Port of Antwerp-Bruges: energietransitie én industriële groei
In weerwil van de aanhoudende geopolitieke en economische uitdagingen, stabiliseren de groeicijfers van Port of Antwerp-Bruges. De cijfers onderstrepen opnieuw de veerkracht van de haven, die in complexe tijden blijft pionieren en investeren in een toekomstbestendige haven waar duurzaamheid en economische groei hand in hand gaan. De totale goederenoverslag in Port of Antwerp-Bruges over de eerste drie kwartalen van 2024 bedraagt 210,5 miljoen ton, een stijging van 3 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De cijfers zijn stabiel in vergelijking met het tweede kwartaal van 2024. De toenemende vraag naar containervervoer zet zich door, terwijl de aanhoudende onstabiele geopolitieke en economische omstandigheden wel impact hebben op de overige goederenstromen. Ondanks de uitdagingen blijft de haven investeren in duurzame en innovatieve projecten die gericht zijn op de energietransitie en industriële groei.
Port of Antwerp-Bruges en de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) onderzochten het potentieel van de Antwerpse chemiecluster voor opname van recyclaat ter vervanging van fossiele grondstoffen. Ze analyseerden hoe het gebruik van gerecycleerde en hernieuwbare grondstoffen kan worden verhoogd, met als doel de industriële cluster in Antwerpen op een duurzame, veerkrachtige en toekomstbestendige manier te verankeren als vitaal onderdeel van de Europese industrie.
Chemische recyclage
Voor de beperkingen van mechanische recyclage biedt de chemische industrie oplossingen, zowel voor de verwerking ervan tot nieuwe grondstoffen, als voor het gebruik van die grondstoffen als feedstock voor hun productieprocessen. Belangrijk is derhalve een ontwikkeling van mechanische naar chemische recyclage.
Circulaire hub
VITO stelt in haar studie het Antwerps Model voor dat streeft naar defossilisatie, waarbij fossiele koolstofbronnen worden vervangen door hernieuwbare bronnen. Als thuishaven van de grootste geïntegreerde chemiecluster in Europa en de belangrijkste hub voor de productie, behandeling én distributie van plastic pellets – jaarlijks worden in Antwerpen 4 miljoen ton polymeren geproduceerd – is de haven de ideale locatie om een circulaire hub uit te bouwen en een voortrekkersrol op te nemen. Samenwerking tussen bedrijven is essentieel om een hechte circulaire hub te vormen.
Uitstekende connecties
Chemische recyclage is in België veelbelovend door de aanwezigheid van de significante polymerenproductie, de hoge graad van expertise in afvalverwerking en de uitstekende connecties met andere clusters en de rest van de wereld
Containeroverslag
De containeroverslag in ton is in de eerste 9 maanden van 2024 gestegen met 8,9%, waarbij de aanvoer met 10,2% en de afvoer met 7,9% is toegenomen. De groei van de eerste jaarhelft zette door in het derde kwartaal, met 12,3% meer verwerkte containers (TEU) dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar. Over de eerste 9 maanden stijgt de totale containeroverslag in TEU met 6,8% tot 10.152.000 TEU.
Hamburg – Le Havre Range
In de eerste helft van dit jaar nam het marktaandeel van Port of Antwerp-Bruges in de containerbehandeling in de Hamburg – Le Havre Range in vergelijking met 2023 met 0,8 procentpunt toe tot 30,7%.
Reefersegment
Bijna 1 op de 10 van de behandelde containers is een koelcontainer. In de eerste 9 maanden van 2024 stijgt het aantal volle koelcontainers (reefers) met 9,7%, goed voor 8,5% van de totale containertrafiek. Deze temperatuurgecontroleerde containers vervoeren producten zoals vers fruit, groenten, vlees, vis, farmaceutische goederen en chemicaliën. Dankzij de strategische ligging, snelle maritieme verbindingen en gespecialiseerde terminals bevestigt Port of Antwerp-Bruges haar sterke positie in het reefersegment.
Conventioneel stukgoed
Hoewel conventioneel stukgoed in het tweede kwartaal sterk presteerde, daalde de overslag in het derde kwartaal, waardoor de totale overslag in de eerste 9 maanden van 2024 4,8% lager uitkomt dan vorig jaar. IJzer en staal dalen licht met 0,6%, waarbij afvoer (+4%) deels de daling in aanvoer (-3,5%) compenseert. Deze daling is te wijten aan een lagere vraag vanuit staalverwerkende sectoren zoals de bouw en auto-industrie. Producten zoals hout (-32,9%), papier en cellulose (-22,6%) en bouwmaterialen (-36,9%) kennen ook een daling, terwijl de niet-gecontaineriseerde overslag van fruit, groenten en andere koellading met 4,1% stijgt.
