De Zeeuwse havens vormen de motor van de provinciale economie. De positieve cijfers van de zeeoverslag in het eerste kwartaal van 2014 in de Zeeuwse havens van Terneuzen en Vlissingen zijn dan ook bemoedigend in het licht van werkgelegenheid en (nieuwe) bedrijvigheid. In de eerste drie maanden werd ruim 9 miljoen ton aan goederen over zee aan- en afgevoerd via de havens van Zeeland Seaports. Dit is 12,8 procent meer dan het eerste kwartaal van 2013. De groei in deze periode vloeit voornamelijk voort uit de overslag van droge (+11%) en natte bulk (+23,5%). Deze segmenten vormen qua volume per traditie de grootste goederensoorten in de Zeeuwse havens. De groei in de droge bulk is voornamelijk te danken aan de overslag van vaste brandstoffen (steenkool), terwijl bij de natte bulk de overslag in chemische producten sterk steeg. Dit laatste kan onder andere worden verklaard door een groei in boord-boord overslag in Vlissingen en de ingebruikname van nieuwe opslagtanks bij Oiltanking in Terneuzen.
Ten opzicht van het eerste kwartaal van 2013 was er een minieme daling in de goederensoorten stukgoed (met name in de metalen), containers en ro-ro. De overslag via binnenvaart en zeevaart was in 2013 ongeveer 68 miljoen ton, een toename van 500.000 ton ten opzichte van 2012. De zeeoverslag was in 2013 goed voor 33 miljoen ton, tegenover 34 miljoen ton in 2012. In totaal werd 35 miljoen ton aan goederen via de binnenvaart van en naar de Zeeuwse havens vervoerd. In 2012 was dit nog ruim 33 miljoen ton.
NV Zeeland Seaports is als Zeeuws havenbedrijf verantwoordelijk voor de ontwikkeling, het beheer, het onderhoud en de exploitatie van de havens van Vlissingen en Terneuzen. Het havengebied is ruim 4600 hectare groot. Voor de regionale economie spelen de Zeeuwse havens een belangrijke rol. In het havengebied zijn ongeveer 250 bedrijven gevestigd die goed zijn voor 18 procent van de Zeeuwse werkgelegenheid. Inclusief indirecte banen gaat het om een kwart van het totaal aantal banen in Zeeland. Door haar strategische ligging hebben de havens zich ontwikkeld tot derde zeehaven van Nederland. Met 41 havengebonden hectare en 65 hectare glastuinbouwgrond heeft Zeeland Seaports in 2013 een record aan grond uitgegeven.
Open Havendag
ZPPC is het promotieorgaan van de Zeeuwse havengemeenschap dat de burgers meer bewust wil maken van de impact van de Zeeuwse havens op de welvaart in haar provincie. De Open Havendag, die dit jaar op zaterdag 24 mei voor de zevende keer wordt gehouden, is daarvoor een middel bij uitstek. ZPPC is een stichting die is uitgegroeid tot een promotieorgaan voor de ongeveer 250 Zeeuwse havenbedrijven. Er wordt actief deelgenomen aan beurzen, missies, congressen, evenementen en netwerkbijeenkomsten. “We vestigen de aandacht van verladers op de ligging en voordelen van de Zeeuwse havens en op de toegevoegde waarde die onze participanten in die havens te bieden hebben. Een belangrijke taak van ZPPC is om maatschappelijk draagvlak te creëren voor het versterken van de Zeeuwse havens en de activiteiten die daar plaatsvinden”, aldus voorzitter Henk de Haas. Hij bezocht onlangs in het Braziliaanse Sao Paulo de beurs Intermodal, de belangrijkste logistieke beurs van Zuid-Amerika. De Haas maakt ook deel uit van een Zeeuwse handelsdelegatie die van 15 tot en met 22 juni steden als Shanghai, Yangzhou en Nanjing bezoekt. Speciale aandacht tijdens de handelsmissie gaat uit naar de sector transport en logistiek.
Food & Offshore
Het thema van de Open Havendag is ‘Food & Offshore’. Het Sloegebied manifesteert zich steeds meer in de offshore. Met dank aan de strategische ligging. Het havengebied Vlissingen-Oost ligt pal tegenover grootschalige windmolenparken en olie- en gasplatforms in de Noordzee. In het door de Middelburgse Bedrijven Club (MBC) en de Vereniging Ondernemers Middelburg (VOM) georganiseerde Politiek Café in Hotel De Nieuwe Doelen (aan de vooravond van de verkiezingen) werd door diverse partijen het belang onderstreept van een groot bedrijventerrein aan de Trekdijk, ten zuidwesten van Nieuw- en Sint-Joosland, vlakbij Vlissingen Oost. Zo kan ook meegelift worden op de ontwikkelingen in de offshore. “Het eventuele nieuwe Middelburgse bedrijventerrein is gunstig gelegen, vlakbij Vlissingen-Oost. Zo wordt er Zeeland breed over de eigen gemeentegrenzen heengekeken Offshore gerelateerde bedrijven in de haven van Vlissingen Oost hebben een gunstig effect op de toeleveringsbedrijven in de hele regio”, aldus voorzitter Bram van Stel van de MBC. Deze koepel stimuleert als belangenbehartiger voor de Middelburgse ondernemers projecten die voor de economische ontwikkeling van de hele regio wenselijk zijn.
