Human capital, 200 ton staal, 22 palen met een lengte van 28 meter, 350 kuub beton, 50.000 kilo wapeningsstaal en 300 mantelbuizen. Dat was er allemaal nodig om een state of the art steiger in recordtijd te bouwen in de IJmondhaven. Op donderdag 10 juni 2021 was de officiële oplevering van de steiger die Vattenfall gebruikt voor het vervoer van personen en klein materieel tijdens de bouw, operatie en het onderhoud van windpark Hollandse Kust Zuid, dat zich ongeveer 20 kilometer buiten de haven van IJmuiden bevindt. De steiger ligt direct naast Vattenfall’s nieuwe onderhoudshub in aanbouw en beschikt over drie aanlegplaatsen voor de Crew Transfer Vessels die van en naar het windpark varen.
De drie aanlegplaatsen zijn elk uitgerust met een kraan, die ook voor trainingsdoeleinden kunnen worden gebruikt. De steiger is in opdracht van Zeehaven IJmuiden N.V. ontwikkeld en gebouwd door aannemer De Boer & De Groot Civiele Werken. Vattenfall is op 1 juli gestart met de installatie van de eerste funderingen voor windpark Hollandse Kust Zuid. Tijdens de bouwfase, die naar verwachting twee jaar zal duren, zal Vattenfall opereren vanuit een tijdelijke kantoorlocatie in IJmuiden. Vanuit deze tijdelijke locatie zullen tijdens de bouwfase allerlei werkzaamheden worden uitgevoerd en wordt toezicht gehouden op de bouw.
Windcat Workboats
Het Vattenfall team zal geregeld de zee op gaan om bij de bouwactiviteiten aanwezig te zijn, en daarbij gebruik maken van de nieuwe steiger. Het transport van personeel en materieel wordt verzorgd door Windcat Workboats uit IJmuiden. De eerste Vattenfall medewerkers hebben inmiddels al hun intrek genomen op de nieuwe locatie.
Efficiënte operatie
Windpark Hollandse Kust Zuid zal in het voorjaar van 2023 volledig in gebruik zijn genomen. Vanaf die tijd zal de Operations & Maintenance (O&M) organisatie van Vattenfall het beheer van het windpark overnemen. Vanuit de haven van IJmuiden wordt er vervolgens zorggedragen voor een efficiënte operatie en geplande- en ongeplande onderhoudswerkzaamheden.
Onderhoudshub
De O&M organisatie maakt daarbij gebruik van een nieuwe onderhoudshub die momenteel wordt ontwikkeld in opdracht van MSCY Vastgoed B.V., een deelneming van Zeehaven IJmuiden N.V., en wordt gebouwd door aannemer Friso Bouwgroep. De bouw van de nieuwe onderhoudshub vordert gestaag en zal naar verwachting begin 2022 zijn afgerond.
Technici
Wanneer het windpark volledig operationeel is zullen hier zo’n 25 vaste medewerkers aan de slag gaan. Afhankelijk van het seizoen kan het aantal onderhoudstechnici oplopen tot ongeveer 60 mensen. De komst van Vattenfall is dus niet alleen goed voor de economie, maar brengt ook veel werkgelegenheid met zich mee.
Schoolvoorbeeld
De nieuwe ontwikkelingen zijn typerend voor het goede nabuurschap in IJmuiden. ,,De nieuwe steiger is een schoolvoorbeeld van hoe bedrijven in IJmuiden met elkaar samenwerken. De beperkte infrastructuur wordt in goede harmonie met elkaar gedeeld en optimaal aangewend. Waar mogelijk helpen de verschillende bedrijven elkaar”, aldus Peter van de Meerakker, algemeen directeur van Zeehaven IJmuiden NV.
Hoogwaardige oplossing
Wellicht is met de IJmuidense steiger een nieuwe standaard geïntroduceerd. ,,We hebben tenminste deze hoogwaardige oplossing nog nergens anders in Europa gezien. Het zorgt voor een optimalisatie van het gebruik van de haven en houdt de kaderuimte beschikbaar voor het aan- en afmeren van grote zeegaande installatieschepen zoals de MPI Resolution. Schepen die hier onlangs zijn aangeland voor ‘wind op zee’ en andere klussen.”
