Port of Antwerp-Bruges versterkt groene ambities
Port of Antwerp-Bruges is dé economische motor van Vlaanderen. De fusiehaven heeft een duidelijke focus op het verenigen van economische groei en duurzaamheid. Zo wordt verder koers gezet naar een duurzame haven van de toekomst. Als wereldhaven en poort naar en van Europa is Port of Antwerp-Bruges een cruciale schakel in de internationale logistieke keten. Daarom staat duurzame groei centraal. Port of Antwerp-Bruges is onlangs toegetreden tot de Green Shipping Corridor waarmee de groene ambities verder worden versterkt. De havens zullen hun inspanningen op het gebied van elektrificatie en bunkeren van ammoniak opvoeren, waardoor het mogelijk de eerste groene ammoniakscheepvaartcorridorvoor vrachtschepen ter wereld wordt.
De fusiehaven beschikt over de unieke combinatie van een inlandhaven en de nautische toegankelijkheid van een diepzeehaven voor de grootste containerschepen. Ook schepen met meer dan 24.000 TEU kunnen de haven aanlopen. MSC Aurora was begin dit jaar het eerste containerschip dat, onder het normale toelatingsbeleid en niet als proefvaart, met 16 meter diepgang naar Antwerpen is gevaren. Een absolute mijlpaal. Dit opent deuren voor Antwerpen om de eerste aanloophaven te zijn voor de allergrootste schepen. In Zeebrugge was er op donderdag 17 juli met de Ever Greet zelfs een diepgang van 16.30 diep, 10 centimeter dieper dan het vorige record.
Green Shipping Corridor
2.500 kilometer is de afstand van het meest noordelijke tot het meest zuidelijke punt van de Green Shipping Corridor tussen Zweden en België die de haven van Gotenburg, North Sea Port, DFDS en Port of Antwerp-Bruges willen realiseren om transport met bijna nul emissie te bevorderen.
Transporthubs
De corridor verbindt mogelijk 11 Europese landen via zee-, land- en spoorroutes van Noorwegen in Noord-Europa tot Spanje in Zuid-Europa. In deze corridor fungeren de havens van Gotenburg, North Sea Port en Antwerpen-Brugge als transporthubs en als belangrijke herkomst- en bestemmingszones voor industriële activiteit.
Verhoogde ambities
Het is de bedoeling dat er vanaf 2030 ten minste twee DFDS-schepen op ammoniak varen op de corridor, als onderdeel van de ambitie van DFDS om voor 2030 zes schepen met een lage of bijna-nul emissie in de vaart te hebben.
Elektrische vrachtwagens
De schepen op ammoniak worden aangevuld met elektrische vrachtwagens en spoortransport, alsmede met voorzieningen voor walstroom voor de schepen. Daarom zullen de havens hun inspanningen intensiveren om elektrische terminalactiviteiten en het veilig bunkeren van ammoniak mogelijk te maken. Daarnaast zijn de partners van plan om te beginnen met het opwekken van aanzienlijke hoeveelheden duurzame energie.
Versterken
De drie originele partners (de haven van Gotenburg, North Sea Port en DFDS) ondertekenden in 2022 een samenwerkingsovereenkomst voor het koolstofarm maken van de transportcorridor tussen Zweden en België en om een schaalbare oplossing te creëren. De toevoeging van Port of Antwerp-Bruges aan deze coalitie zal deze ambitie versterken.
Ammoniak
DFDS heeft financiering aangevraagd voor in totaal vier schepen die op ammoniak varen. Als de financiering wordt toegekend, zal het project (inclusief de elektrificatie in de havens) naar verwachting de uitstoot van 328.000 ton CO2 per jaar verminderen.
