Havenbedrijf Amsterdam NV heeft in 2018 bij een licht gestegen omzet een nettoresultaat behaald van € 68,5 miljoen, een stijging van 12,5 procent ten opzichte van het resultaat in 2017 (€ 60,9 miljoen). De opbrengsten (omzet) namen in 2018 toe met 5 procent naar € 157,4 miljoen, met name door een record aan gronduitgiften van 45,1 hectare (2017: 18 hectare) en toegenomen havengelden als gevolg van het overslagrecord van 82,3 miljoen ton goederen (2017: 81,3 miljoen ton). De jaarcijfers laten een financieel gezonde positie zien van het havenbedrijf, dat profiteert van het gunstige economische klimaat. De toegevoegde waarde van de haven nam met ruim 4 procent toe tot € 7,2 miljard en de havengebonden werkgelegenheid steeg met ruim 2 procent naar 68.399 banen. Opvallend aan de opbrengsten uit gronduitgiften is het grote aandeel in erfpacht uitgegeven vierkante meters aan bedrijven met biobased en circulaire activiteiten. Van de 45,1 hectare uitgegeven terrein werd ruim twintig procent (9,1 hectare) aan dit type bedrijven toegewezen (2017: 2 procent), zoals twee bedrijven die plastics omzetten in nieuwe grondstoffen.
,,Gevoed door gesprekken aan klimaattafels, nieuwe duurzame initiatieven en door de vestiging van nieuwe spelers die actief zijn in de energietransitie en de circulaire economie, zien wij dat de haven kantelt. Het aandeel nieuwe bedrijven met een duidelijk duurzaam profiel begint omvang te krijgen. We worden sneller, slimmer en schoner. Dat is een goede ontwikkeling”, aldus Koen Overtoom, CEO Port of Amsterdam.
Niet eerder geëvenaard
De overslag in de Amsterdamse haven groeide in 2018 tot een record van 82,3 miljoen ton. Ook de overslag in het Noordzeekanaalgebied bereikte met 101,8 miljoen ton een niet eerder geëvenaard volume. Verder was 2018 een recordjaar wat betreft het aantal scheepsbezoeken. In het Noordzeekanaalgebied nam het aantal zeevaartscheepsbewegingen met 7 procent toe naar 17.952 (2017: 16.813). De bezoeken van cruiseschepen steeg met 180 zeecruiseschepen en 2.007 riviercruiseschepen naar nieuwe hoogten.
Vooruitzicht
De Amsterdamse haven speelt bij het bevorderen en realiseren van de duurzame ambities van stad en metropoolregio een belangrijke rol. Ook dit jaar investeert Port of Amsterdam weer in het creëren van duurzame toegevoegde waarde voor stad en regio. Duurzaamheid en ruimte voor bedrijvigheid zijn thema’s die blijvend aandacht krijgen.
Renewables
Met duurzaamheid als belangrijk speerpunt van beleid zet de havenregio Amsterdam uiteraard in op de renewables. Het Noordzeekanaalgebied heeft immers unieke eigenschappen voor een snelle en efficiënte aanleg van de windparken voor de Hollandse Kust, zoals voldoende kaderuimte, een goede infrastructuur en beperkte vaartijd tot het windpark. Amsterdam pakt offshore wind gezamenlijk met IJmuiden op. Het Noordzeekanaalgebied is zeer gunstig gelegen. Logisch dus dat deze nieuwe windparken vanuit de Noordzeekanaalregio worden opgebouwd. Bovendien is er veel expertise opgebouwd vanwege de al bestaande windparken in de regio. Naast de ontwikkeling en bouw is dit gebied ook ideaal voor operations en onderhoud van de windparken voor de Hollandse Kust.
AYOP
Amsterdam IJmuiden Offshore Ports (AYOP) biedt een netwerk van bedrijven met ervaring in eerdere windparken, een groot arbeidspotentieel in aan de haven gelegen industriegebieden, een keuze tussen twee of meer leveranciers voor elk onderdeel in de keten en korte lijnen met de havenautoriteiten. Alle expertise voor installatie, exploitatie- en onderhoud voor Hollandse Kust is aanwezig.
