De wereldwijde CO2 uitstoot moet fors beperkt worden met 20 procent in de komende tien jaar, tot 80 procent in 2050. Een enorme uitdaging. Hoe kunnen we in relatief korte tijd de transitie maken van een energiehuishouding die hoofdzakelijk gebaseerd is op fossiele brandstoffen naar een die vooral op duurzame bronnen als wind, water en zon is aangewezen? Hoe kunnen we bereiken dat de CO2 uitstoot niet groeit, maar krimpt? Duurzaam ondernemen is een bedrijf runnen met oog voor een goede balans tussen people, planet en profit. Maar wat zegt het woord duurzaamheid? Is het niet teveel een containerbegrip geworden?
Burgers scheiden in toenemende mate hun afvalstromen, waaronder plastic. Dit wordt pas duurzaam als plastic rechtstreeks in het primaire productieproces kan worden toegepast. En dat is nog niet zover. Met oud ijzer of schroot is dat wel zo. Deze metaalstroom gaat waar ter wereld al sinds mensenheugenis naar de hoogovens en wordt opnieuw gebruikt. Een typisch voorbeeld van circulaire economie. Binnen brede lagen van de maatschappij moet er meer bewustwording van het belang van duurzaamheid komen. Mede door de crisis stelden bedrijven op het gebied van duurzaamheid investeringen uit, maar de vergroening van de economie lijkt inmiddels toch goed op gang gekomen.
Klimaatakkoord
Sinds het klimaatakkoord van 2015 is de wereld in beweging gekomen. Er wordt echt ingezet op het terugdringen van het broeikasgas CO2. Circulaire initiatieven worden tot op heden gefinancierd vanuit de bestaande lineaire denkpatronen, waarbij het financiële rendement leidend is. Bij de uiteindelijke beslissingen om over te gaan tot financiering speelt duurzame impact nog een beperkte rol van betekenis.
Lineaire systeem
Dat komt doordat ecologische, sociale en werkgelegenheidsaspecten van circulaire businessmodellen onvoldoende gekwalificeerd kunnen worden in het leidende lineaire systeem van financieel rendement denken.
Primaat
Voor een verandering van mindset dient de circulaire economie het primaat te hebben. Deze staat voor hergebruik van producten en materialen zodat grondstoffen hun waarde behouden.
Willen we een slag maken dan moeten we af van het oude denken. Er dient een nieuw businessmodel te komen waarin ook andere waarden worden meegenomen.
Milieuwinst
Hoe bereken je iets? Het begrip winst dient veel ruimer te worden uitgelegd dan puur financieel. Het is essentieel dat ook wordt gekeken naar de ecologische en sociale kant. In vergelijking met andere landen hebben we op het punt van milieuwinst al goed gescoord.
Meer stabiliteit
Producten moeten worden gezien als een waardevolle bron of grondstof voor hergebruik en vertegenwoordigen een waarde. Onafhankelijkheid van natuurlijke hulpbronnen en de mogelijkheid van een potentiële tweede en derde markt zorgen voor meer stabiliteit op de lange termijn.
Duurzame modaliteiten
Binnenvaart en spoor zijn duurzame vormen van vervoer die goed de concurrentie kunnen aangaan met wegtransport. Ze hebben diverse voordelen voor economie, mens en maatschappij. Deze vervoersmodaliteiten zijn milieuvriendelijk en veilig,
Binnenvaart
De Particuliere Transport Coöperatie (PTC) beschikt over een omvangrijke vloot met een grote diversiteit aan scheepstypen en biedt moderne logistieke en innovatieve oplossingen. Bedrijfsoverdracht is echter een groot probleem in de binnenvaart. Met de samenwerking tussen PTC, Rabobank en Collin Crowdfund kan ook een goede matroos ondernemer worden. Ondersteund door de uittredende schipper, die optreedt als een soort supervisor, kan die werknemer de nieuwe eigenaar worden. Zodoende wordt getracht de vloot in stand te houden.
Sloop
De samenwerking zet in op toegankelijke financieringsvormen voor de binnenvaart, het toetreden van jonge ondernemers, een soepele bedrijfsoverdracht en investeringen in duurzaamheid. Zodoende wordt ook de bedrijfsopvolging voor schepen tot 1500 ton een boost gegeven. Een toenemend aantal van deze binnenvaartschepen gaat noodgedwongen naar de sloop. Dat is ook vanuit de vervoersgarantie van PTC een ongewenste situatie. PTC wil graag nieuwe leden in deze moeilijk te financieren tonnagegroep laten aansluiten. De banken eisen een eigen financiële inbreng van startende ondernemers. Voor veel schippers is er afhankelijk van de markt het ene jaar veel winst, terwijl het andere jaar problematisch is. Het voordeel van schippers die bij PTC komen varen is dat de bank weet dat er een gegarandeerde omzet is.
Spoor
Don van Riel uit Burgh-Haamstede is voorzitter van de Belangenvereniging Zeehaven Expediteurs en internationale Logistieke Dienstverleners (BZE). Tevens is hij preses van de Nederlandse Vereniging Particuliere Goederenwagens (NVPG). Van Riel heeft een sterke voorkeur voor milieuvriendelijk vervoer over het water én per spoor.