Vergroenen
,,Port of Antwerp Bruges onderschrijft de inspanningen van diens klanten en partners om prioriteit te geven aan het vergroenen van de activiteiten zowel op zee als aan land. DFDS, een belangrijke operator met een dagelijkse roll-on/roll-off vrachtdienst naar Gotenburg, zal bijdragen aan onze ambitie naar klimaatneutraal transport in, naar en via de haven. Als een van de grootste bunkerhubs ter wereld zet Port of Antwerp-Bruges zich in om klimaatneutrale scheepsbrandstoffen aan te bieden en de innovatieve aanpak van DFDS wordt omarmd om roroschepen op ammoniak te gebruiken op de corridor”, aldus Luc Arnouts, VP International networks bij Port of Antwerp-Bruges.
NextGen District
Het NextGen District in de haven van Antwerpen wordt verder ontwikkeld tot een hotspot voor innovatieve bedrijven die mee bouwen aan een circulaire economie. De eerste concessionarissen die gebruik zullen maken van de Antwerpse havenomgeving om hun innovatieve projecten in energietransitie en circulariteit te testen zijn ondertussen bekend. Power to Hydrogen wil met een geavanceerde technologie de kostprijs van groene waterstofproductie met behulp van hernieuwbare energie drastisch reduceren. TripleW heeft een industrieel proces ontwikkeld om melkzuur te produceren dat volledig is gemaakt van voedselafval en wil de toepassing van deze technologie uitbreiden naar een breder scala van voedselafvalstromen en eindproducten.
NextGen District.
Netwerk
Jacques Vandermeiren, CEO Port of Antwerp-Bruges. ,,Innovatieve bedrijven krijgen in NextGen Demo de ruimte om te groeien en aan te sluiten bij een waardevol netwerk van collega-pioniers, partners en klanten. Via de unieke locatie en het aanbod van essentiële faciliteiten en diensten willen we de schaalnadelen die start-ups en scale-ups ondervinden, wegwerken. Dankzij de EFRO-subsidie (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling) kunnen we een aantal grote investeringen die nodig zijn in de startfase financieren.”
Klimaatdoelstellingen
Annick De Ridder, Havenschepen van de Stad Antwerpen en voorzitter van de raad van bestuur van Port of Antwerp-Bruges: ,,NextGen Demo beperkt zich niet tot lokale bedrijven, maar trekt ook innovatie aan vanuit het buitenland zodat die in Vlaanderen geïmplementeerd kan worden en op die manier kan bijdragen aan het behalen van de Vlaamse en nationale klimaatdoelstellingen. Zo kunnen we onze haven concurrentieel houden én tegelijk inzetten op de transitie naar een klimaatneutrale samenleving.”
Groene energie
Om te voldoen aan de aanzienlijke vraag naar hernieuwbare energie, richt de haven zich niet alleen op lokale zonne- en windenergie, maar wordt ook sterk ingezet op de import van groene energie. Waterstof fungeert als grondstof voor de industrie en brandstof voor de scheepvaart. Hiermee wordt de strategie om van de haven een Europese klimaatneutrale waterstofhub te maken, concreet vormgegeven.
Waterstof
,,Waterstof is een van de sleutels tot een economie en samenleving met een minimale impact op het klimaat. Als zodanig is het een van de grondstoffen, energiebronnen en brandstoffen van de toekomst. Port of Antwerp-Bruges wil zijn potentieel ten volle benutten en engageert zich als actieve pionier in de waterstofeconomie op Europese schaal”, zegt Vandermeiren.
‘Green port’
,,Port of Antwerp-Bruges koestert de ambitie om als ‘green port’ en als pioniers dé energiepoort van Europa te worden. Waterstof vervult in die ambitie een belangrijke rol”, vervolgt Havenschepen De Ridder.
De petrochemie is van oudsher verankerd in Antwerpen.