Feestje
De voorman van de haven aan de monding van het Noordzeekanaalgebied keek met genoegen terug op de eerste fysieke netwerkbijeenkomst sinds lange tijd, ter ere van de plechtige opening van de nieuwe steiger. ,,Onder zonovergoten omstandigheden en met een stralende glimlach konden mensen elkaar weer persoonlijk ontmoeten. Als er een reden voor een feestje is, moet je natuurlijk niet nalaten het te organiseren, uiteraard wel met de nodige veiligheidsmaatregelen”, vervolgt Van de Meerakker.
Lange termijn
Zeehaven IJmuiden is door Vattenfall gekozen vanwege haar gunstige ligging ten opzichte van Hollandse Kust Zuid en andere toekomstige windparken. Het concern onderhoudt ook haar bestaande windpark NoordZeeWind vanuit deze haven en heeft ruime ervaring in deze regio. De lange termijn visie van de haven rondom wind op zee, de flexibiliteit in ontwikkeling en de aanwezige infrastructuur en toeleveranciers in de omgeving hebben een belangrijke rol gespeeld bij deze keuze.
Hollandse Kust Zuid
,,De tijdige oplevering en ingebruikname van de nieuwe steiger en tijdelijke kantoorlocatie vormen mooie eerste resultaten van een langdurige en intensieve samenwerking tussen Vattenfall en Zeehaven IJmuiden N.V. Wij zullen voor het beheer en onderhoud van Hollandse Kust Zuid decennialang in IJmuiden actief blijven en kijken dan ook uit naar onze verdere samenwerking in de toekomst”, verklaart Erik Hiensch, Vattenfall’s Director of O&M Offshore.
Hoofdstad offshore wind
Wethouder Jeroen Verwoort van economische zaken legde uit dat Velsen uitgroeit tot hoofdstad van de offshore wind. Goed voor de werkgelegenheid en het naburige onderwijs. ,,Doordat Vattenfall hier een onderhoudsbasis bouwt zal er een toenemende vraag komen naar goed opgeleide technici. Die mensen worden door scholen in de regio opgeleid.” Na de toespraken van Peter van de Meerakker, Erik Hiensch en wethouder Verwoort namen ze gedrieën met één druk op de knop de nieuwe aanlegsteiger in de IJmondhaven officieel in gebruik.
Veelzijdige hub
De ontwikkelingen binnen het cluster Energy (olie- en gaswinning en offshore wind) leiden tot veel toenemende bedrijvigheid in Zeehaven IJmuiden. Met olie- en gaswinning op de Noordzee en de sectoren visserij en leisure is IJmuiden al jarenlang een veelzijdige hub. In het afgelopen decennium is de haven aan de monding van het Noordzeekanaalgebied tevens uitgegroeid tot specialist voor offshore windenergie op de Noordzee. De haven van IJmuiden heeft veel kennis en ervaring op het gebied van hernieuwbare energie. Ook is er in IJmuiden in de traditionele offshore nog veel werk, met name op het gebied van onderhoud, reparaties, modificaties en decommissioning.
AYOP
Vanuit het samenwerkingsverband Amsterdam IJmuiden Offshore Ports (AYOP) is er met alle betrokken bedrijven en overheden een koers uitgestippeld voor de komende jaren. Doelstelling van de Nederlandse overheid is om het geïnstalleerd vermogen van windenergie in de komende jaren drastisch te verhogen.
Vattenfall
De 140 windmolens voor Hollandse Kust Zuid, die tussen Katwijk en Bloemendaal in zee worden geïnstalleerd door Vattenfall, dienen in 2023 volledig operationeel te zijn. Het windpark dat in 4 fases wordt aangelegd, zal uitgroeien tot het grootste offshore windpark wereldwijd. Voor het eerst zullen turbines met een capaciteit van 11 MW op zee komen te staan. Deze Siemens turbines zijn gezamenlijk goed voor de jaarlijkse stroomproductie van ruim twee miljoen Nederlandse huishoudens.
Track record
IJmuiden heeft in het afgelopen decennium al een prima track record opgebouw in de offshore wind. ,,We staan er goed op met offshore wind. Vanuit onze haven wordt al jaren het onderhoud verricht voor de windmolens van het Prinses Amaliapark voor de kust van IJmuiden, van Luchterduinen voor de kust van Zandvoort en voor het offshore windpark Egmond aan Zee (NoordZeeWind). De bouw van de windparken Hollandse Kust Zuid en Hollandse Kust Noord zullen ongetwijfeld voor een ongekende spin off aan nieuwe bedrijvigheid zorgen voor IJmuiden”, onderstreept Van de Meerakker.
