 2,5 miljoen auto’s heeft Zeebrugge zich zelfs in de wereldwijde top van autohavens genesteld. Zeebrugge richt zich eveneens op de overslag van conventionele ladingen, vloeibaar aardgas (LNG) en cruises. Cleanport Zeebrugge ontwikkelt zich ook tot foodcluster, een ideale locatie om bederfelijke voedingswaren te bundelen.
Zeebrugge is haar wereldwijde toppositie voor nieuwe auto’s verder aan het uitbouwen. De kusthaven stevent in 2016 af op een absoluut record van meer dan 2½ miljoen nieuwe wagens. “In een periode van drie jaar is het aantal behandelde auto’s in Zeebrugge gestegen met 40 procent. Er zijn geweldige ontwikkelingen gaande. De roro-trafiek steeg maar liefst met 10 procent op onze Scandinavische bestemmingen. We zijn een echte hub geworden op Denemarken, Noorwegen, Zweden en Finland. Ook op Groot-Brittannië is de trafiek met ruim 6 procent aanzienlijk gestegen”, aldus Joachim Coens, gedelegeerd bestuurder van de haven van Zeebrugge.
Nieuwe dienst op Denemarken
Rederij CLdN is dit jaar met een dienst tussen Zeebrugge en de Deense haven Hirtshals gestart. Met deze dienst creeërt CLdn een directe verbinding tussen Noord-Denemarken en Zeebrugge. Via een parallelle samenwerking met rederijen Fjord Line, Color Line en Smyril Line, is er in de Deense haven ook een verbinding naar de Westkust van Noorwegen en IJsland. De nieuwe CLdN-dienst is van start gegaan met een wekelijkse aanloop, geladen met zowel containers als trailers. Het eerste vertrek vanuit Zeebrugge was zondag 14 februari, met aankomst in de haven van Hirtshals op dinsdag 16 februari. Behalve transport tussen Noord-Denemarken en Zeebrugge, ontwikkelt de CLdN-aanloop door een samenwerking met Color Line, Fjord Line en Smyril Line een corridor voor verdere Noorse, Atlantische en Centraal-Europese bestemmingen.
Kostenefficiënt
Zeebrugge’s hoge aanbod aan bestemmingen in het Verenigd Koninkrijk zorgt voor een kostenefficiënte oplossing voor UK-ladingen van en naar Hirtshals en Noorwegen. “Deze nieuwe CLdN-dienst is een belangrijke toevoeging aan het shortsea aanbod in Zeebrugge. Het is in de eerste plaats een bevestiging voor onze haven als Scandinaviëhub, met momenteel 15 bestemmingen in de Scandinavische landen, met in Denemarken Hirtshals en Esbjerg. De haven van Hirtshals vormt een hub en verbindt onze haven met nieuwe bestemmingen zoals de westkust van Noorwegen en IJsland. Dit nieuwe initiatief is het resultaat van de nauwe samenwerking tussen CLdN en de twee havenbesturen. Het is door die gezamenlijke inspanningen dat er zo’n voordelige verbinding voor de markt kon worden opgezet”, zegt Joachim Coens.
Positieve trend
De positieve trend van 2015 zet zich dit jaar door. Het roll-on/roll-off segment in de haven van Zeebrugge is in de eerste helft van 2016 fors gestegen met 11 procent tot 7,2 miljoen ton. De vrachtvolumes nemen op alle vaargebieden toe, met name het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Scandinavië en Zuid-Europa. Het aantal auto’s is in het eerste semester spectaculair met 20 procent gestegen tot een totaal volume van 1.380.810 eenheden. Dit was in 2009 nog het autovolume op jaarbasis. Een ander opvallend cijfer in de eerste zes maanden van dit jaar is het stukgoed met ruim 750.000 ton. Dat wil zeggen een stijging van maar liefst 40 procent. Dit is voor een belangrijk deel te danken aan het transport van de modules voor de bouw van de LNG-fabriek in het Russische Yamal. Daarnaast werd ook meer papierpulp behandeld. De vaste bulk toont een stijgende lijn met 9 procent tot ruim 725.000 ton. Er wordt namelijk meer zand en grind aangevoerd voor de bouw van de A11-snelweg. De containertrafiek is gedaald tot 7,7 miljoen ton (-5 procent). De vloeibare bulk daalde met 29 procent tot 3,1 miljoen ton. Er werd vooral minder LNG aangevoerd. Het totale behandelde goederenvolume in het eerste semester bedraagt 19,4 miljoen ton. Dit is een status quo in vergelijking met het eerste semester van 2015.