Petrochemisch cluster
De petrochemie is van oudsher verankerd in Antwerpen, met een sterke stijging van de natte bulk in de afgelopen jaren. De inbedding van de petrochemie in Antwerpen biedt diverse synergievoordelen. Alle grote afnemers zijn hier aanwezig, waardoor de bouw- en grondstoffen in no time op de plaats van bestemming zijn. Port of Antwerp-Bruges streeft, als grootste chemische cluster van Europa, naar klimaatneutraliteit in 2050.
Ideale hub
Juist doordat Port of Antwerp-Bruges een uitgebreid ecosysteem heeft van industriële en logistieke bedrijven (met de juiste know how over chemische processen, logistiek, operaties en infrastructuur) is het de ideale hub voor alternatieve energiestromen.
Internationale positie
Met haar sterke internationale positie kan Port of Antwerp-Bruges het verschil maken in uitdagingen als de energietransitie. In de eerste plaats is er lokale productie van groene energie via het grootste onshore windpark in Antwerpen en offshore windindustrie in Zeebrugge. Bovendien wordt er zowel in Antwerpen als in Zeebrugge een waterstoffabriek gebouwd.
Havenhuis Antwerpen.
Import
Lokale productie van groene energie is echter bij lange na niet toereikend om in de behoefte te voorzien. Vandaar dat ook sterk ingezet wordt op de import van duurzame energie uit landen met veel wind en zon, waar groen kan worden geproduceerd. In het kader van de energietransitie zijn groene grondstoffen (zoals groene waterstof, methanol en ammoniak) essentieel. Die kunnen bijvoorbeeld worden geïmporteerd uit Oman naar Zeebrugge en via Antwerpen ook verder worden gedistribueerd naar het achterland zoals naar Duitsland (Ruhrgebied) waar de sterk aanwezige (chemische) industrie eveneens moet vergroenen.
Methatug
Port of Antwerp-Bruges introduceerde eind mei de Methatug, een wereldprimeur. Het is namelijk de eerste sleepboot ter wereld die vaart op methanol. De sleepboot maakt deel uit van een vergroeningsprogramma voor de eigen vloot en is een belangrijke stap in de transitie naar een klimaatneutrale haven tegen 2050. Het project wordt gefinancierd door het Europese onderzoeksprogramma Horizon 2020 en is onderdeel van het FASTWATER-project, dat de haalbaarheid van methanol als duurzame brandstof voor de scheepvaart wil aantonen.
Methanol
Methanol is een van de brandstoffen van de toekomst en zorgt voor een lagere uitstoot, een belangrijke factor in de ambitie van Port of Antwerp-Bruges om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Voor de Methatug werd de motor van een bestaande sleepboot omgebouwd tot een ‘dual fuel’ motor, wat betekent dat deze draait op een mengsel van methanol en traditionele brandstof. De 30 meter lange sleepboot heeft een trekkracht van 50 ton en kan 12.000 liter methanol opslaan, voldoende voor twee weken sleepwerk.
Strategische draaischijf
De haven van Zeebrugge heeft zich ontwikkeld tot strategische draaischijf voor handel met het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Vandaag de dag is Port of Antwerp-Bruges de tweede belangrijkste haven voor handel met het Verenigd Koninkrijk en Ierland.
Ierland en VK
Voor Ierland vormt België de vierde belangrijkste exportpartner, goed voor een omzet van 18,5 miljard euro. Het Verenigd Koninkrijk exporteert naar België met een omzet die 29,2 miljard euro bedraagt. Dat maakt van België het vijfde belangrijkste exportland voor het VK.
De Methatug werd onlangs in Antwerpen gelanceerd, ‘s werelds eerste sleepboot op methanol.
Uitstekende ligging
Het platform Zeebrugge beschikt over enkele belangrijke voordelen als logistieke hub voor het VK en Ierland. Het meest voor de hand liggende voordeel is de geografische ligging. Als een van de kortste maritieme routes naar het VK, biedt de haven vaak een snellere en directere verbinding dan bijvoorbeeld de treinroutes via Calais. Vanuit Zeebrugge varen schepen bijvoorbeeld rechtstreeks naar Noord-Engeland zonder het gehele land te moeten doorkruisen.
