Padmos: duurzame nieuwbouw en refit
Padmos is een van de toonaangevende scheepsbouwers in binnen- en buitenland van diverse duurzame visserijschepen. Naast de vestigingen in Bruinisse en Stellendam beschikt het van origine Zeeuwse bedrijf ook over een locatie in het Ierse Kilmore Quay. Padmos is gespecialiseerd in nieuwbouw, renovatie, onderhoud en reparatie. Duurzaamheid is verweven in het DNA van de scheepsbouwer.
De nieuwe Z 53 Van Eyck.
Scheepswerf Padmos is al meer dan 90 jaar een begrip. Grondlegger van het bedrijf is Lau Padmos. Hij startte rond 1930 met het repareren van motoren en lieren van mosselschepen in een werkplaats in Bruinisse. Vandaag de dag loopt Padmos voorop in duurzame bouw en refit voor de visserijsector.
Maatpakken
,,Ik heb scheepsbouw gestudeerd en deed tijdens mijn schooltijd vakantiewerk bij Padmos. Het beviel zo goed dat ik bij het bedrijf ben gebleven. We hebben een schitterende innovatieve klantenkring die van hoge kwaliteit houdt. We maken graag maatpakken in plaats van confectie”, aldus Walter van Harberden (37). Hij is sinds enkele jaren mede-eigenaar, samen met Leon Padmos die het bedrijf van zijn vader Piet en oom Hans had overgenomen.
Maritieme cluster
,,We hebben een prachtige poule personeel, bestaande uit 100 vaste mensen aangevuld met ruim 20 flexibele arbeidskrachten zoals lassers, pijpfitters en ijzerwerkers. We besteden veel uit bij het maritieme cluster in Stellendam, met name timmerwerk, elektrische apparatuur, isolatie en schilderwerk. We vinden het namelijk belangrijk om de lokale economie te stimuleren”, vervolgt Van Harberden..
Batterijtechniek
In Stellendam is ook de Mitsubishi service afdeling van Padmos gevestigd. ,,Onze werkzaamheden bestaan uit nieuwbouw, onderhoud, renovatie en energy systems zoals generatoren en mobiele batterijen. De batterijtechniek gaat heel hard.”
De E-pusher.
Hollandse product
90 procent van de omzet bij Padmos wordt gegenereerd door de visserij. ,,We zijn een fan van het Hollandse product. Vandaar ook dat we de casco’s laten bouwen in Nederland bij CSR. Het is voor de klanten leuk om in korte tijd een kijkje te kunnen nemen op de werf. Meestal maar eens in de 20 jaar laten de vissers een nieuw schip bouwen. Dan is het telkens een prachtige belevenis om naar de bouw te kijken, in plaats van één keer in het jaar naar een werf in Oost-Europa te hoeven afreizen. Er zijn korte lijnen met de klant vanaf ontwerptraject tot bouw, detaillering en afwerking.”
Ombouw
De visserij zit met een hoop bedreigingen, gaat Van Harberden verder. ,,Aanleg van windparken, het verminderen van quota, gesloten gebieden: er wordt constant aan de stoelpoten van de visserman gezaagd. Gelukkig is er veel veerkracht in de sector en daardoor een goed aanpassingsvermogen. Wij doen momenteel veel ombouw van schepen, gericht op duurzaamheid, waardoor er minder brandstof hoeft te worden verbruikt. We maken schepen dieselelektrisch. En door vergroten van schroef en straalbuis wordt de voortstuwing efficiënter.”
De OD 6 ‘Zelden Rust’ wordt omgebouwd naar dieselelektrisch.
Kunststof mast
De mede-eigenaar van Padmos wijst op een kunststof portaalmast in de werkplaats te Bruinisse. ,,Deze wordt binnenkort gemonteerd op een Noordzeekotter. De stalen mast wordt vervangen door een kunststof mast. Dit zorgt voor een belangrijke gewichtsbesparing en ook de CO2-footprint is veel lager dan bij stalen onderdelen. Bovendien is het kunststof goed recyclebaar. Een mix van 50 procent is al her te gebruiken en de ontwikkelingen gaan steeds verder. Het doel is 100 procent recyclebaar. Doordat de kunststof mast veel lichter is hoeft er minder ballast te worden toegevoegd en is de stabiliteit beter.”