Windparken
Het netwerk AYOP bestaat al zo’n dertig jaar in het Noordzeekanaalgebied. Het is in feite een enorme database van human capital, kennis en ervaring. De eerste drie offshore windparken zijn gebouwd vanuit de regio en het near shore Westermeerwind. AYOP Met een zeer uitgebreid pakket onderscheiden we ons van andere havens. Variërend van logistieke dienstverlening voor installatie, onderhoud van windparken en toelevering tot allerlei technische werkzaamheden; bijvoorbeeld op en rond een schip, zoals reparatie, mobilisatie en demobilisatie”, verklaart Van Velzen. De clustering van bedrijvigheid in het Noordzeekanaalgebied is voor Port of Amsterdam een reden om samen te werken en offshore wind regionaal aan te pakken.
Vattenfall
‘The Essential Guide for installation and operations & maintenance Hollandse Kust wind farms’ is begin 2018 aangeboden door Amsterdam IJmuiden Offshore Ports aan Vattenfall dat het offshore windpark Hollandse Kust Zuid 1 en 2 gaat realiseren. AYOP gaat in de gids nader in op de kansen voor de bedrijvenkoepel van samenwerking met Vattenfall, het moederbedrijf van onder andere Nuon. Bij de netwerkorganisatie uit het Noordzeekanaalgebied zijn 75 bedrijven en overheden aangesloten.
Hollandse Kust Zuid
Hollandse Kust Zuid, het eerste windpark in Nederland zonder subsidie, is een doorbraak. De windparken Luchterduinen, Prinses Amalia en Egmond zijn goed voor 365 MW. In de periode tot 2020 komt daar 2100 MW bij via de windparken Hollandse Kust Zuid (1400 MW) en Hollandse Kust Noord (700 MW). Dat betekent dat duurzame energie geproduceerd zal worden voor 3 á 4 miljoen huishoudens. Doelstelling van het kabinet is namelijk 14 procent duurzaam vermogen in 2020. Het kabinet wil de gaskraan in Groningen helemaal dichtdraaien. Eerst naar tussen de vier en de zeven miljard kubieke meter gas in 2023 en op termijn naar nul. Dat houdt in dat 40 procent van de energievoorziening duurzaam van de Noordzee moet worden afgehaald.
Vermogen
,,In drie jaar tijd zes keer zoveel als het vermogen van de bestaande parken! Vanuit het samenwerkingsverband Amsterdam IJmuiden Offshore Ports (AYOP) hebben we met alle betrokken bedrijven en overheden een koers uitgestippeld voor de komende jaren. Doelstelling in het Energieakkoord is om in 2025 in totaal 4.500 MW geïnstalleerd vermogen te hebben”, aldus Dorothy Winters die vanuit Port of Amsterdam is gedetacheerd bij AYOP als programmamanager.
Tenders
Op grond van het regeerakkoord moet er tussen 2025 en 2030 voor nog eens 7 gigawatt aan windparken op zee bij komen. In de drie nieuwe gebieden op de Noordzee voor de windparken Hollandse Kust West, Wadden-Eilanden en IJmuiden Ver kan ongeveer 6,1 GW duurzame energie worden opgewekt. De aanleg van de windparken geeft een sterke impuls aan de economie en levert naar schatting werkgelegenheid voor 10.000 banen op. Vanaf 2021 opent het kabinet de tenders voor de nieuwe windparken. Port of Amsterdam en Amsterdam IJmuiden Offshore Ports zetten zich actief in om helemaal klaar te zijn voor eisen en wensen van offshore wind klanten.
Arbeidspool
Het cluster aan bedrijvigheid in het Noordzeekanaalgebied zorgt van oudsher voor veel industriële verwerking. ,,Het is tegelijkertijd een arbeidspool voor allerlei technische functies. Het arbeidspotentieel en de technische opleidingen in de regio Amsterdam zorgen voor extra aantrekkingskracht. Het is belangrijk om goed voorbereid te zijn. De energietransitie is gaande, maar ook de bottleneck op de technische en logistieke arbeidsmarkt is gaande. Nieuwe aanwas, switchers, zij-instromers: we hebben ze allemaal nodig”, benadrukt Winters. Daarom is samen met MyTec en NovaCollege de MBO variant voor Wind Technician opgezet. Het is een opleiding tot monteur voor windturbines voor zowel op land als op zee.
Wind Europe Ports Platform
,,Amsterdam is leidend als fossiele distributie- en opslag hub, maar zit ook volop in de energietransitie en zet in op CO2 reductie. De offshore wind is de driver voor de energietransitie. We staan echt aan de vooravond van een hele grote ontwikkeling. In Nederland, maar in feite in heel Europa. Als Port of Amsterdam maken we dan ook deel uit van het Ports Platform van Wind Europa. Dit zorgt voor kennisdeling tussen diverse Europese havens op het gebied van de offshore wind energiemarkt en fungeert als aanspreekpunt voor de industrie”, verklaart Dorothy Winters.