Nieuwe stromen wagens
Nieuwe stromen wagens blijven zich aandienen. Een aanzienlijke stijging in een neergaande Europese automarkt betekent een concentratie van de autobehandeling op Zeebrugge. Daardoor is de versteviging van de toppositie nog waardevoller. Zeebrugge is haar positie als absoluut marktleider voor nieuwe wagens verder aan het verstevigen.
De trafiek van nieuwe auto’s is arbeidsintensief en daarom ook belangrijk voor de werkgelegenheid in de haven. In de haven worden veel toegevoegde waarde activiteiten verricht met betrekking tot de nieuwe auto’s die jaarlijks (grotendeels van overzee) naar Zeebrugge komen om gereed te worden gemaakt voor export. Er worden opties en handleidingen toegevoegd en ze worden gecontroleerd op eventuele schade na transport. Tevens worden auto’s geverfd en in de wax gezet. Voor al deze technische interventies en toegevoegde waarde activiteiten zijn in Zeebrugge verschillende logistieke centra operationeel. De stijging in het behandelen van nieuwe auto’s is goed voor de werkgelegenheid in het havengebied. Nieuwe wagens moeten na aankomst worden verreden naar de logistieke centra, worden voorzien van opties en gaan naar de carwash. Vanuit Zeebrugge worden de auto’s verder gedistribueerd.
Japan
België viert dit jaar een 150-jarige diplomatieke relatie met Japan. Als symbool voor deze bijzondere relatie worden twee standbeelden geplaatst in Hanyu, de zustergemeente van Durbuy in Japan. Hiervoor schonk Durbuy twee Belgische stenen uit haar groeves. De zeehaven van Brugge organiseerde de logistiek samen met International Car Operators Zeebrugge en rederij NYK voor het transport van de stenen vanuit Zeebrugge naar de haven van Yokohama. Op 1 augustus 1866 ondertekenden België en Japan een ‘Treaty of Friendship, Trade and Navigation’. Als symbool voor de 150-jarige band tussen Japan en België worden twee standbeelden gemaakt, één door de Belgische kunstenaar William Livermore en een tweede door de Japanse kunstenaar Kazuoshi Hiraï. Beide standbeelden komen in Hanyu te staan.
NYK autoschip
De Japanse terminal operator ICO en de Japanse rederij NYK hebben hun medewerking verleend om de stenen via de Belgische terminal ICO Zeebrugge te verschepen, wat de band tussen beide landen nogmaals symboliseert. De stenen voor de standbeelden zijn anderhalve ton zwaar en verlieten eind juli de haven aan boord van het schip ‘Iris Leader’, een NYK autoschip met een capaciteit van 6.800 wagens. “Zeebrugge is nauw verbonden met Japan. Er zijn Japanse rederijen, Japanse stouwerijen en Japanse productievestigingen: Toyota, NYK, Toyofuji, Mitsui, “K” Line, KESS, UECC, Bridgestone, Sumitomo, Meiko, Daikin, AGC Glass, Mitsubishi, Mazda, Suzuki, Nissan. Veertig procent van de behandelde wagens in Zeebrugge draagt een Japanse merknaam”, aldus Joachim Coens.
Accessoires
Toyota’s hub in Zeebrugge speelt een cruciale rol in de doelstelling van Toyota Motor Europe (TME) om zijn logistieke efficiëntie te verhogen. Naast de verdeling van wagens via schepen, trucks en per spoor naar grote steden van Europa is de vestiging ook uitgerust als opslagruimte voor de installatie van accessoires en worden er keuringen uitgevoerd. Vervolgens worden de Toyota en Lexus wagens afgeleverd in landen als België, Duitsland en Nederland.
