150 Jaar marinescheepsbouw in Vlissingen

Passagiersschip Willem Ruys is het meest bekende schip dat de Schelde ooit heeft gebouwd.
Damen Naval viert dit jaar anderhalve eeuw marinescheepsbouw in Vlissingen. Damen Naval vindt namelijk zijn oorsprong in 1875, toen de Koninklijke Maatschappij De Schelde werd opgericht in Vlissingen. Strategisch gelegen met directe toegang tot de Noordzee via de Westerschelde, vestigde De Schelde zich als een pijler van vakmanschap en marinescheepsbouw in Nederland. In 2000 begon een nieuw hoofdstuk toen Damen Naval werd opgericht, een onderneming gespecialiseerd in complexe, unieke en innovatieve marineschepen.
In 2025 wordt een dubbel jubileum gevierd: 150 jaar sinds de oprichting van De Schelde en 25 jaar als Damen Naval, de enige Nederlandse Original Equipment Manufacturer (OEM) op het gebied van marinescheepsbouw. In de afgelopen 150 jaar heeft het bedrijf wereldwijd meer dan 420 schepen geleverd als betrouwbare ontwerper, ingenieur, bouwer, integrator en serviceverlener gedurende de gehele levenscyclus van een schip.
Vakmanschap en sociale betrokkenheid
Onder leiding van pioniers zoals ingenieur Bruno Tideman, directeur Joseph van Raalte en hoofdingenieur William Martin legde De Schelde de basis voor de moderne marinebouwkunde. Vanaf het begin was de scheepswerf niet alleen een middelpunt van industriële innovatie, maar ook een hoeksteen van de lokale gemeenschap. De Schelde zorgde voor werkgelegenheid, bouwde woonwijken en introduceerde een van de eerste bedrijfsgeneeskundige diensten van Nederland.
Koninklijke Marine
De eerste grote marine-opdracht was in 1878: het ijzeren opleidingsschip Castor voor de Koninklijke Marine. Dit markeerde het begin van een lange samenwerking die de toekomst van de scheepswerf zou bepalen. In 1906 behaalde De Schelde een nieuwe mijlpaal met de bouw van Hr.Ms. O.1, de eerste Nederlandse onderzeeboot.
Symbool
Slechts vier maanden na de oprichting ontving De Schelde het predicaat ‘Koninklijk’. Vandaag de dag, als een van de oudste bedrijven die nog steeds actief is in zijn oorspronkelijke vakgebied (marinescheepsbouw) blijft deze onderscheiding een symbool van de voortdurende bijdrage aan de Nederlandse industrie en de hechte samenwerking met de Koninklijke Marine.