Paviljoen
Eind dit jaar staat AYOP met een groot paviljoen op de offshore Offshore Energy beurs in de Rai te Amsterdam. Naast de zeehavens van Amsterdam en IJmuiden presenteren zich op dit paviljoen 30 bedrijven uit het Noordzeekanaalgebied.
Short sea
Naast de offshore wind zet de havenregio Amsterdam In het kader van duurzaamheid ook sterk in op short sea, met name richting het Verenigd Koninkrijk, Ierland en de Baltische staten. Tevens is er ook speciale aandacht voor het spoor. Zo biedt bijvoorbeeld de nieuwe Zijderoute veel mogelijkheden. ,,Short sea en spoor zijn duurzame vormen van vervoer die goed de concurrentie kunnen aangaan met wegtransport. Deze modaliteiten zijn niet afhankelijk van deep sea of feeders, maar eigen specifieke marktsegmenten”, aldus Femke Brenninkmeijer, Head Energy, Cargo & Offshore van Port of Amsterdam.
Samskip
Het internationale logistieke bedrijf Samskip is ruim een jaar geleden een lijndienst gestart tussen Amsterdam en Hull in Engeland. Tussen beide plaatsen vaart drie keer per week een containerschip en aanvullende multimodale transportdiensten met het achterland worden geboden via binnenvaart-, rail- en wegverbindingen. De introductie van de nieuwe lijndienst volgde op een overeenkomst tussen Samskip en TMA Logistics.
TMA Terminal Amsterdam
De lijndienst regelt dat scheepsaanlopen van Samskip worden afgehandeld op de strategisch gelegen terminal van TMA Logistics aan de Amsterdamse Amerikahaven. Deze TMA Terminal Amsterdam heeft de beschikking over drie sporen met een lengte van 750 meter, waarmee op efficiënte wijze de koppeling kan worden gelegd met het spoornet en daarmee met belangrijke achterlandverbindingen. De lijndienst vertrekt vanuit Amsterdam op maandag, woensdag en zaterdag.
Uitbreiden
,,TMA is een trimodale terminal, waarbij we shortsea verbinden met het achterland via barge, spoor en weg. Wat onze terminal zo uniek maakt is dat we voldoende capaciteit hebben, er geen congestie is en dat we beschikken over alle modaliteiten, inclusief spoor. Bovendien is de terminal strategisch gelegen en is er een zeer flexibele work force. De nieuwe lijndienst is een belangrijke aanvulling op Samskip’s shortsea-verbindingen tussen Rotterdam en Hull en tussen Rotterdam en Tilbury en Grangemouth. Ook vanuit Amsterdam kunnen we nu het hele Verenigd Koninkrijk bereiken, van Zuid tot Noord”, aldus general manager Michael van Toledo van TMA Logistics. Hij geeft aan dat TMA ook graag zou uitbreiden met vaste diensten vanuit Amsterdam op Scandinavië en de Baltische Staten. Inmiddels onderhoudt TMA al een shortsea dienst tussen Amsterdam en de Oostkust van Zweden.
SCS Multiport
De ruim een jaar geleden gestarte dienst van Amsterdam op het verenigd Koninkrijk is ook een mooie aanvulling op de reeds bestaande dienst van SCS Multiport met eveneens drie keer per week een afvaart van Amsterdam naar Tilbury. Amsterdam heeft aldus een dagelijkse verbinding met het Verenigd Koninkrijk. De terminal operators garanderen zeer snelle verwerkingstijden van schepen, treinen en vrachtwagens.
Hub-functie
Met de nieuwe verbinding is het belang van Amsterdam als hub-functie voor het verladen van goederen verder gegroeid. Met name van en naar Noord- en Oost Nederland is de Amsterdamse haven een groeiend logistiek knooppunt waar voordelig en efficiënt multimodale diensten worden aangeboden. Ook internationaal sluit de nieuwe shortsea-dienst goed aan bij de toenemende capaciteitsvraag uit de markt. Zo is de lijndienst een aanvulling op initiatieven als de nieuwe zijderoute.
Duurzaam
,,Wij willen als haven inzetten op short sea en dat is onder andere door TMA prima opgepakt. De strategische ligging van Amsterdam, de uitgebreide achterlandverbindingen en onze gezamenlijke toewijding en service aan
logistieke partners leveren winst op voor de regio, de Europese industrie en de consumenten. Niet alleen vanwege het toenemende transport- en overslagvolume, maar ook omdat goederen hiermee zo duurzaam mogelijk worden vervoerd”, aldus Brenninkmeijer.
