De haven van Amsterdam is leidend als fossiele distributie- en opslag hub, maar omarmt tegelijkertijd ook de energietransitie. Daarbij is een sleutelrol weggelegd voor de offshore wind. Port of Amsterdam speelt dan ook adequaat in op de diverse windparken die in de komende decennia voor de Noordzeekust verrijzen. ,,Wij zetten in op de offshore wind. Zo is op het terrein in de Afrikahaven Oost 35 hectare gereserveerd voor deze sector. Daar schuin tegenover, boven het Noordzeekanaalgebied, is op HoogTij ook nog eens 5 hectare beschikbaar. Wij geloven in een brede regionale aanpak in het Noordzeekanaalgebied, dat strategisch gelegen is voor de offshore. Naast productie en logistiek zet Amsterdam samen met Zeehaven IJmuiden ook in op installatie en onderhoud van de windmolens. De basis is de IJmondhaven (voor de sluis), waarvandaan al het onderhoud gaat plaatsvinden, terwijl achter de sluis alle ruimte is voor de productie van onderdelen voor de offshore wind: het hele spectrum, variërend van de fundaties tot de turbineonderdelen. Wij proberen daarbij zo goed en flexibel mogelijk het bedrijfsleven te ondersteunen”, aldus Allard Klinkers, commercieel manager general cargo & offshore bij Port of Amsterdam.
Hij maakte in september 2018 na zes jaar de overstap van Heerema Marine Contractors naar Amsterdam. Zijn achtergrond in de offshore komt hem goed van pas. ,,De schone energie van de renewables is natuurlijk wat anders dan de traditionele offshore, maar ook de kennis in de offshore wind wordt gevoed vanuit de olie en gas. In de regio Amsterdam staan we aan de vooravond van een grote energietransitie, waarbij we een sterke focus hebben op de offshore wind. Hollandse Kust Zuid is het eerste enorme windpark dat hier voor de kust wordt ontwikkeld.”
Implementeren
Het offshore wind cluster zal hier alleen maar groter en sterker worden. Het implementeren en realiseren gaat nu pas echt beginnen. Tot 2030 zullen er zo’n 25.000 nieuwe arbeidsplaatsen mee gemoeid zijn. Na deze periode zullen nog meer windparken worden gerealiseerd om de klimaatdoelstellingen van het kabinet te behalen, vervolgt Allard (30), die bedrijfskunde studeerde aan de universiteit van Groningen. Bij Port of Amsterdam heb je te maken met vele stakeholders. ,,De stad, de regio, klanten, bedrijven, kennisinstituten. De veelzijdige samenwerking maakt het complex en interessant.”
Unieke eigenschappen
Het Noordzeekanaalgebied heeft unieke eigenschappen voor een snelle en efficiënte aanleg van de toekomstige offshore windparken zoals voldoende kaderuimte, een goede infrastructuur en beperkte vaartijd tot deze parken. ,,Naast de ontwikkeling en bouw is het Noordzeekanaalgebied ook ideaal voor operations en onderhoud van de windparken voor de Hollandse Kust. De clustering van bedrijvigheid in het Noordzeekanaalgebied is voor Port of Amsterdam een reden om offshore wind regionaal aan te pakken.”
AYOP
Klinkers wijst in dit verband op het netwerk Amsterdam IJmuiden Offshore Ports (AYOP): een bundeling van 75 bedrijven met ervaring in eerdere windparken. In feite een enorme database van human capital, kennis en ervaring. Alle expertise voor installatie, exploitatie- en onderhoud voor de offshore windparken is hier aanwezig.
Onderscheiden
De eerste drie offshore windparken voor de Nederlandse kust zijn gebouwd vanuit de regio evenals het near shore windpark Westermeerwind. ,,Met een zeer uitgebreid pakket onderscheiden we ons van andere havens. Variërend van logistieke dienstverlening voor installatie, onderhoud van windparken en toelevering tot allerlei technische werkzaamheden op en rond een schip, zoals reparatie, mobilisatie en demobilisatie.”
Hollandse Kust Zuid
Op 26 september organiseert AYOP samen met Vattenfall een bijeenkomst vanwege het offshore windpark Hollandse Kust Zuid 3 en 4, dat net als de parken 1 en 2 door dit concern wordt gerealiseerd. AYOP biedt op dit evenement een business guide aan Vattenfall aan waarin nader ingegaan wordt op de kansen voor het bedrijvennetwerk van samenwerking met Vattenfall. Het gebundelde aanbod wordt van harte ondersteund door de Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA).
Duurzame energiehaven
Met betrekking tot de voormalige Averijhaven zijn er nieuwe plannen. Deze haven zou zich uitstekend kunnen ontwikkelen tot duurzame energiehaven. Het is een ideale plek, (vlak bij zee) voor assemblage en onderhoud van offshore windparken, overslag van nieuwe energievormen en milieuvriendelijk ontmantelen van oude olieproductieplatforms.
Offshore Energy beurs
AYOP is op dinsdag 8 en woensdag 9 oktober goed voor het grootste paviljoen op de Offshore Energy 2019 beurs in de Rai te Amsterdam. Naast de zeehavens van Amsterdam en IJmuiden presenteren zich op dit paviljoen een dertigtal bedrijven uit het Noordzeekanaalgebied. Port of Amsterdam maakt deel uit van het Ports Platform van WindEurope. Dit zorgt voor kennisdeling tussen diverse Europese havens op het gebied van de offshore wind energiemarkt en fungeert als aanspreekpunt voor de industrie.