Zinloos
Met het aanleggen van acht kilometer spoor langs de A4 of het Schelde-Rijnkanaal zou er een directe verbinding kunnen komen tussen Vlissingen en Antwerpen. Treinen met gevaarlijke stoffen hoeven dan niet meer zinloos door dichtbevolkte gebieden in West-Brabant te rijden om in Kijfhoek te rangeren en dezelfde route weer terug te rijden naar Antwerpen.
VeZa-boog
,,Met de aanleg van de VeZa-boog zouden treinen richting Antwerpen al ruim voor Bergen op Zoom in zuidelijke richting kunnen afslaan”, aldus Don van Riel, in het dagelijks leven CEO van spoorwegexpediteur Trimodal Europe uit Hoogvliet. Hij pleit ook voor aanleg van de spoorlijn Axelse Vlakte-Zelzate, voor een goede ontsluiting van de haven- en industriegebieden. De komst van dit Oostelijke spoor zou onderdeel kunnen worden van de bouw van de Nieuwe Sluis.
Verre Oosten
De expertise van Trimodal, van oudsher specialist met betrekking tot het conventionele vervoer van gassen en vloeistoffen, wordt inmiddels ook ingezet inzake spoorverbindingen van het Verre Oosten naar Europese bestemmingen. Een booming markt. ,,Een autocarrier is 35 a 40 dagen onderweg van China naar Zeebrugge. Inclusief voor- en natransport is dat ongeveer 60 dagen. Per spoor is het slechts 22 dagen!”, aldus Van Riel,
Symbiose
Afval voor het ene bedrijf is grondstof voor het andere bedrijf. Zo organiseerde WarmCO2 in samenwerking met de TU-Delft vorig jaar in Terneuzen een conferentie, waarbij de uitdagingen van een industrieel symbiose project centraal stonden. Via een regionale waterstofrotonde gaan chemiebedrijven in de Kanaalzone onderling waterstof uitwisselen via pijpleidingen.
Waterstofrotonde
Zo heeft DOW waterstof over als restproduct bij het kraakproces en hebben bedrijven als Yara en ICL-IP juist waterstof nodig als grondstof voor hun eindproducten. Deze clustering is een succesvol voorbeeld van industriesamenwerking binnen het Smart Delta Resources Platform (SDR). Daardoor wordt jaarlijks een enorme CO2 reductie gerealiseerd.
CO2 reductie
Glastuinbouw Zeeuws-Vlaanderen wordt door WarmCO2, een joint venture van Zeeland Seaports en Yara, sinds 2010 voorzien van restwarmte en rest-CO2, afkomstig uit het productieproces van kunstmestgigant Yara Sluiskil. Daardoor wordt jaarlijks 55 miljoen kuub aardgas uitgespaard, wat 135.000 ton CO2 reductie oplevert.
Energiemarkt
Zo beschikken tuinders over goedkope, milieuvriendelijke warmte en zuivere CO2. De warmte is altijd beschikbaar en onafhankelijk van prijzen op de energiemarkt. Tuinders besparen tot 90 procent op het aardgasverbruik. Het voordeel in vergelijking met een warmte kracht koppeling is dat de kwekers zich niet meer bezig hoeven te houden met de in- en verkoop van energie.
Tweede leven
Bij Heros Sluiskil krijgt AEC-bodemas, afkomstig na verbranding van huishoudelijk afval, een tweede leven in de duurzame kringloop. Het wordt als secundaire bouwstof gebruikt als funderings- en ophoogmateriaal in de wegenbouw, voor landschappelijke inpassing of als toeslagmateriaal voor de betonwaren- en de asfaltindustrie.
Green Deal
De verduurzaming van de mineralen uit bodemas en de verbeterde terugwinning van metalen, zijn mede een gevolg van de afspraken die binnen de ‘Green Deal verduurzaming AEC-bodemas’ uit 2012 zijn gerealiseerd. De sterk vernieuwde en uitgebreide productie installaties bij Heros zorgen ervoor dat deze reststoffen weer als grond- en bouwstoffen kunnen worden toegepast door ze onder andere te wassen en de ferro- en non-ferro metalen terug te winnen.
Duurzame materialen
We moeten ons meer bewust worden van de mogelijkheden op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het gaat dus om een verandering van denken, met meer oog voor het milieu. In de bouw gaat het daarbij onder andere om het gebruik van duurzame materialen, levensloopbestendigheid en comfort voor de gebruiker.
De bouw
Kernwoorden in de bouw zijn vandaag de dag innovatie, rationeel bouwen, prefabricage, passief bouwen, gebouwintelligentie en een bestendige levensloop. Begrippen die allemaal vallen onder de gemeenschappelijke noemer ‘duurzaam bouwen’. Biobased bouwmaterialen dragen bij aan een goede vochthuishouding en een aangenaam binnenklimaat. Ze creëren een warme en behaaglijke sfeer in de woning. Biobased producten zorgen in vergelijking met traditionele bouwmaterialen voor een aanzienlijke daling van de gezondheidsrisico’s, zowel tijdens de verwerking als in de gebruiksfase.
Vicieuze cirkel
Bij biobased bouwen worden schaarse grondstoffen zoveel mogelijk ontzien, terwijl het bouwafval recyclebaar is. Het al dan niet toepassen van biobased materialen verloopt in een vicieuze cirkel. Door de hogere aanschafwaarde is vraag naar deze materialen minder dan naar standaard bouwmaterialen. Dit zorgt voor een relatief geringe productie van de biobased materialen waardoor de kostprijs van deze producten niet daalt.
