Port of Moerdijk heeft de ambitie om te excelleren in veiligheid en om in 2030 de veiligste haven in de Vlaams-Nederlandse Delta te zijn. Onder het motto ‘Stevig, scherp en slim’ werkt Port of Moerdijk voor de safety en security van het haven- en industrieterrein samen met de gemeente Moerdijk, overheidsdiensten en private partijen. Met onder andere de Stichting Beveiliging Industrieterrein Moerdijk (SBIM) – waarin havenbedrijf Moerdijk en de ondernemers zijn verenigd – dragen zij zorg voor de beveiliging met onder andere surveillancediensten, slimme camera-controle, preventie-advies en bewaking van toegangswegen en vluchtwegen. Dit gebeurt op een integrale manier waardoor een op informatie te sturen beeld ontstaat.
Ook de haven van Moerdijk heeft te maken met uitdagingen op het gebied van veiligheid en diverse vormen van ondermijning zoals diefstal, smokkel van goederen en mensen, drugscriminaliteit en milieucriminaliteit.
Veiligheidscultuur
Het haven- en industrieterrein Moerdijk behoort wel al tot de best beveiligde terreinen met betrekking tot bedrijven en goederen. Het havenbedrijf van Moerdijk beschouwt veiligheid als randvoorwaardelijk voor zijn ‘licence to operate’. Bovendien zal veiligheid alleen maar belangrijker worden in de huidige maatschappij en er wordt dan ook alles aan gedaan om de veiligheid van werknemers, omgeving en omwonenden te waarborgen. Bedrijven die zich vestigen op het haven- en industrieterrein Moerdijk zijn dan ook verplicht deel te nemen aan de collectieve beveiliging. Samenwerking zorgt voor draagvlak en een echte veiligheidscultuur.
De camera’s zijn de ogen van het haven- en industrieterrein.
Ketenpartners
De krachtenbundeling met de ketenpartners heeft geresulteerd in een unieke veiligheidsaanpak in Port of Moerdijk. Er is een publiek-private samenwerking tussen Port of Moerdijk en de op het haven- en industrieterrein gevestigde bedrijven, de gemeente Moerdijk, politie, douane, Koninklijke Marechaussee, Provincie Noord-Brabant, Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant en Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant. Hierin weten alle partijen elkaar formeel en informeel te vinden en ontwikkelen constant door om steeds effectiever en efficiënter samen te werken.
Haventafel Zeeland | West-Brabant
Daarnaast vormt Port of Moerdijk met de havens van Zeeland de haventafel Zeeland-West-Brabant. Samen zijn ze ook een van de vijf mainports van Nederland. In het programma Mainport Zeehavens Zeeland | West-Brabant bundelen de gemeenten Vlissingen, Borsele, Terneuzen en Moerdijk, Politie, Openbaar Ministerie, Douane, Koninklijke Marechaussee, Belastingdienst en de havenbedrijven North Sea Port en Port of Moerdijk hun krachten. Deze zeehavens trekken samen op in het uitvoeren van een meerjaren veiligheidsbeleid om de zeehavens weerbaar te maken tegen ondermijnende activiteiten én criminelen aan te pakken, zodat het er veilig werken en goed ondernemen is.
SBIM
,,Ons streven is excellente veiligheid. Als risicogebied liggen we sowieso onder een vergrootglas. We brengen veiligheid voortdurend op een hoger plan. De SBIM neemt preventieve maatregelen om risico’s van criminaliteit en overlast voor het bedrijfsleven te voorkomen. Om state-of-the-art beveiliging te realiseren lopen tal van pilots met nieuwe ontwikkelingen, zoals projecten die uitvoering geven aan de inzet van slimme hekwerken, drone detectie, ‘blinde vlekken’-verdichting, mobiele telefonie detectie, intelligente camera’s, maar ook verdere samenwerking tussen privaat en publieke camerasystemen”, aldus Gijs-Jan Schüssler, programmamanager Veiligheid en havenmeester in Port of Moerdijk.
Het veiligheidscoördinatiecentrum van Port of Moerdijk.