Extra dimensie
De lijndienst geeft een extra dimensie aan Samskip’s duurzame transportoplossingen voor alle soorten intermodale ladingen en type containers. Het multimodale concept kan in het algemeen grenscontroles verminderen en is minder afhankelijk van het groeiende tekort aan vrachtwagenchauffeurs.
Aantrekkingskracht
Van Toledo verwacht met de overeenkomst de business van TMA Logistics verder te laten groeien en de multimodale verbindingen belangrijk uit te breiden. ,,Het realiseren van deze lijndienst laat duidelijk de aantrekkingskracht zien van Amsterdam op de verbinding tussen Nederland en Engeland. Het geeft ook aan dat TMA Logistics in staat is een volledige range aan te bieden van afhandeling, opslag en distributie”, aldus Van Toledo.
Activiteiten
,,Amsterdam profiteert dankzij haar gunstige ligging ook van de congestie in andere havens. Het is fascinerend om te zien hoe de TMA Terminal Amsterdam bol van de activiteiten staat door de verhuizing van SCS naar deze terminal, de komst van Samskip en de start van de nieuwe Zijderoute”, zegt Brenninkmeijer. De regionale functie van de haven wint aan belang tegenover de grote doorvoer. ,,Primaire bestemming van goederen is de metropoolregio Amsterdam, secundair Noord-Holland en Midden-Nederland en ten derde Duitsland. Daarnaast zijn er groeimogelijkheden (met name via short sea) richting het Verenigd Koninkrijk, Ierland (dat de hoogste economische groei van Europa heeft) en de Baltics”, vervolgt ze. Verder wordt er volop geïnvesteerd in Hoogtij in Zaanstad waar containerterminal CTVrede en logistiek dienstverlener GAM Bakker zich hebben gevestigd. Ook de ontwikkeling van Hoogtij geeft een impuls aan de concurrentiekracht van het Noordzeekanaalgebied. Op Hoogtij kan CTvrede zowel binnenvaart- als shortsea schepen afhandelen.
Water en spoor
Een toenemend aantal mensen hebben spullen nodig die hier naartoe vervoerd moeten worden. ,,Daarom zoeken wij zoveel mogelijk naar verkeer via water en spoor want teveel vrachtverkeer over de weg zorgt voor files. Water en spoor zijn sneller én duurzamer”, verklaart Van Toledo.
Dienst Nederland-Italië
De eind vorig jaar gestarte spoordienst Nederland-Italië van Samskip biedt Amsterdam multimodale voordelen. Met deze dienst vertrekken treinen vanuit Melzo, net ten oosten van Milaan. 24 uur later zijn de treinen klaar om gelost te worden op het 750-meter lange intermodale spoor naast de terminal van TMA in Amsterdam. Buiten het feit dat de steeds vaker voorkomende vertragingen op het Europese wegennet worden vermeden, vallen de aankomsten in Amsterdam samen met de shortsea-afvaarten van Samskip naar Hull. Dit creëert een naadloze multimodale optie die problemen met grenscontroles na Brexit minimaliseert. Het doel is om tegen het einde van het jaar zes treinen per week tussen Melzo en Amsterdam te laten rijden, mits er voldoende volume voor gegenereerd wordt.
Frequent
De nieuwe spoorverbinding komt bovenop de wekelijkse spoordiensten tussen Melzo en Rotterdam. Deze zullen even frequent blijven rijden voor de aansluiting op shortsea-diensten naar havens in het Verenigd Koninkrijk (Tilbury, Hull en Grangemouth), Ierland, Noorwegen, Scandinavië en de Baltische staten.
Brexit
,,Het uitbreiden van spoorcapaciteit op een belangrijke gegroepeerde vrachtroute toont de inspanningen van Samskip om de concurrentiepositie van zijn Brits-Italiaans multimodale aanbod te versterken met het oog op de komende Brexit”, aldus UK Trade Manager David Besseling. Samskip heeft uitvoeringsgaranties afgesproken met zijn terminalbeheerpartners. Hierin zijn snelle omlooptijden voor schepen, vrachtwagens en spoordiensten afgesproken.
Afvaarten
,,Samskip biedt inmiddels diverse afvaarten per week van Rotterdam, Amsterdam en Gent naar Hull. De haven van Amsterdam drie keer per week via het spoor verbinden met Italië ondersteunt Samskip in het kader van snelle, kostefficiënte en betrouwbare multi-modale diensten tussen Europa en het Verenigd Koninkrijk.”