E-pusher
Padmos was vorig jaar genomineerd voor de innovatieprijs ‘Schip van het jaar’ vanwege de bouw van de eerste volledig elektrisch aangedreven duwboot ter wereld: de E-pusher. Het schip is op verschillende punten vernieuwend. Doordat de boot helemaal elektrisch wordt aangedreven bevat deze geen machinekamer. Ook is ervoor gekozen om de accommodatie van de bemanning aan dek te plaatsen en van twee elektrische azimuth thrusters gebruik te maken.
Diepgang 1.35 meter
Hierdoor heeft de E-pusher helemaal geen onderwaterruimte nodig, waardoor het een diepgang heeft van slechts 1,35 meter. Het onder water gelegen deel van het schip is volledig in kunststof uitgevoerd. In plaats van de onder het wateroppervlak bespaarde ruimte zijn er drie modulaire containers aan dek. Een voor de accu’s en de andere twee containers zijn accommodatie voor de bemanning. Door de modulaire energievoorziening is het vaartuig voorbereid op wisselende nieuwe energiebronnen in de toekomst. Het eerste schip is gebouwd voor de Rotterdamse rederij Kotug.
UV-bescherming
De batterijen hebben een capaciteit van 2 MW waarmee twee dagen gevaren kan worden, vervolgens wordt hij in één nacht weer opgeladen met twee normale walstroomstekkers. Ook hoeft er niet meer geconserveerd te worden want in het kunststof is UV-bescherming verwerkt. Anti-fouling en zink anodes zijn eveneens niet meer nodig.
Elektrificering
Walter van Harberden denkt dat elektrificering ook de toekomst van de viskotters is. ,,Maar de energiedichtheid van de batterijen moet beter worden. De batterijen moeten compacter en lichter worden.”
Speech van Walter van Harberden (2e van rechts), mede-eigenaar van Padmos, tijdens de doop van de nieuwe Z 53 Van Eyck in Zeebrugge.
OD 6 ‘Zelden Rust’
De OD 6 ‘Zelden Rust’ van de familie Sperling wordt de eerste multifunctionele Noordzeekotter die omgebouwd wordt naar dieselelektrisch. De zware Stork Werkspoor Diesel gaat uit de machinekamer en wordt vervangen door een elektromotor van 749 kW en twee Mitsubishi-generatorsets die aan de meest groene IMO-eisen voldoen. De permanent magneet elektromotor wordt rechtstreeks op de schroefas aangesloten. De huidige schroef van 2,5 meter diameter wordt vervangen door een 4 meter grote schroef met straalbuis. Vandaar dat het achterschip aangepast en iets verlengd wordt. De 38 meter lange OD 6 ‘Zelden Rust’ werd in 1987 door Padmos gebouwd voor de familie Sperling, die het vaartuig vandaag de dag nog altijd exploiteert. De kotter werd in 2009 uitgerust met een nettenrol om naast de boomkor ook met de borden te kunnen vissen.
Belgische bokkers
,,Met het oog op de rendementsverbetering willen we alles net zo stroomlijnen als op onze nieuwe Belgische bokkers’’, aldus Van Harberden. Zo was begin maart in Zeebrugge de doop van de Z 53 ‘Van Eyck’. Het schip is de jongste loot aan de stam van de visserijvloot van de familie Savels. Ondanks de slechte weersomstandigheden was het een drukte van belang ter gelegenheid van het in de vaart komen van de multifunctionele viskotter. Wim Lybaert, bekend van het tv-programma ‘Een jaar op zee’, was de peter bij de plechtige doop. De nieuwe Z 53 gaat als hoofdactiviteit bokken, maar men wil ook twinriggen en eventueel op kreeft kunnen vissen.
Vissersfamilie
Drie keer was al gelost in Le Havre en ook in thuishaven Zeebrugge. ,,We hebben de Z 53 ‘Van Eyck’ uitbundig getest en alles is volkomen goedgekeurd’’, aldus Jason Savels in zijn toespraak op het luik van het visruim. De vissersfamilie nam vijf jaar geleden de beslissing om de oude Z 53 te gaan vervangen na vele jaren van trouwe dienst.
CSR
Diverse bestaande schepen werden door Steve Savels en zijn zoons Jason en Kenneth bekeken in verband met eventuele ombouw, maar twee jaar geleden werd gekozen voor nieuwbouw bij Padmos. De bouw ging in december van start bij CSR in Rotterdam, de vaste cascobouwer van het bedrijf uit Bruinisse/Stellendam.