Nieuwe Viskade
Vlakbij het karakteristieke gebouw van Zeehaven IJmuiden NV vond eind maart de oplevering van de Viskade plaats. De steiger aan de Vissershaven en de openbare ruimte aan de Halkade waren al enige tijd aan vervanging toe. De openbare ruimte van de Halkade tussen de Dokweg en de Kruitenstraat is flink opgeknapt. De metamorfose blijkt een groot succes te zijn, waar ook veel recreanten de vruchten van plukken.
Gunstige ligging
Mede vanwege de gunstige ligging (voor het sluizencomplex) en de betrekkelijk korte afstand tot de belangrijkste (nog te bouwen) windmolenparken zijn de afgelopen vijftien jaar grote projecten deels vanaf de IJmondhaven gerealiseerd.
Staat van dienst
IJmuiden heeft met haar geboden voorzieningen en kennis een prima staat van dienst opgebouwd op het gebied van offshore, food en leisure. ,,In combinatie met de gunstige geografische ligging van de haven en gespecialiseerde (kapitaalkrachtige) bedrijven ligt voor IJmuiden een stevige economische groei in het vooruitzicht.”
CrossWind
Consortium CrossWind, een joint venture van Shell en Eneco, zal binnenkort starten met het subsidievrije windpark op zee Hollandse Kust Noord. Het windpark zal bijdragen om de doelstellingen van het Nederlandse Klimaatakkoord en de Europese Green Deal te behalen. Dit windpark heeft een geïnstalleerd vermogen van in totaal 759 MW en levert ten minste 3,3 TWh per jaar. Dit is genoeg om meer dan 1 miljoen huishoudens van groene stroom te voorzien. Het windpark komt op 18,5 kilometer van de Nederlandse kust bij Egmond aan Zee te staan.
Nieuwe technologieën
Offshore windprojecten produceren niet continu elektriciteit. Het balanceren van deze dalen en pieken en het integreren van deze elektriciteit in het nationale energiesysteem vereist nieuwe technologieën. Daarom zal het offshore windpark in de toekomst grootschalig gebruik maken van technologieën die zorgen voor accu-opslag voor de korte termijn, turbines die optimaal zijn afgestemd op elkaar om de onderlinge negatieve ‘windschaduw’-effecten te beperken, ‘groene waterstof’ gemaakt door elektrolyse als een andere opslagtechniek en de combinatie van deze individuele maatregelen om een continue stroomvoorziening te garanderen, ongeacht de windsituatie.
Samenwerken
Samenwerken is cruciaal voor de transitie naar een schoner energiesysteem. Daarom wil CrossWind nauw samenwerken met universiteiten en wetenschappelijke instituten om technologische innovaties verder te ontwikkelen. De lessen die geleerd worden bij de ontwikkeling van dit windpark zullen met een breder publiek – in de academische wereld en daarbuiten – gedeeld worden.
Energiehaven
Het baggerdepot in de voormalige Averijhaven nabij IJmuiden wordt ontwikkeld tot Energiehaven. Het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat, de provincie Noord-Holland, gemeente Velsen, Tata Steel, Zeehaven IJmuiden en Port of Amsterdam hebben het convenant hiervoor ondertekend. De nieuw te ontwikkelen haven is cruciaal bij de bouw van windparken op de Noordzee.
Offshore bedrijven
De grootschalige bouw en het onderhoud van de duurzame windmolenparken op de Noordzee vraagt om meer havencapaciteit. Doordat de Averijhaven wordt ontwikkeld tot een moderne Energiehaven krijgen offshore bedrijven hier straks alle ruimte.
IJmuiden Ver
De komende jaren worden steeds meer windparken gebouwd op de Noordzee en de Energiehaven is een belangrijke uitvalsbasis voor de aanleg en het onderhoud daarvan. Zo biedt de nieuwe Energiehaven de mogelijkheid om de bouw van Hollandse Kust West en het enorme windpark IJmuiden Ver voor de Hollandse kust te ondersteunen. Ook speelt de Energiehaven een belangrijke rol in de gewenste ruimte-intensivering en het versterken van de haveninfrastructuur in de regio.