Een van de belangrijkste taken van Joint logistic Support Ship (JSS) Zr.Ms. Karel Doorman (links) is de bevoorrading van andere schepen op zee.
Geavanceerde marinetechnologieën
Halverwege de twintigste eeuw bouwde De Schelde schepen die voldeden aan de eisen voor moderne maritieme verdediging. In de jaren zeventig begon de scheepswerf met de bouw van geleide-wapenfregatten van de Tromp-klasse, ontworpen voor commandovoering. Hierop volgden de standaardfregatten (S-fregatten) en de multifunctionele M-fregatten, die waren afgestemd op de veranderende eisen van de NAVO. In snel tempo voegde de werf amfibische transportschepen, luchtverdedigings- en commandofregatten en andere geavanceerde marineschepen toe aan haar portfolio.
Damen Naval
In 2000 werd De Schelde onderdeel van Damen Shipyards Group en evolueerde het tot Damen Naval. De overname combineerde de rijke historie van de scheepswerf met Damen’s wereldwijde expertise. Binnen enkele jaren introduceerde Damen Naval de innovatieve modulaire SIGMA-fregatten, die naar de wens van de klant afgebouwd kunnen worden. Door kennisdeling stimuleert Damen Naval de lokale industrie en stelt het landen in staat om de schepen op hun nationale scheepswerven te bouwen. Inmiddels zijn tien van deze fregatten in de vaart voor marines wereldwijd, met een elfde op komst. Steeds zijn bij ieder project een flink aantal Nederlandse toeleveranciers betrokken.
Veiligheidsuitdagingen
Juist rondom de 150e verjaardag verandert de wereld in hoog tempo, met groeiende veiligheidsuitdagingen voor Europa en Nederlands in het verschiet. Anno 2025 is er het besef van het belang om onze krijgsmacht en marinevloot te vernieuwen en te versterken. De rest van Europa gaat daar nu ook mee aan de slag. Daarom werkt Damen sinds kort als strategisch partner van het Ministerie van Defensie aan de vernieuwing en vervanging van de vloot van de Koninklijke Marine en biedt zo óók voor Nederland een betekenisvolle bijdrage, die ingezet kan worden in de zo nodige Europese defensiesamenwerking.
Fregatten
De vervanging van de vloot omvat het Combat Support Ship Den Helder en de nieuwe Anti-Submarine Warfare (ASW) fregatten. Daarnaast leidt Damen Naval diverse marinebouwprojecten voor NAVO/EU-partners, waaronder de ASW-fregatten voor de Belgische Marine en het F126-fregattenprogramma voor de Duitse Marine.
Toekomst
Van de oorsprong 150 jaar geleden tot haar huidige hoofdrol als enige Nederlandse marine-OEM, blijft Damen Naval de toekomst van de marine scheepsbouw vormgeven. Het historische erfgoed van De Schelde leeft voort in elk schip dat te water gaat en in elke missie die het bedrijf ondersteunt.

In juni 2023 tekenden het Ministerie van Defensie en Damen Naval een contract voor het ontwerp, de bouw en de levering van vier Anti Submarine Warfare (ASW) Fregatten.
Damen Shipyards Group: maritiem meesterschap
Damen Shipyards Group is al ruim vijfennegentig jaar actief en biedt wereldwijd maritieme oplossingen via het ontwerp en de bouw, conversie en reparatie van schepen en scheepsonderdelen. Door de integratie van componenten en deelsystemen worden innovatieve platformen van topkwaliteit gebouwd, waarmee voor de klanten maximale toegevoegde waarde wordt gerealiseerd.
Kernwaarden zijn fellowship, craftsmanship, entrepreneurship en stewardship. Het doel is om ‘s werelds meest duurzame scheepsbouwer te zijn, mede dankzij digitalisering, standaardisatie en seriebouw van onze innovatieve vaartuigen en door de inzet van circulaire materialen.
Damen exploiteert 35 scheepswerven en 20 andere bedrijven in 20 landen, ondersteund door een wereldwijd verkoop- en servicenetwerk. Damen Shipyards Group biedt directe werkgelegenheid aan meer dan 12.500 medewerkers en zorgt eveneens voor een positieve impact op de lokale omgeving en maatschappij.
Damen Naval is de enige marine Original Equipment Manufacturer (OEM) in Nederland en heeft meer dan 420 schepen geleverd aan klanten over de hele wereld. Het bedrijf staat bekend om haar rol als ontwerper, ingenieur, bouwer, integrator en dienstverlener gedurende de hele levenscyclus van onze schepen.
Dit jaar viert het bedrijf ‘150 jaar maritiem meesterschap’. Vier woorden die Damen Naval perfect samenvatten. De onderneming begon in 1875 als Koninklijke Maatschappij De Schelde en is uitgegroeid tot Damen Naval, onderdeel van de Damen Shipyards Group. Voor haar launching customer Defensie werkt Damen Naval strategisch samen aan de vernieuwing en vervanging van de Koninklijke Marinevloot. Hieronder vallen het Combat Support Ship en de nieuwe Anti-Submarine Warfare-fregatten. Daarnaast leidt Damen Naval een reeks marineprojecten voor NAVO/EU-partners, waaronder de ASW-fregatten voor de Belgische Marine en het F126 fregattenprogramma voor de Duitse marine. Damen blikt trots terug op haar geschiedenis en erfgoed en blikt met vertrouwen vooruit naar de toekomst.