Intermodale strategie
Port of Amsterdam is blij met de nieuwe treinverbinding van Samskip. Het draagt bij aan haar intermodale strategie en biedt haar klanten aanzienlijk meer opties. Verder versterkt de dienst de shortsea-verbindingen en bevestigt het de capaciteiten en ligging van de Amsterdamse haven als een logistiek en multimodaal Europees knooppunt.
Weerbaarheid
De nieuwe verbinding met Amsterdam moet ook een grotere weerbaarheid van de Nederlands-Italiaanse spooroptie creëren. Verbindingen tussen Amsterdam en Rotterdam maken gebruik van verschillende routes, wat meer flexibiliteit biedt om te reageren op vertragingen op het spoor of in de haven.
Optimaal
,,Deze verbinding maakt optimaal gebruik van de faciliteiten die onze terminal biedt. De extra dienst is daarnaast een logische vervolgstap om Amsterdam als shortsea-haven op de kaart te zetten”, aldus Gerben Matroos, Managing Director van TMA Logistics.
Congestie-arm
TMA Logistics beschikt in het Noordzeekanaalgebied, met multipurpose terminals in Amsterdam en Velsen, over 89.000 vierkante meter loodsruimte. Met een trimodale ontsluiting verbindt TMA het directe Europese achterland en China met shortsea bestemmingen in het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Finland. De strategisch gelegen terminals zijn congestie-arm en liggen direct aan belangrijke rijks-, spoor en waterwegen. TMA is een flexibele logistieke draaischijf in Noord-Holland, of het nu gaat om containers, breakbulk, projectlading of RoRo.
North West Central Corridor
TMA Logistics, CTU en VCL hebben onlangs de North West Central Corridor opgericht. De bundeling van lading heeft een betrouwbaarder barge-product tot resultaat en leidt daardoor tot duurzamer transport en minder vertraging bij de afhandeling aan de terminals. Het initiatief wordt ondersteund door de deepsea containerterminals in Rotterdam, Port of Amsterdam, het Havenbedrijf Rotterdam en het duurzaam logistiek programma Lean & Green Europe.
Binnenvaart
Voor het transport van containers op de route Amsterdam – Utrecht – Rotterdam is de binnenvaart van essentieel belang. Jaarlijks worden op deze wijze ruim 250.000 containers vervoerd. Sinds 18 februari wordt deze lading gebundeld. De samenwerking betekent in de praktijk dat schepen bij de verschillende terminals minimaal 150 tot 200 containers combineren voor één deepsea containerterminal in Rotterdam (RWG, APMT, ECT Delta, ECT Euromax). Per week verzorgen zeven binnenvaartschepen zeventien afvaarten, waarmee zo’n 5.000 containers vervoerd worden.
Sectorbelang
De Havenbedrijven van Rotterdam en Amsterdam zijn verheugd met het initiatief. ,,We ondersteunen dit soort projecten waarbij het belang van de sector voorop staat, van harte. Een goede afhandeling van de containerbinnenvaart is van groot belang voor de ontwikkeling van Nederland als de meest efficiënte en betrouwbare logistieke hub van Europa”, aldus Rob Smit, manager Achterland van Port of Amsterdam.
Energy Observer
De havenregio Amsterdam omarmt ook de waterstofeconomie. Begin april is de Energy Observer in de Amsterdamse haven aangemeerd. Deze door waterstof aangedreven catamaran is bezig met een Odyssey van zes jaar, met 101 tussenstops in 50 landen. Doel van de reis is om onder extreme weersomstandigheden waterstof uit te testen. Waterstof is belangrijk voor de energietransitie en draagt bij aan schone scheepvaart. Het schip stoot geen broeikasgassen en fijnstof uit en is heel stil. De Energy Observer vertrok in 2017 vanuit Frankrijk en zal in 2020 Tokyo aandoen tijdens de Olympische Spelen. Amsterdam is de 35ste tussenstop.
Zeewater omzetten in waterstof
Het schip van 30 meter lang wordt aangedreven door elektromotoren die worden opgeladen door zonne-energie. De 168 m2 zonne-
panelen aan boord zorgen voor 28Kw aan energie. Ook heeft het schip een elektrolyser aan boord die groene waterstof opwekt. Deze zet zeewater om in waterstof. De Energy Observer is het eerste schip in de wereld dat volledig zelfstandig waterstof kan produceren.