Roll-on/roll-off trafieken
De roll-on/roll-off trafieken dalen met 5,5%. De druk op de autoterminals nam weliswaar af, maar dit kwam door een lagere aanvoer, niet door een versnelde afvoer naar klanten. De overslag van vervoermateriaal daalt met 13,3%. De overslag van high & heavy (-23,5%) en vrachtwagens (-10,3%) neemt af, net zoals de overslag van tweedehandsauto’s (-42,6%). Na een sterke stijging in 2022 en 2023 daalt het vervoer van nieuwe auto’s, in de eerste 9 maanden van dit jaar met 11,4%.
De overslag van onbegeleide vracht (exclusief containers) via RoRo-schepen in Zeebrugge stijgt met 2,8%. De daling van trafieken van en naar het Verenigd Koninkrijk (-4,1%) wordt ruimschoots gecompenseerd door een stijging van de overslag van en naar Spanje en Portugal (+35,7%), Scandinavië (+16,7%) en Ierland (+2,2%).
Droge bulk
De overslag van droge bulk neemt af met 1,4%, voornamelijk door een sterke daling in de overslag van steenkool (-55,3%). Droge bulk, exclusief energetische producten zoals steenkool en houtpellets, groeit namelijk met 9,5%. Meststoffen, de grootste productcategorie in dit segment, zet haar groei voort (+30,6%) na een scherpe daling in 2022 als gevolg van sancties en hoge gasprijzen. Ook overige bouwmaterialen en non-ferro ertsen groeien met respectievelijk 7,3% en 4,8%, terwijl zand & grind (+0,1%) en schroot (-0,7%) min of meer stabiel blijven.
Vloeibare bulk
De overslag van vloeibare bulk daalt na 9 maanden met 2,5%, als gevolg van lagere volumes vloeibare brandstoffen (-8,9%) en LNG (-10,2%). Vooral dieseloverslag (-23,1%) daalt door een zwakke vraag, terwijl LPG (+8,8%), stookolie (+8,4%), nafta (+2,9%) en benzine (+2,3%) groei laten zien.
Chemicaliën
De overslag van chemicaliën stijgt met 9,3%, mede dankzij de sterke toename in de overslag van biobrandstoffen (+52,5%). Ook zonder dat effect is er groei (+7%). Chemische gassen (+9,5%) en basischemicaliën (+8,6%) laten eveneens positieve cijfers zien. Ondanks dit herstel blijft de Europese chemiesector onder druk staan door hoge kosten voor energie, grondstoffen en lonen, gecombineerd met een lage wereldwijde vraag.
Cruiseschepen
In de eerste negen maanden van 2024 ontving Zeebrugge 412.774 cruisepassagiers (+17,5%) op 143 cruiseschepen. Dit waren 10 cruiseschepen meer dan vorig jaar.
Zeeschepen
In de eerste negen maanden van 2024 liepen 15.015 zeeschepen de haven aan, een daling met 2%. De bruto tonnenmaat van deze schepen daalde met 4,8% tot 472,45 miljoen BT.
Investeringen
De uitbreiding van Zuidnatie, die deze zomer startte met de bouw van een nieuw magazijn voor de verwerking van staalrollen, en de overname van Luik Natie door Lineage bevestigen het belang van de haven in gespecialiseerde segmenten. De recent aangekondigde investeringen, zoals de fossielvrije kunststofproductie van Vioneo en Plastics-to-chemicals van Indaver die polypstyreen (PS) en polyolefinen (PO) omzet in gerecycleerde nafta versterken dan weer de positie van de haven in de energietransitie en duurzame innovatie. Het CHERISH2O-project, dat gericht is op het zuiveren en hergebruiken van bedrijfsafvalwater, draagt bij aan de ontwikkeling van de haven tot circulaire hub.
Veerkrachtig
,,Ondanks de complexe tijden waarin we opereren, met geopolitieke spanningen, stijgende energieprijzen en wereldwijde concurrentie, stabiliseren we onze groei, mede dankzij onze sterke positie in containeroverslag. Het omvaren langs Kaap de Goede Hoop, cyberaanvallen en andere uitdagingen dwingen ons om flexibel en veerkrachtig te blijven. Samen met onze partners bouwen we verder aan een toekomstbestendige haven waar innovatie zowel duurzaamheid als economische groei ondersteunt. Investeringen zoals die van Vioneo en Indaver weerspiegelen het vertrouwen in onze haven en in de toekomst van de Europese industrie”, aldus Jacques Vandermeiren, CEO Port of Antwerp-Bruges.