Toegevoegde waarde
‘Value added logistics’ vinden in Zeebrugge in de meeste trafieken plaats. Ze worden zowel intercontinentaal via ‘deepsea’ verricht, als in het kader van distributie binnen Europa via shortsea, binnenvaart, spoor en wegvervoer. Goederen in diverse segmenten worden in het havengebied geassembleerd, omgepakt en verpakt.
Containers
De mondiale schaalvergroting in de containersector is ook merkbaar in de haven van Zeebrugge. Er werden verschillende opmerkelijke calls gemaakt in Zeebrugge zoals van de CSCL Globe (19.100 TEU), CMA CGM Kerguelen en CMA CGM Georg Forster (17.772 TEU), UASC Barzan en UASC Al Muraykh (18.800 TEU). Ondanks deze recordaanlopen is het de vermindering van de deepsea diensten op Azië en de wijzigingen in de containerallianties die het totale resultaat van de containers bepalen. Zeebrugge ziet de containertrafieken in 2015 daardoor fors dalen. 2016 laat een consolidatie van de containertrafieken op de APM Terminal in Zeebrugge zien. Twee CMA CGM-diensten (FAL1 en FAL8) die voorheen werden behandeld op de CHZ-terminal in Zeebrugge, verhuizen naar het Albert II-dok. Naast de reeds bestaande diensten van de APM Terminal Zeebrugge, worden alle containerdiensten behouden en dus op 1 terminal geconcentreerd. Bovendien is er een nieuwe Caraïbische reeferdienst naar Zeebrugge. Begin dit jaar meerde het eerste schip van deze CMA CGM-dienst aan bij APM Terminals Zeebrugge.
StoraEnso
Terminaloperator PSA Zeebrugge vernieuwde in 2014 het contract met papierfabrikant StoraEnso. Door de vernieuwde samenwerking is er een flinke toename van de volumes. De multipurpose terminal van PSA is een belangrijke schakel in het logistieke netwerk van StoraEnso: de belangrijkste hub voor haar Europese en intercontinentale scheepvaartverbindingen. Met de concentratie van StoraEnso Short Sea System (4S)-trafieken aan het Wielingendok in de voorhaven, krijgt de terminal van PSA in Zeebrugge een waardevolle rol toebedeeld. De consolidatie van extra diensten in Zeebrugge zal de volumes op de terminal significant doen stijgen en bevestigt en versterkt Zeebrugge in haar hubfunctie. Via het 4S shipping netwerk is de terminal gelinkt aan verschillende locaties binnen en buiten Europa.
Verbrugge International
Verbrugge International startte in 2014 een terminal voor LO/LO-trafieken, woodpulp en ander breakbulk en voor de op- en overslag van gecontaineriseerde goederen in de voorhaven aan het Albert II-dok. De terminal is een sterke meerwaarde voor de Zeebrugse trafiek en de stukgoedsector in het bijzonder. Zeebrugge zet dan ook steeds meer in op specifieke lading of breakbulk, zoals woodpulp, papier, hout, staal, metalen en projectlading.
Extra kaaimuur
Om de ontwikkelingen verder te stimuleren, wordt 300 meter extra kaaimuur gebouwd in het Zuidelijk kanaaldok, een investering van tien miljoen euro. “We werken ook aan een betere organisatie van de toegang tot de terminals. De autosector is goed voor de werkgelegenheid in het havengebied. Nieuwe auto´s moeten na aankomst worden verreden naar de logistieke centra, ze worden bijvoorbeeld voorzien van opties op vraag van de klant. Vanuit Zeebrugge kunnen ze verder worden gedistribueerd.” Toegevoegde waarde activiteiten, ofwel ‘Value added logistics’, gelden voor de meeste trafieken in Zeebrugge. Ze worden zowel intercontinentaal via ‘deepsea’ verricht, als in het kader van distributie binnen Europa via shortsea, binnenvaart, spoor en wegvervoer. Goederen in diverse segmenten worden in het havengebied geassembleerd, omgepakt en verpakt.