Collectieve bedrijfsbrandweer
Gijs-Jan is net terug van een veiligheidstraining in het Franse Vernon. ,,De training in Frankrijk ging uit van de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant, waarbij de brandweer industriële brandbestrijding oefende in het kader van de collectieve bedrijfsbrandweerzorg voor Port of Moerdijk. Mocht er iets mis gaan dan is het zaak om de schade zoveel mogelijk te mitigeren. In Frankrijk waren er trainingen met 1 op 1 realistische scenario’s, met bijvoorbeeld een auto die in vlammen op ging, met klappende banden”, vertelt de programmamanager Veiligheid van Port of Moerdijk. ,,Adequate en alerte collectieve bedrijfsbrandweerzorg is een belangrijke randvoorwaarde voor Port of Moerdijk.”
Multimodaal knooppunt
Port of Moerdijk is de vierde zeehaven van nationaal belang en de tweede containerhaven van Nederland. Het haven- en industrieterrein Moerdijk ligt centraal in de Vlaams-Nederlandse Delta. Het is een multimodaal knooppunt met verbindingen over de weg, het water, per spoor en buisleidingen.
Camera’s
Ruim tachtig camera’s registreren al meer dan twintig jaar de bewegingen van mensen en goederen in Port of Moerdijk. Daar komen er het komend jaar nog minimaal twintig bij. De camera’s zijn de ogen van het haven- en industrieterrein op alle toegangswegen, de vaarwegen en het spoor. De camera’s bij de toegangswegen naar het terrein zijn aangesloten op het landelijke ANPR-netwerk (Automatic Number Plate Recognition). Inmiddels worden in Moerdijk ook camera’s uitgerust met scenario herkenning op basis van AI en anomalie detectie. In het veiligheidsprogramma worden de komende jaren nog meer sensoren ontsloten voor een zo optimaal mogelijk beeld van alle activiteiten in de haven. Denk bijvoorbeeld aan het koppelen van weeglussen aan de ANPR camera’s. Zo ontstaat een steeds completer beeld om informatiegestuurd te kunnen optreden als nodig.
Gijs-Jan Schüssler, programmamanager Veiligheid en havenmeester in Port of Moerdijk.
Logistiek Park Moerdijk (LPM).
Havenbedrijf Moerdijk tekende begin oktober een raamovereenkomst met Bavak Security Group voor de ontwikkeling en implementatie van fysieke beveiligingsmaatregelen voor het nieuwe Logistiek Park Moerdijk (LPM). Het gaat hierbij om toegangsbeveiliging bij alle in- en uitgangen van het toekomstige bedrijventerrein, inclusief de interne verbindingsbaan naar het bestaande haven- en industrieterrein.
Primaire doel
,,Gebaseerd op een strategie van ‘je komt er wel op, maar niet ongezien vanaf’, is ons primaire doel om voor het LPM eenzelfde niveau van ‘excellente veiligheid’ te realiseren als in de rest van Port of Moerdijk.”
Beveiligingsmaatregelen
De overeenkomst met Bavak omvat een brede waaier aan beveiligingsmaatregelen, waaronder toegangsbeveiliging met behulp van geavanceerde speedgates en ANPR-systemen bij alle in- en uitgangen van het LPM, evenals langs de Interne Baan die het LPM voor vrachtverkeer en hulpdiensten verbindt met het bestaande haven- en industrieterrein. Daarnaast zal het openbare gebied binnen het Logistiek Park Moerdijk beveiligd worden via sensoren (multisensorcamera’s).
Keurmerk Veilig Ondernemen
Het haven- en industrieterrein Moerdijk ontving anderhalf jaar geleden van de onafhankelijke certificeringsinstantie Kiwa het Keurmerk Veilig Ondernemen. Het is de enige in Nederland van deze omvang met een dergelijk certificaat dat staat voor een gerechtvaardigd vertrouwen in de kwaliteit van de safety en security van het gebied. Door uitvoering te geven aan een maatregelen matrix is de verwachting dat over twee jaar de uitkomsten van de certificering nog beter zijn.
Port Security Officer
Elke havenfaciliteit (Port Facility) dient een Port Facility Security Officer (PFSO) te hebben. Dit staat omschreven in de Internationale Ship and Port Security Code (ISPS Code). Voor elke haven is een Port Security Authority aangewezen; in Nederland de burgemeesters van de havengemeenten. De burgemeester van de gemeente Moerdijk heeft – als autoriteit voor havenveiligheid – de havenmeester van het Havenbedrijf Moerdijk aangewezen als havenveiligheidsfunctionaris (Port Security Officer).