Opslag
De haven van Zeebrugge biedt uitgebreide opslagmogelijkheden. Hierdoor kunnen producenten gebruik maken van de loodsen in Zeebrugge om hun goederen efficiënt naar distributiecentra in het Verenigd Koninkrijk en Ierland te sturen, precies wanneer dat nodig is. Op deze manier kunnen producenten en retailers zelf een kleinere voorraad aanhouden. Grote producenten verzenden volle vrachten rechtstreeks, maar kleinere spelers profiteren van de consolidatie van hun goederen met die van andere producenten. Daarbij worden verschillende klanten bediend met één container. Voor die leveringen biedt Zeebrugge uitzonderlijke flexibiliteit met dagelijks bijvoorbeeld vijf tot zes afvaarten naar Londen waardoor een just-in-time systeem mogelijk is. Een aanzienlijk concurrentievoordeel ten opzichte van andere havens.
Douaneformaliteiten
Dankzij hun geografische ligging vlakbij het Verenigd Koninkrijk beschikken veel logistieke spelers in de haven van Zeebrugge over administratieve expertise op het gebied van douaneafhandeling. Dat is extra waardevol geworden na Brexit. Bedrijven in het havengebied hebben deze situatie benut als een kans en bieden uitgebreide diensten voor douaneaangiften, voornamelijk voor kleine en middelgrote bedrijven. Dat is extra handig voor klanten, aangezien de regelgeving, met de introductie van Brexit fase 3, steeds complexer wordt.
Modal shift
De bedrijven binnen Port of Antwerp-Bruges benutten elke uitdaging als een kans, met een sterke focus op duurzaamheid. Een van de grote uitdagingen voor de Europese logistieke sector is het chauffeurstekort. Een mogelijke oplossing biedt zich aan in spoorvervoer. Dat is een betrouwbare en efficiënte transportoplossing. Ze is bovendien duurzamer en vermindert congestie op de wegen. Zeebrugge profiteert van uitstekende spoorverbindingen en shortsea verbindingen naar bestemmingen in heel Europa. De haven is dus klaar voor de modal shift.
Fluxys LNG Terminal, Zeebrugge.
LNG terminal
Zeebrugge staat ook bekend om de grote invoer- en opslagterminal voor vloeibaar aardgas (LNG), waar meer dan een tiende van het Europese gasverbruik binnenkomt. Die ervaring met de invoer en opslag van aardgas is een belangrijke springplank voor hetzelfde verkeer in groene waterstof. Zeebrugge kan zo een draaischijf worden voor groene energiestromen naar zowel de industrie in België als in de naburige landen.
Walstroomaansluiting voor zeeschepen
Antwerp Euroterminal (AET) installeert de eerste walstroomaansluiting voor zeeschepen in België. Walstroom voorziet aangemeerde schepen in de haven op een milieuvriendelijke en stille manier van elektriciteit en speelt daarom een belangrijke rol in de vergroening van havens. De installatie zal in 2026 operationeel zijn en is de eerste in België voor zeeschepen, gebouwd volgens internationale ISO-normen.
Antwerp Euroterminal (AET) installeert de eerste walstroomaansluiting voor zeeschepen in België.
Vermindering uitstoot
Met walstroom kunnen aangemeerde schepen worden aangesloten op het lokale elektriciteitsnet via een ‘stopcontact’ op de kade. Dat vermindert de uitstoot van CO2, stikstofoxiden, zwaveloxiden en zwevende deeltjes en draagt bij aan een betere lokale luchtkwaliteit en minder omgevingslawaai. Aan de Antwerpse Euroterminal (AET) worden twee vaste walstroomaansluitingen geïnstalleerd voor car carriers en conroschepen.