Toespraak van Jason Savels, staand op het luik van het ruim. De nieuwe Z 53 Van Eyck is de jongste loot aan de stam van de vissersvloot van de familie Savels.
Oekraïne
Aan de nieuwbouw ging een traject van twee jaar vooraf. Toen alles rond leek, kreeg Padmos door de oorlog in Oekraïne als werf te maken met materiaaltekort op de markt en gestegen prijzen. Dat maakte het er allemaal niet makkelijker op, maar desondanks is alles goed gekomen.
Sterk staaltje vakmanschap
Jason Savels roemde het team van Padmos voor ‘een sterk staaltje vakmanschap recht uit de keuken van de beste scheepswerf van Nederland’, alle leveranciers, bemanning en zijn familie. ,,Het is een duurzame, innovatieve en technisch hoogwaardige kotter. Zo kun je varen op vertrouwen. Het is mooi om de zee voor je uitgestrekt te zien in al zijn facetten en gezonde vis naar de wal te brengen.’’
Waardevol
,,Zoals bij veel visserijbedrijven zijn de relaties met de werven oud en we ervaren dat als enorm waardevol. Steve, je hebt in de afgelopen jaren veel verteld over de band die je had met Piet Padmos, de vader van Leon. Jullie begrepen elkaar en er is een hechte vriendschap ontstaan waarvan het uiteindelijke resultaat hier voor ons ligt”, zei Walter van Harberden in zijn speech in Zeebrugge.
Betimmering
De scheepsbouwer ging ook nader in op de fraaie staaltjes duurzame techniek van de nieuwe Van Eyck. De mooie betimmering en elektrische afwerking zorgen voor optimaal comfort van de bemanning. De nieuwe Z 53 ‘Van Eyck’ is de eerste nieuwbouwkotter met kunststof nettenrolschilden.
De multifunctionele viskotter vaart met een Vlaamse krachtbron (een ABC 6 DZC van 749 pk), een Reintjes keerkoppeling (11:1) en een vier meter lange schroef en straalbuis van Promarin. De hulp- en havensets zijn Mitsubishi’s.
Kraamkamer
,,Een speciaal woord van dank ook aan de medewerkers van de Vlaamse overheid, Rederscentrale, KBC bank, van Quathem en dienst Zeevisserij voor de geweldige manier van meedenken en betrokkenheid bij dit visserijproject. Graag wil ik ook al ons personeel, onze onderaannemers, leveranciers en relaties bedanken die keihard meegewerkt hebben om dit topproduct neer te zetten. Jullie hebben weer geholpen om Stellendam als kraamkamer van de Europese visserijinnovatie neer te zetten. We wensen de bemanning van de nieuwe Van Eyck een goede vangst en een behouden vaart”, aldus Van Harberden in zijn slotwoorden
Uitdaging
Vervolgens was er een gezellige party met een drankje en Vlaamse visspecialiteiten zoals garnalenkroketten, gebakken tong en steenbolkfilets van de eigen vangst van de Z 53. De lagere tongquota op vrijwel alle visgronden vormen een uitdaging. De nieuwe Z 53 zal het de komende jaren dan ook niet meer alleen van de tong moeten hebben. Voordeel is dat er met de nettenrol achterop ook getwinrigd kan worden.
Cheque
Traditiegetrouw wordt in België bij de eerste aanvoer van een nieuw vaartuig geveild voor een goed doel. Vrijdag 1 maart verkocht de Z 53 via de Vlaamse Visveiling de symbolische eerste vier kistjes tong van elk tien kilo. Een dag later werd op de kade een cheque van 2.500 euro door vader en zoons Savels overhandigd aan districtscoördinator Fabienne Vanhee van Kom op tegen Kanker.
Stellendams visserijcluster
Het Stellendams visserijcluster leverde een stevige bijdrage aan de bouw van de nieuwe Z 53. Zo zorgden naast Padmos ook IJtama (betimmering), Wetec (elektrische installatie), Westvoorn (tuigage, netten), Verduijn Techniek (vangstverwerker), Schavicast (straal- en schilderwerk) en Piet Redert (oliën en vetten) voor belangrijke bouwstenen voor het welslagen van het schip.