Versterken veiligheidsbewustzijn
Gijs-Jan Schüssler houdt zich als Port Security Officer van Moerdijk onder andere bezig met het uitvoeren van risicoanalyses, het toezien op het implementeren van beveiligingsplannen van de terminals en het versterken van het veiligheidsbewustzijn. In Moerdijk zijn er 29 terminals ISPS-gecertificeerd, zoals ATM, Shell en CCT (de op een na grootste container terminal van Nederland). De ISPS-certificering betekent dat de terminals ook schepen van buiten Europa mogen ontvangen. Op jaarbasis zijn dat in Moerdijk ongeveer 2.000 schepen.
Havenmeester.
Gijs-Jan is tevens havenmeester van Port of Moerdijk. ,,Een havenmeester moet zorgen voor een veilige en vlotte doorvaart en goede voortgang van alle nautische kernactiviteiten, zoals toelatingsbeleid en op- en overslag. Daarbij moeten de spelregels duidelijk in kaart worden gebracht.”
Een ‘slim hekwerk’ aan de kade in Moerdijk.
Aangescherpte eisen
De functie van havenmeester is steeds belangrijker geworden vanwege de aangescherpte eisen op het gebied van veiligheid, efficiëntie en duurzaamheid. ,,Een havenmeester houdt zich bezig met het toelaten van schepen in de haven, met het aanbieden van een ligplaats en het erop toezien dat men zich ordelijk en veilig gedraagt. Schepen mogen van elkaar geen last ondervinden. Onveilige situaties leveren vertraging op, waardoor economische belangen worden geschaad. Daarom is het zaak dat risico’s worden uitgesloten of in ieder geval zo klein mogelijk worden gehouden. Ook is het belangrijk dat dit continu inzichtelijk worden gemaakt en getoetst. De havenmeester gebruikt hiervoor het nautisch veiligheidsmanagement systeem (N-VMS) en laat zich hierbij adviseren door een Safety Evaluation Board (SEB).”
Havenverordening
Een schip is in feite ook een bedrijf, dat haar activiteiten zo goed en vlot mogelijk moet kunnen afwikkelen. Het schip moet zo makkelijk mogelijk de haven binnen kunnen varen. Als alle normale activiteiten in de bedrijfsvoering zijn verricht (laden en lossen, bunkeren, repareren, afgeven van afval), moet het schip weer zo makkelijk mogelijk kunnen uitvaren. De havenverordening beschrijft wat wel en niet mag en wat de spelregels zijn om alles zo goed en veilig mogelijk te doen. De havenverordening voor Port of Moerdijk beschrijft daarnaast ook een aantal ‘landgebonden’ spelregels zoals over het illegaal stallen van trailers in het openbaar gebied en het overnachten van chauffeurs, wat niet is toegestaan. ,,Reden voor ons ook om blauwe zone parkeren in te voeren op het hele haven- en industrieterrein”, zegt havenmeester Gijs-Jan Schüssler.
Diversiteit
De activiteiten van de havenmeester variëren van het geven van ondersteuning aan kleinere schepen die de haven niet goed kennen en het bieden van nautische toegankelijkheid aan grote zeeschepen, tot en met het afhandelen van de facturatie voor het gebruik van de havenfaciliteiten. Daarbij is het essentieel dat er zo maximaal mogelijk gebruik wordt gemaakt van de grootte en de diepte van de insteekhaven. De schepen worden tenslotte steeds groter en komen steeds dieper te liggen.
ISPS-code
In de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) is een internationale standaard ontwikkeld voor een betere beveiliging van zeeschepen en havenfaciliteiten: de in 2002 ingevoerde ISPS Code (International Ship and Port Securitycode). De ISPS-code regelt de veiligheidssituatie aan boord van schepen en op plaatsen waar schip en kade samenkomen. Als een bedrijf aan alle regels voldoet, krijgt het een certificaat en zodoende het recht om de schepen te ontvangen. Er moet bijvoorbeeld voor worden gezorgd dat personen die daar niet mogen komen geen toegang krijgen tot schepen of haventerreinen. Ook moet verhinderd worden dat ontoelaatbare wapens en explosieven aan boord van schepen of op de haventerreinen worden gebracht.