Record in Zeebrugge
Zeebrugge maakt zijn reputatie als ‘diepzeehaven’ aan de Noordzee opnieuw waar. Op donderdag 17 juli is de Ever Greet succesvol aangemeerd in de West-Vlaamse haven. Onder het waterniveau lag deze oceaanreus van 399,98 meter lang en 58,80 meter breed maar liefst 16m30 diep in het water, dat is 10 centimeter dieper dan het vorige record. De Ever Greet meerde aan na een lange reis vanuit Sri Lanka en heeft 17989 TEU aan boord. Door de extra centimeters diepte kunnen schepen extra vracht meenemen. In Zeebrugge is 400 TEU gelost, net voldoende gewicht om zo de diepgang van het schip te verminderen naar 16m. Zo kan de Ever Greet verder doorvaren naar het Deurganckdok in Antwerpen.
Kustloodsen
Kustloodsen van MDK, het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust, hebben de Ever Greet begeleid nadat het schip zich aanmeldde aan de Wandelaar, de varende loodspost op de Noordzee. Ze moesten daarbij met veel factoren rekening houden zoals het tij-venster voor de haven en de stroming. Ook de dwarsstroming in de laatste aanloopgeul naar de havenhoofden van Zeebrugge moest goed worden gemonitord. Dit zogenaamde ‘Pas van Zand’ is maar 300 meter breed terwijl het schip 59 meter breed en 399 meter lang is. Gezien de grootte en diepgang van de Ever Greet kreeg het schip twee kustloodsen van de hoogste categorie toegewezen.
,,Een oceaanreus met die diepgang succesvol Zeebrugge binnenleiden vraagt een sterk staaltje teamwork. Knap wat onze kustloodsen en collega’s van Scheepvaartbegeleiding hebben gerealiseerd. Ik wil ook zeker het Technisch Comité Zeebrugge bedanken die heel het scenario mede heeft voorbereid en het binnenvaren heeft begeleid vanuit de radartoren van Zeebrugge”, aldus Nathalie Balcaen, agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust.
Maximale diepgang
Hoe meer lading een schip aan boord neemt, hoe dieper het in het water ligt. De huidige generatie van Ultra Large Container Ships (ULCS) zoals de Ever Greet zijn tot 400m lang en kunnen tot 20160 TEU laden. Ze hebben een maximale diepgang van 16m35.
Recordschip
,,Dit diepterecord bewijst dat Zeebrugge (Port of Antwerp-Bruges) klaar is voor de grootste en zwaarst beladen containerschepen ter wereld. Bedankt aan alle diensten die dit recordschip veilig tot in onze haven begeleid hebben”, aldus Dirk De fauw, Burgemeester van de stad Brugge en ondervoorzitter van Port of Antwerp-Bruges.
Hechte vriendschap
,,We charteren in totaal elf schepen van het G-type. ‘Ever Greet’ is het elfde en laatste schip van deze serie. Men zegt wel eens dat de laatste druppel wijn de beste is en alleen voor de belangrijkste persoon gereserveerd moet worden. Hetzelfde geldt voor dit schip. Daarom laten we dit laatste en beste G-schip Zeebrugge en Antwerpen aandoen, als symbool van een hechte vriendschap”, aldus George Wang, Project Division – Evergreen Taiwan.
MSC Aurora
In Antwerpen is de maximale diepgang onlangs opgetrokken tot 16 meter. Begin dit jaar werd de MSC Aurora het eerste schip met 16 meter diepgang dat onder het reguliere toelatingsbeleid de Antwerpse haven binnenvaarde, na een succesvolle doortocht op de Westerschelde. Een grote stap voor Port of Antwerp-Bruges waar drie jaar voorbereiding door verschillende partners zoals MDK, de Gemeenschappelijke Nautische Autoriteit en de rederijen aan vooraf ging. Ook de scheepsagenten of ‘waterklerken’, sleepdiensten, containerdiensten en bootsmensen spelen in deze keten een belangrijke rol.