Opening windturbine
Sinds kort is op het terrein van Kloosterboer een eerste windturbine operationeel voor het opwekken van groene stroom. Kloosterboer en energiebedrijf Delta participeren beide voor de helft in de turbine. Waar mogelijk bezuinigt deze specialist in temperatuur gecontroleerde lading op energieverbruik, mede door het gebruik van zonnepanelen, windenergie en duurzaam te bouwen. “De rederijen doen graag zaken met bedrijven die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben. Onze sector beoogt de CO2 uitstoot terug te dringen met 15 procent binnen vijf jaar. Wij hebben ons gecommitteerd aan het terugdringen van de CO2 uitstoot met 20 procent binnen 5 jaar. De turbine levert flink wat energie op, jaarlijks ongeveer 4.000 megawattuur. Dit staat gelijk aan het verbruik van 1.250 huishoudens per jaar. De opgewekte groene stroom gaan we via het netwerk gebruiken om onze koel- en vrieshuizen te laten draaien. Door de windturbine stoot ons bedrijf per jaar 2320 ton minder CO2 uit”, aldus Jack Kloosterboer. Energiebedrijf Delta NV exploiteert momenteel 58 windmolens, inclusief 16 turbines die worden gebouwd in Windpark Kreekraksluis en de nieuwe windmolen in Vlissingen-Oost.
BOW Terminal
Naast temperatuur gecontroleerde lading, zoals groente, fruit, vis en vlees, heeft Kloosterboer de horizon verruimd naar non-food projectlading, met name voor de offshore wind industrie. Hiervoor is in 2011 de BOW Terminal in Vlissingen-Oost in het leven geroepen. Vanwege de alsmaar groeiende activiteiten wordt de kade van BOW dit jaar verlengd met 175 meter tot 525 meter. Op de BOW terminal wordt vooral breakbulk en projectlading behandeld. Het bedrijf heeft meerdere vestigingen die gespecialiseerd zijn in laden en lossen, opslag, transport, douane, logistiek en het ontwikkelen van innovatieve supply chain oplossingen.
De onderneming heeft koel- en vrieshuizen in Nederland (Rotterdam, Poeldijk, Elst, Velsen, Harlingen,Vlissingen en IJmuiden), Frankrijk, Polen, Zweden, Canada en de Verenigde Staten. De totale opslagcapaciteit in Nederland is ruim een half miljoen ton, waarvan 215.000 ton in Vlissingen-Oost. “Wij zijn een logistieke dienstverlener in de ruime zin van het woord, gespecialiseerd in temperatuur gecontroleerde volumelading. Wij bewaren bijvoorbeeld groente, fruit, vis, zuivel en vruchtensappen bij een bepaalde gewenste conserveringstemperatuur in onze loodsen.
We halen echter meer omzet uit logistiek dan uit opslag. Vis die bijvoorbeeld vanuit Noorwegen naar Japan moet worden verscheept, komt niet eens bij ons terecht maar wordt wel bij ons geboekt. Naast opslag bestaat ons servicepakket onder meer uit distributie, laden en lossen, blenden, shipping, douaneformaliteiten, verzekering, IT oplossingen en barging”, verklaart Jack Kloosterboer die in 1981 Sint-Pancras (bij Alkmaar) verruilde voor de zilte Zeeuwse zeelucht.
Foodport
Vlissingen-Oost is uitgegroeid tot een gerenommeerde foodport, met op- en overslag van onder andere fruit, vruchtensappen en vruchtconcentraten. Dat wordt bevestigd met de recente vestiging van het Spaanse AMC, met een nieuwe fabriek voor het afvullen van vruchtensappen. “De Spaanse fabriek Antonio Municz Company (AMC) is sinds kort operationeel. Wij verzorgen de op- en overslag en de logistiek, zij het afvullen in flesjes. Het interessante is dat ook aanpalende bedrijven in Vlissingen-Oost meeliften op de nieuwe activiteiten, zoals op het gebied van de offshore windenergie.”
