In het programma van eisen van Port of Moerdijk op het gebied van duurzame ontwikkeling staan ambities met betrekking tot energiegebruik, de kwaliteit van het water én hergebruik van grondstoffen en materialen. ,,Wij mikken bij circulariteit op meerdere waardestromen: circulaire plastics, circulaire batterijen en vergroenen van plastics; die komen uit een biogeen product (bijvoorbeeld suikerbieten) die kunnen worden omgezet in plastics”, aldus Jayand Baladien, Manager Commercie bij Havenbedrijf Moerdijk.
Het haven- en industrieterrein Moerdijk heeft een sterk industrieel cluster en is een logistiek knooppunt van internationale allure. Er komen trucks, binnenvaartschepen, zeeschepen en treinen en ook via buisleidingen is Moerdijk verbonden. De haven van Moerdijk is een grote economische motor en wil uitgroeien tot hét knooppunt voor duurzame Europese toegevoegde waarde logistiek en circulaire chemie in de Vlaams-Nederlandse Delta.
Hotspot
,,We zijn eind vorig jaar uitgeroepen tot logistieke hotspot van Nederland. Daar werken we hard voor. Waar we ook voor willen gaan is om de hotspot voor circulaire chemie in Nederland te worden. Om alles duurzamer te maken is er veel tractie nodig. Hogere volumes zijn dus essentieel in het proces van verduurzaming.”
Eisen aan nieuwe leads
,,In Moerdijk is er voor chemie en petrochemie nog de nodige ruimte voor groei op het Industrial Park Moerdijk (IPM), maar de nieuwe bedrijvigheid moet wel circulair zijn”, onderstreept Baladien. Het is vrijdag in de namiddag, maar ook na het interview in het havengebouw aan de Plaza heeft hij nog een belafspraak met een mogelijk nieuw bedrijf voor het IPM. ,,We hanteren sterke circulaire selectiecriteria voor bedrijven die geïnteresseerd zijn zich te vestigen op het IPM. Daarbij wordt ook nadrukkelijk gekeken naar clusterversterkende mogelijkheden. Ik spreek wekelijks met nieuwe leads. De doorlooptijd om te komen tot uiteindelijke contracten is vaak zo’n twee jaar, opdat alle randvoorwaarden zijn ingevuld en er een echte match is.”
Jayand Baladien, Manager Commercie bij Havenbedrijf Moerdijk.
Synergie
Er is al de nodige synergie van bedrijvigheid op het IPM. Bedrijven wisselen bijvoorbeeld basisgrondstoffen uit als ethyleenoxide, etheen en propeen. Bovendien worden chemische producten logistiek gebundeld. Reststromen vinden hun weg naar nieuwe gebruikers. Waar stoom, CO2 of warm water voor het ene bedrijf afval is, is het grondstof voor het andere bedrijf.
Circulariteit is ingewikkeld
,,Toch zijn in de huidige markt verdere stappen in circulariteit best ingewikkeld om ze levensvatbaar te krijgen. Ze vragen om enorme investeringen. Naast de financiële component maken wet- en regelgeving en het moeilijk verkrijgen van elektrisch vermogen het proces van circulariteit complex”, vervolgt de Manager Commercie. Hij wijst ook op de economische krimp in Europa. ,,Er wordt veel minder geconsumeerd. Het momentum maakt het wat lastiger om circulaire initiatieven wat sneller geaard te krijgen, maar het is mijn overtuiging dat de aanhouder wint.”
Gunstig gelegen
Waarom heeft Moerdijk de ambitie om ook circulaire hotspot te worden? ,,We zijn uitermate gunstig gelegen waarbij we uitstekend bereikbaar zijn via water, rail, weg en buisleidingen. Daarnaast hebben we nog 30 hectare gronden beschikbaar tot milieucategorie 6.”
Batterijen
In Port of Moerdijk zijn er momenteel onder andere bedrijven die recyclen, energie produceren en chemische activiteiten uitvoeren, gaat Baladien verder. ,,Zowel op logistiek- als chemisch/energievlak kunnen samenwerkingen en synergiën bereikt worden. Wij zetten bij circulariteit in op meerdere waardeketens. Batterijen zijn nodig voor de energietransitie, maar na gebruik is ‘urban mining’ wenselijk. Ofwel, grondstoffen uit de batterijen kunnen opnieuw worden gedolven om er nieuwe producten van te maken. Je ziet dat de batterijenmarkt aan het opschalen is. Het aantal elektrische auto’s zal in 2035 enorm gegroeid zijn. De roep in Europa om meer opslagcapaciteit van elektrische energie én behoud van grondstoffen zal dan ook steeds luider worden”, zegt Baladien.
Selectief
Port of Moerdijk is heel selectief qua nieuwe bedrijvigheid benadrukt de commercieel manager. ,,Belangrijk bij de uitgifte van grond met een hoge milieucategorie is bedrijvigheid met circulaire grondstoffen en producten. Het allermooiste is ‘cradle to cradle’ tussen bedrijven in Moerdijk en omgeving. Een mooi voorbeeld betreffen afvalplastics uit het bedrijvencluster in Moerdijk. We zoeken actief naar bedrijven die deze plastics om kunnen zetten in circulaire nafta.”
Basischemicaliën
Die circulaire nafta kan bijvoorbeeld Shell Chemicals gebruiken, waardoor een deel van hun grondstoffen circulair wordt. ,,Shell houdt zich bezig met het produceren van allerlei basischemicaliën voor plastics. Die kunnen dan weer door andere chemische bedrijven op het terrein worden gebruikt voor hun eindproducten.”
Circulariteit van batterijen is van groot belang.
Energietransitie
,,Het gaat niet alleen om circulariteit en grondstoffentransitie. We moeten tegelijkertijd ook kijken naar de energietransitie. En een belangrijke voorwaarde voor de energietransitie is de elektrificatie van het havengebied. ,,TenneT heeft de bouw van een nieuw hoogspanningsstation in haar investeringsprogramma opgenomen. Bovendien is er ook een walstroomaansluiting voor zeevaart gepland”, vertelt Baladien.
Nieuwe economie
Economische groei kan alleen verantwoord plaatsvinden als sprake is van verdere verduurzaming van het haven- en industrieterrein. Duurzaamheid versterkt niet alleen de concurrentiepositie, maar zorgt er ook voor dat de regio aantrekkelijker wordt om er te wonen, te recreëren en te werken. We kijken naar onze rol in de regio en zijn aangesloten bij verschillende netwerken zoals ‘Groene Chemie, Nieuwe Economie’ waar wij het cluster West-Brabant vertegenwoordigen.” Het platform versnelt de duurzame transitie in de maakindustrie. ,,We hebben bij Havenbedrijf Moerdijk de overtuiging dat transities onderwerpen zijn die je samen moet aanpakken en een haven als de onze is daarvoor de geëigende plek”, besluit Baladien.
