De havens van Vlissingen en Terneuzen kenmerken zich door hun strategische ligging met prima achterlandverbindingen, goede know how en een uitstekend arbeidsethos De vele industriële en logistieke bedrijven in het havengebied zorgen er voor dat het op basis van overslag de derde zeehaven van Nederland is. Op het gebied van conventioneel fruit en offshore windenergie heeft de Zeeuwse haven zich ontwikkeld tot een Europese speler van formaat. Zo werden vanuit het havengebied van Vlissingen ruim 25 windmolenparken buitengaats geplaatst. Hiermee bouwde de haven op het gebied van offshore windenergie de beste ‘track record’ van alle Europese havens op. Doelstelling van de tweejaarlijkse Open Havendag op zaterdag 18 juni – georganiseerd door Zeeland Port Promotion Council (ZPPC) en havenbedrijf Zeeland Seaports – is om burgers en bedrijfsleven in Zeeland, West-Brabant en Zuid-Holland te laten zien hoe fascinerend en veelzijdig de Zeeuwse havens zijn. Een breed publiek kan op de Open Havendag Zeeland kennis maken met de uitstraling van het hele havengebied. “Met de Open Havendag willen we openheid verschaffen aan de omgeving. Er is veel dynamiek in de Zeeuwse haven. Door dat met eigen ogen te aanschouwen ontstaat meer waardering. Wij hopen dat de mensen daardoor ambassadeur worden van de haven”, zegt CEO Jan Lagasse van Zeeland Seaports.
Bedrijvenmarkt
Om ook op termijn concurrerend te kunnen zijn in de Hamburg-Le Havre range, is het essentieel om mensen te interesseren voor een havengerelateerde baan of opleiding. Vandaar dat op de Open Havendag tevens wordt getracht, onder andere via een bedrijvenmarkt, om mensen enthousiast te maken voor een baan in de haven. De bedrijvigheid in het havengebied is het trekpaard van de Zeeuwse economie, met een toegevoegde waarde van 5 miljard euro. Bijna een kwart van de Zeeuwse werkgelegenheid is direct of indirect gerelateerd aan de havens, goed voor tussen de 30.000 en 35.000 banen.
Enerverend programma
Met ruim 15.000 bezoekers was de 6e editie in juni 2014 een groot succes. ZPPC en Zeeland Seaports hopen dit aantal op de 7e Open Havendag van zaterdag 18 juni wellicht te overtreffen. Er is weer een enerverend programma met onder andere rondvaarten, excursies, bedrijfsbezoeken en nautische demonstraties. De activiteiten worden zowel in Vlissingen als Terneuzen gehouden. Centrale locaties zijn de werf van Damen Shiprepair Vlissingen in het Sloegebied en het Portaal van Vlaanderen in de Kanaalzone.
Zeegebonden overslag
De zeegebonden overslag in de Zeeuwse haven is in 2015 met 5 procent gedaald tot 33 miljoen ton. Dat is hoofdzakelijk te wijten aan de onverwacht vroegere sluiting van de EPZ kolencentrale, de lage olieprijs en langdurige onderhoudstops bij bedrijven in de haven. Opvallend was de groei in breakbulk met 25% en een zeer forse groei in de overslag van containers met zelfs meer dan 75%. “‘Tonnages’ zijn niet de belangrijkste parameter. Projectlading zorgt voor relatief weinig tonnage, maar voor veel toegevoegde waarde. Aan de andere kant zorgen containers voor veel tonnage, terwijl ze soms weinig toegevoegde waarde creëren.”
Investeringen
Zeeland Seaports boekte in 2015 een netto resultaat van 8 miljoen euro, zodat het weer een gezond havenbedrijf is. “Wij kunnen ons zodoende blijven focussen op nieuwe infrastructuur en nieuwe bedrijvigheid, en tegelijkertijd op bestaande bedrijvigheid. Bestaande spelers zoals Yara Sluiskil en Dow Chemical ontwikkelen zich ook steeds verder, zoals forse investeringen in nieuwe fabrieken laten zien. Bedrijven als Verbrugge, Heerema Marine Contractors en Kloosterboer hebben eveneens plannen om uit te breiden”, aldus de CEO van het Havenbedrijf.
Tankopslag
Een bedrijf als Oiltanking heeft in de Kanaalzone in de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in de uitbreiding van opslagtanks en gerelateerde infrastructuur zoals leidingen, pompen en steigers. Goed voor een groei van 150.000 naar 470.000 kuub. In Vlissingen Oost heeft Vopak vorig jaar in 6 nieuwe opslagtanks geïnvesteerd. Dat betekent een uitbreiding van capaciteit van 40 procent, goed voor 300.000 ton per jaar.
Uitgifte grond
Er is in het Zeeuwse havengebied vorig jaar twee keer zoveel grond uitgegeven dan gepland. Dat is een belangrijke graadmeter omdat de uitgifte van grond in feite een vooraankondiging is voor stijgende bedrijfsactiviteiten en werkgelegenheid in en om de haven. Ook hebben verschillende glastuinbouwers concrete plannen om uit te breiden. Het ziet ernaar uit dat het aantal kassen in 2017 verdubbeld zal worden. Daarmee is dan tweederde van het beschikbare gebied daadwerkelijk bebouwd.
Duurzaamheid
De havens van Terneuzen en Vlissingen lopen voorop de uitwisseling van grondstoffen tussen bedrijven. Door strategische clustering en het zoeken naar kansen worden reststoffen van het ene bedrijf steeds vaker grondstoffen voor andere bedrijven. Zo wordt Glastuinbouw Zeeuws-Vlaanderen via WarmCO2, een joint venture van Zeeland Seaports en Yara, voorzien van restwarmte en rest-CO2, afkomstig van de kunstmestgigant. Daardoor wordt jaarlijks 55 miljoen kuub aardgas uitgespaard, wat 135.000 ton CO2 reductie oplevert. Het is daarmee het meest duurzame tuinbouwgebied in Noordwest Europa.
Green Deal
Minister Kamp van economische zaken verrichtte medio maart de openingshandeling van de nieuwe fabriek Ureum8 van Yara Sluiskil. Aansluitend ondertekende de minister samen met de Provincie Zeeland, NV Economische Impuls, Zeeland Seaports, DOW, ICL-IP, Yara en Gasunie Transport Services een Green Deal. Die markeert de start voor een regionale waterstofrotonde, waarbij chemiebedrijven onderling waterstof uitwisselen via pijpleidingen. DOW heeft waterstof over als restproduct bij het kraakproces en bedrijven als Yara en ICL-IP hebben waterstof juist nodig als grondstof voor hun eindproducten. Deze clustering is een mooi voorbeeld van industriesamenwerking binnen het Smart Delta Resources Platform (SDR).
LNG
In de Kaloothaven van Vlissingen vond onlangs de succesvolle start plaats van de pilot om Liquefied Natural Gas (LNG) te bunkeren via de Truck to Ship methode. Het vloeibaar aardgas werd getankt vanuit een vrachtwagen op de kade. Het bunkeren van deze duurzame scheepsbrandstof draagt bij aan de doelstelling van het havenbedrijf Zeeland Seaports om de totale emissie uitstoot te verlagen. Aan de hand van de pilot, die tot eind van het jaar duurt, zal beslist worden of er structureel LNG gebunkerd kan worden in de Zeeuwse haven.