Toekomstbestendige haven
Johan Klaps, de nieuwe havenschepen van de Stad Antwerpen: ,,Onze haven is de economische motor van Vlaanderen. De sterke kwartaalcijfers onderstrepen de veerkracht van onze haven. We blijven dan ook pionieren en investeren in een toekomstbestendige haven.”
Opvolging
Klaps volgde onlangs als havenschepen Annick De Ridder op, de nieuwe minister van Mobiliteit, Openbare Werken én Havens in de Vlaamse regering. ,,Dankbaarheid gaat uit naar de hele havengemeenschap om steeds veerkracht te blijven tonen én Annick De Ridder voor haar harde werk als havenschepen en voorzitter van Port of Antwerp-Bruges de afgelopen jaren. Samen met de havengemeenschap leg ik me nu toe om de strategische ambities van Port of Antwerp-Bruges verder te realiseren, met een sterke focus op duurzaamheid, innovatie en het versterken van onze internationale positie.”
Complementair
Dirk De fauw, burgemeester van de stad Brugge en ondervoorzitter van Port of Antwerp-Bruges: ,,De stabilisatie van de groeicijfers toont aan dat we dankzij onze weerbaarheid uitdagingen kunnen omzetten in kansen. Met onze strategische ligging, uitstekende dienstverlening en dankzij de twee complementaire havenplatformen, bevestigen én versterken we onze marktpositie, zoals in het reefersegment. De duurzame groei van dit segment trekt investeerders aan, zoals blijkt uit de overname van Luik Natie door Lineage, ’s werelds grootste coldstore-uitbater.”
Duurzame logistieke oplossingen
Port of Antwerp-Bruges blijft focussen op het versterken van de infrastructuur en het aanbieden van duurzame logistieke oplossingen die bijdragen aan de inspanningen van de industrie op het gebied van CO₂-reductie en digitalisering.
Baanbrekend tankstation
Na de installatie van een van Europa’s grootste publieke oplaadpunten voor elektrische vrachtwagens in Antwerpen, werd begin oktober in Zeebrugge de eerste paal geslagen van Aers Truck Plaza, een baanbrekend tankstation. Met ruimte voor een beveiligde parking voor 140 vrachtwagens, een supermarkt en een restaurant wordt het dé plek voor vrachtwagenchauffeurs die de haven in Zeebrugge aandoen. Er wordt ook voorzien in een waterstoftankstation waar dagelijks tot 50 vrachtwagens waterstof kunnen tanken.
Laadmogelijkheden
Om aan de behoefte voor kwalitatieve parkeerruimte voor vrachtwagens te voldoen, ging Port of Antwerp-Bruges op zoek naar een bedrijf om een vrachtwagenparking te bouwen en uit te baten. De parking moest bovendien voorzien in laadmogelijkheden voor elektrische vrachtwagens. Hiermee wil Port of Antwerp-Bruges de patstelling doorbreken dat er geen elektrische vrachtwagens rijden omdat er geen laadstations zijn en omgekeerd. Het project werd toegewezen aan de innovatieve AERS Groep.
Groene transitie
,,Wat begon als een parkeeroplossing is nu een duurzaam knooppunt geworden, dat niet alleen heel wat diensten aanbiedt voor de chauffeurs, maar ook een cruciale rol speelt in de transitie naar elektrische vrachtwagens dan wel vrachtwagens op waterstof. We zijn trots om met Aers Truck Plaza deze belangrijke stap te zetten. Dit project sluit perfect aan bij onze missie om duurzaam in beweging te blijven en bij te dragen aan de groene transitie van de transportsector”, aldus Jackij Aers, directeur van AERS Groep.
Gunstige effecten
Dirk De fauw, burgemeester van Brugge en ondervoorzitter van Port of Antwerp-Bruges, onderstreept het belang van dit project voor de haven en voor de omgeving. ,,Deze parking gaat ervoor zorgen dat vrachtwagenchauffeurs geen reden meer hebben om buiten het havengebied te parkeren. Daarnaast blijven de gunstige effecten van meer elektrische vrachtwagens en waterstof vrachtwagens niet beperkt tot het havengebied. De vrachtwagens nemen die mee op hun hele route van en naar de haven”, aldus De fauw, die de feestelijke bijeenkomst in Zeebrugge opende.