LNG
De haven van Zeebrugge is één van de belangrijkste aardgashubs in Europa. De markt voor kleinschalige LNG is een uiterst veelbelovende markt, omdat LNG de alternatieve brandstof bij uitstek is voor de scheepvaart. De strengere regelgeving in de SECA-zone, die vanaf januari 2015 van kracht is, werkt deze evolutie in de hand. Varen op LNG betekent minder CO2-uitstoot, fijnstof en andere emissies, terwijl schepen op traditionele scheepsbrandstof erg vervuilend zijn. Met de Fluxys LNG-terminal in de voorhaven, de Zeepipe Recieving Terminal (een 814 kilometer lange pijplijn van Noorwegen) en de Interconnector (een pijplijn tussen Bacton en Zeebrugge) levert Zeebrugge 15 procent van al het aardgas dat nodig is voor de consumptie in de Europese Unie. Het havenbestuur en Fluxys Belgium delen een sterke interesse om actief te zijn als LNG-bunkering hub. Port of Zeebrugge speelt daarom reeds enkele jaren een actieve rol in het bedenken, onderzoeken en uitwerken van de verschillende mogelijkheden voor LNG-bevoorrading van schepen en vrachtwagens. In 2014 werden ’s werelds eerste twee LNG-aangedreven sleepboten gebunkerd in de haven van Zeebrugge.
Yamal-contract
Vanaf 2017 kan Zeebrugge een aanzienlijke toename in de LNG-overslag tegemoet zien door het Yamal-contract met Rusland. Het gaat om 8 miljoen ton op jaarbasis of 200 extra scheepsbewegingen in de kusthaven. Yamal LNG zal tijdens de arctische zomer zijn LNG via de Noordelijke Zeeroute naar de markten in Azië en de Stille Oceaan brengen. In de winter daarentegen, wanneer het niet mogelijk is om deze noordelijke zeeroute te volgen, zullen de ice class LNG-schepen afvaren naar Zeebrugge, waar Fluxys het LNG zal overslaan naar conventionele LNG-schepen. Die zullen dan de reis vervolgen en via het Suez-kanaal het LNG leveren op de markten in Azië en de Stille Oceaan.
Cruisevaart
De haven van Zeebrugge is de grootste cruisehaven van Vlaanderen. Samen met de haven van Oostende werkt het havenbestuur van Zeebrugge sinds 2009 aan de promotie van de regio West-Vlaanderen als cruisebestemming. Die inspanningen gebeuren onder de noemer Belgian Coast Cruise Project. De cruisesector blijft floreren. In 2015 hebben 111 cruiseschepen aangelegd in Zeebrugge met in totaal 471.084 cruisepassagiers (2014: 107 cruises). 2016 belooft opnieuw een recordjaar te worden. “Met de bouw van een nieuw cruisegebouw willen we passagiers meer verankeren in de stad, en rederijen in de haven. We zetten in op een nieuwe cruise terminal. Onze doelstelling is om cruises te laten starten en aankomen, met inschepingsmogelijkheden, in Zeebrugge. De toeleveringsbedrijven voor de cruiseschepen zorgen voor een boost voor economie en werkgelegenheid.”
Nieuwe goederenstromen
Joachim Coens legt uit dat bestaande sterke goederenstromen (zoals de auto’s) gekoesterd moeten worden, maar dat de haven van Zeebrugge ook inzet op nieuwe stromen. “In de ruimere omgeving gaan we daarom op zoek naar specifieke producten en gaan we na hoe de haven in die goederenstromen een toegevoegde waarde kan bieden. Op die manier kunnen we nieuwe sectoren naar de haven brengen. Zo creëren we meerwaarde voor de regionale actoren én bijkomende tewerkstelling. Verder spelen we in op niches, zoals de voeding, agro-industrie, (aansluitend met het West-Vlaamse hinterland), specifieke breakbulk en bulkgoederen die een speciale service vereisen, zoals staal, aluminium, wood-pallets, zink, papier, bioproducten.
Stadsvaart
Het havenbestuur zet in op het project Stadsvaart, dat de binnenvaart vlotter moet doen verlopen en de band met Brugge verder zal aanhalen. “Zeebrugge is een economische motor voor de hele regio. Waar mogelijk gaan we de band van de lokale bedrijven met de haven verder versterken.”