Voor de sluizen
De Energiehaven, met een oppervlakte van 15 hectare, is gelokaliseerd aan de zeezijde van het Noordzeekanaal, vlak vóór de sluizen van IJmuiden. Het nieuwe bedrijventerrein biedt grote kansen om in te spelen op de energietransitie en op belangrijke regionale en nationale klimaatdoelen.
Bedrijventerrein
Tata Steel ondersteunt dit voor de regio Noordzeekanaal belangrijke en toekomstgerichte initiatief en heeft hiervoor een bedrijventerrein van vijf hectare beschikbaar gesteld. Bovendien geeft Tata Steel toegang over land via het terrein in Velsen-Noord richting de Energiehaven. Hiermee is het vervoer van personeel en de bereikbaarheid van hulpdiensten geregeld.
Exploitatie
Zeehaven IJmuiden en Port of Amsterdam voeren namens de overige convenantpartners de exploitatie van de Energiehaven. De exploitatie sluit aan bij de strategische doelstellingen van beide havenbedrijven om regionaal een actieve rol te spelen in de nationaal ingezette energietransitie.
Trawlerkade
Het onderhoudscluster in IJmuiden biedt alle kansen op het binnen halen van nieuwe, toekomstbestendige offshore wind bedrijvigheid. Vandaar dat Zeehaven IJmuiden ook al eerder had geïnvesteerd in state-of-the-art nieuwe steigers voor de windcats, die de onderhoudsmensen dagelijks naar de windmolens brengen. Aan de Trawlerkade zijn vier jaar geleden twee drijvende steigers met een totale lengte van 46 meter gerealiseerd. Ze bieden ligplaatsfaciliteiten aan zes windcats van Windcat Workboats en twee reddingboten van de KNRM.
2030
In 2030 zal er een veelvoud van het vermogen van de bestaande parken zijn gerealiseerd, goed voor 40 procent van de Nederlandse energievoorziening. In 2050 mag de Nederlandse energievoorziening zelfs helemaal geen CO2 meer uitstoten. Daar spelen havens en bedrijven langs het Noordzeekanaalgebied op in. Met vestigingen van Breman Offshore, Deutsche Windtechnik BV, Eneco, MHI Vestas Offshore, C-Ventus Offshore Windfarm Services, Vattenfall, Windcat Workboats en Wind BV heeft zich in IJmuiden in de loop der jaren een mooi offshore windcluster ontwikkeld en het is duidelijk dat nieuwe bedrijvigheid zich verder aandient.
Contouren
De contouren van de bouw van de duurzame onderhoudshub zijn al aardig zichtbaar. Het voorziet in een kantoor om 40 medewerkers te huisvesten, een magazijn voor de reserve onderdelen, een werkplaats èn alle ruimte ruimte voor het aan- en afmeren van de onderhoudsboten, die worden gebruikt om de technici van en naar het windpark te varen.
Jaarverslag 2020
Onlangs is het jaarverslag 2020 van Zeehaven IJmuiden verschenen. De pandemie had uiteraard zijn weerslag op de economische sectoren in de haven van IJmuiden. Dat is (versterkt door de Brexit) het meest tastbaar in het foodcluster van verse en diepgevroren visserij. Het in alle opzichten bijzondere jaar 2020, laat zien dat de haveninfrastructuur vitaal is voor het functioneren van de samenleving. De marktclusters food en energy dragen bij aan de voedsel- en energievoorziening en aan de logistieke dienstverlening om de samenleving open te houden. Alleen het leisure cluster was zwaar getroffen, waarbij de cruisevaart zelfs volledig was stilgevallen. De ferryverbinding op Newcastle ondervond grote beperkingen, met name bij het passagiersvervoer.
Diversificatie
Met dank aan de diversificatie zijn andere sectoren gegroeid en hebben diverse incidentele activiteiten geleid tot extra scheepvaartbewegingen en intensief gebruik van kades. Er zijn bijvoorbeeld diverse offshoreprojecten uitgevoerd vanuit IJmuiden. Zo was de assemblage van een 800 ton wegende boormal door Breman Offshore voor uiteindelijke plaatsing op de Aeolus van Van Oord een opvallend project, in het kader van de bouw van een offshore windpark voor de Franse kust.
TMA
De barge activiteiten vanuit IJmuiden en de containerterminal zijn in 2020 overgenomen door TMA. Deze ontwikkeling verzekert een betrouwbare en robuuste dienstverlening aan reders voor afhandeling van containers naar de deepseaterminals in Rotterdam en Antwerpen.