Container Depot
Met Kloosterboer Container Logistics is sinds anderhalf jaar een efficiëntieslag gemaakt vanwege een optimale inzet van de inkomende reefer containers van de rederijen. “Het is belangrijk om ladingstromen aan elkaar te koppelen. Wij behandelden voorheen voornamelijk importcontainers. De containers werden na het leeghalen teruggebracht naar een containerdepot in Antwerpen of Rotterdam. Door de start van een inland containerdepot in Vlissingen wordt efficiënter gewerkt. De daling van het aantal vervoersbewegingen zorgt bovendien voor een verminderde CO2 uitstoot. De Zeeuwse exporteurs profiteren van het voordeel dat zij de containers niet meer in Rotterdam of Antwerpen hoeven op te halen. Het containerdepot biedt aantrekkelijke mogelijkheden voor nieuwe ladingstromen naar Zeeland, waardoor de concurrentiepositie van de Zeeuwse havens wordt versterkt.”
Containerisatie
Naast de afvaart van conventionele lijndiensten op Rusland en West-Afrika, heeft Kloosterboer de focus op de wereldwijde containerisatie. “Als je extra containerdiensten te pakken krijgt, die je kan onttrekken aan omliggende havens, genereer je extra activiteiten voor de haven van Vlissingen-Oost. Sinds de enorme opkomst van de containers springen we daar op in. Daarom zeggen we, samen met Zeeland Seaports, VCT, WCT, KCT: laat maar komen! Het is goed voor de logistieke bedrijvigheid in heel Zeeland.”
De Kloosterboer Groep ziet het als haar taak om voorop te lopen in het ontwikkelen van initiatieven op het gebied van duurzaamheid en groen ondernemen. In 2012 heeft ze als eerste vrieshuis de Lean and Green Award in ontvangst mogen nemen. Het Connektprogramma Duurzame Logistiek kent de Award toe aan bedrijven die zich actief inspannen om het logistieke proces duurzamer te maken.
Terugdringen CO2 uitstoot
Het terugdringen van de CO2 uitstoot met 20 procent binnen 5 jaar, zal onder meer worden gerealiseerd via slimmere bundeling van transporten, gebruik van zuinigere modaliteiten en transportmiddelen, verminderen van het energieverbruik van bestaande koel- en vrieshuizen, het ontwikkelen van locaties gebouwd conform de BREEAM normen en de realisatie van windmolens op de locatie in Vlissingen. Concrete voorbeelden van innovatieve logistieke oplossingen zijn de volautomatische vrieshuizen op de Maasvlakte in Rotterdam en in het Franse Harnes. Deze vrieshuizen zijn veertig procent zuiniger in het energieverbruik dan conventionele vrieshuizen met dezelfde opslagcapaciteit.
Glastuinbouw
Zeeland Seaports en Yara participeren beide in WarmCO2, dat de levering van CO2 en restwarmte verzorgt aan het tuinbouwgebied, afkomstig uit het productieproces van kunstmestgigant Yara. Glastuinbouw Zeeuws-Vlaanderen is een project van Zeeland Seaports, het havenbedrijf dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling, beheer en exploitatie van de Zeeuwse zeehavens. Het is een uniek glastuinbouwproject ten zuiden van Terneuzen waar in twee polders in totaal 190 hectare beschikbaar is voor netto glas voor glastuinbouw. Bijzonder aan het project is de levering van warmte en CO2 vanuit de nabijgelegen industrie. Dit biedt de kwekers een gegarandeerde levering tegen gunstige tarieven. Ook Tomatenkwekerij Van Adrichem heeft zich onlangs gevestigd aan de Axelse Vlakte in Westdorpe. De eerste oogst van tomaten is al een feit. Van Adrichem zal in Zeeuws-Vlaanderen goed zijn voor een teelt van tomaten in 25 hectare netto glas. Dat levert dit jaar al tientallen banen aan extra werkgelegenheid op. Het onderstreept het potentieel van het Zeeuwse havengebied als uitstekende vestigingslocatie voor glastuinbouw.
Flexibele schil
Op de Open Havendag kan men zich zo laagdrempelig mogelijk laten informeren met betrekking tot passend werk. Uitzendorganisaties richten zich niet alleen op werkzoekenden, maar ook op bestaande werknemers die van baan willen veranderen. Na de eerste kennismaking met de intercedenten, worden de kandidaten tijdens een meet & greet direct in contact met de betrokken werkgever gebracht. Zeker in het havengebied is het aanhouden van een flexibele schil belangrijk om ook in economisch mindere tijden klappen op te vangen. In de afgelopen jaren hebben diverse bedrijven een te kleine flexibele schil opgebouwd, wat ten koste is gegaan van de vaste schil met gedwongen ontslagen tot gevolg. De faillissementen van Zalco en Thermphos zijn ten koste gegaan van honderden vaste banen, maar de redelijk gunstige overslagcijfers in 2013 en 2014 bieden houvast voor de toekomst.