Masterplan Techniek
Het is een uitdaging om alle technische en logistieke vacatures passend in te vullen op de steeds krapper wordende arbeidsmarkt. Zo hebben de overheden in het Noorzeekanaalgebied in samenwerking met Tata Steel TechPort opgericht om meer jongeren in de brede regio te enthousiasmeren voor technische opleidingen. De uitdagingen op het vlak van technisch geschoold personeel worden in Amsterdam beetgepakt onder de vlag van het Masterplan Techniek. Hierin zijn een aantal doelen geformuleerd die uiteindelijk moeten bijdragen aan het realiseren van voldoende technisch geschoold personeel.
Opleiding
Eén van de projecten die is voortgekomen uit het Masterplan Techniek Amsterdam is de VTI (Vakschool Technische Installaties). Dit is een samenwerking tussen beroepsonderwijs, bedrijfsleven, overheid en brancheverenigingen in de Metropoolregio Amsterdam. Samen werken zij aan goede opleiding van de technische professional van de toekomst. Hiervoor promoten zij het installatievak onder jongeren & zij-instromers en leiden zij Hybride Vakdocenten op om hun kennis te delen.
Technische profielen
AYOP onderzoekt samen met de gemeente Velsen naar aanleiding van het RVO rapport over werkgelegenheid in de wind of de opleidingeninfrastructuur aansluit op de vraag. De voorlopige conclusie is dat dit waarschijnlijk wel zo is, maar dat er veel meer instroom van technische profielen nodig is. Ten behoeve van de in de regio in het algemeen en vóór de offshore windenergiesector in het bijzonder.
Duurzame inzetbaarheid
Een andere publiek-private samenwerking binnen Amsterdam is House of Skills. Een samenwerking tussen bedrijven, opleiders en overheid om de arbeidsmarkt skillsgericht te benaderen. Het effect van deze werkwijze is dat nieuwe (en nu nog onbekende) beroepen in relatie tot de energietransitie zichtbaar worden. House of Skills kan namelijk door middel van toetsing op vaardigheden inzichtelijk maken of iemand in de toekomst een dergelijke functie kan vervullen.
Promotie
De interesse wekken voor techniek begint al in het basisonderwijs, bijvoorbeeld via PET-events (Promotie events Techniek). Port of Amsterdam sponsort bijvoorbeeld de Techport Technologieweek van 7 tot en met 11 oktober. Ruim 3000 leerlingen van het basisonderwijs en voortgezet onderwijs, 400 docenten, ouders en bedrijven, worden ondergedompeld in de 7 werelden van Technologie.
Waterstof
Bij de energietransitie zal in de toekomst waterstof een belangrijke rol gaan spelen. ,,Groene energie kan via elektrolyse worden omgezet in groene waterstof. Waterstof zien we als essentiële energiedrager in de verduurzaming van de energiebehoefte”, licht Klinkers toe. Port of Amsterdam, Tata Steel en Nouryon hebben plannen om een grote waterstoffabriek te bouwen op het terrein van Tata Steel bij IJmuiden. De fabriek moet jaarlijks 15.000 ton waterstof produceren. Via elektrolyse kan water worden ontleed in zuurstof en waterstof. Die waterstof kan vervolgens gebruikt worden als duurzame energiedrager in de industrie, als brandstof voor transport en mobiliteit en kan zelfs een rol spelen in de verduurzaming van de warmtevraag in de bebouwde omgeving, als vervanger van aardgas. In 2020 wordt al het eerste waterstoftankstation in de haven gebouwd.
Alles in huis
Het Noordzeekanaalgebied heeft alles in huis aan kennis, ervaring, ruimte en ambitie om een prominente rol te spelen op het gebied van de offshore. Port of Amsterdam is tenslotte een energiehaven met alle daarbij behorende infrastructuur. Die rol van energiehaven is ook van groot belang voor de toekomst vanwege de booming offshore wind energiemarkt.
Faciliteren
,,Het Noordzeekanaalgebied en de IJmond zijn extreem gunstig gelegen om alle nieuwe windparken voor de Noordzeekust te faciliteren. Bovendien hebben we al veel expertise opgebouwd vanwege de al bestaande windparken in de regio. Het is dus niet meer dan logisch dat de Noordzeekanaalregio een belangrijke rol gaat spelen in de logistiek van de nieuwe windparken!”, geeft Allard Klinkers aan.
Recordoverslag
Als Port of partnerships werkt Port of Amsterdam intensief samen met partners in het bedrijfsleven, stad en regio. De overslag in het Noordzeekanaalgebied van de zeehavens Amsterdam, IJmuiden, Beverwijk en Zaanstad is in het eerste halfjaar van 2019 gestegen tot 54,1 miljoen ton, een stijging van 7 procent. Deze toename was het gevolg van een groeiende overslag in de eerste zes maanden van dit jaar in de Amsterdamse haven met 12,3 procent tot een nieuw record van 45,4 miljoen ton. Het Noordzeekanaalgebied sloeg in 2018 ruim 100 miljoen ton goederen over waarvan circa 82 miljoen ton in de haven van Amsterdam.
Energieproducten
De Amsterdamse haven is de vierde haven van West-Europa en groot in de overslag en verwerking van energieproducten. In de Noordzeekanaalregio werken in totaal ruim 68.000 mensen bij havengerelateerde bedrijven, waarvan zo’n 31.000 mensen in Amsterdam. De haven heeft de ambitie om op duurzame en innovatieve wijze waarde toe te voegen voor klanten en omgeving. De onderneming stimuleert groei bij bedrijven, waarbij zorgvuldig wordt omgegaan met beschikbare ruimte en kwaliteit van water, bodem en lucht.
