Daan Quaars droomde er als kind van een Golden Gate Bridge te bouwen. Nu bouwt hij als adviseur Public Affairs bij het Havenbedrijf Moerdijk NV bruggen tussen overheden en bedrijfsleven. Een intermediaire functie die hem op het lijf is geschreven, bij een zelfstandige onderneming die zich per definitie beweegt op het snijvlak van politiek en bedrijvigheid. De havenbedrijven van Nederland zien zich voor complexe vraagstukken gesteld, waarbij anticiperen op toekomstige letterlijke en figuurlijke knelpunten extra moeilijk is, omdat niemand weet wat de invloed is van supersnelle ontwikkelingen als digitalisering en het internet der dingen.
In elk geval draait een economie op goede verbindingen. Die zijn van landsbelang. De kernvraag voor Moerdijk is hoe het bereikbaar blijft. Dat vergt een inclusieve visie die over provinciegrenzen heen gaat. Als logistiek knooppunt maakt deze vierde zeehaven van Nederland deel uit van meerdere zeer relevante transportassen: drie Europese Trans-European Transport Network-corridors en de goederencorridor Zuidoost, met sluitende verbindingen over het hele netwerk van spoor, water, weg en buisleiding. De haven van Moerdijk heeft van zichzelf al veel troeven in huis. Hij ligt strategisch ten opzichte van Rotterdam en Antwerpen en functioneert daarbij als extended gate voor beide. Moerdijk heeft rechtstreekse verbindingen naar zee, over land en via binnenwater. En er is volop ruimte voor bestaande en nieuwe bedrijven. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat als ook de provincies zien duidelijk en erkennen dat Moerdijk een bovengemiddeld knooppunt is en willen daarin investeren.
Hoe ben je in de haven terechtgekomen?
Daan Quaars vertelt dat hij na zijn studie civiele techniek negen jaar bij de provincie Noord-Brabant heeft gewerkt. “Ik adviseerde bestuurders als Onno Hoes en Wim van den Donk, de commissaris van de koning in Noord-Brabant, op verschillende beleidsterreinen, waaronder infrastructuur. Zo liep ik mee in het overleg van de Vlaams-Nederlandse Delta. Een keer per jaar overleggen ook de vertegenwoordigers van de zeehavens mee. Daar ontmoette ik Ferdinand van den Oever, de CEO van het Havenbedrijf Moerdijk. Dat kwam goed van pas toen ik toe was aan iets nieuws. Ik ben een generalist en de combinatie van deze baan is ideaal. Ik koppel mijn politiek-bestuurlijke ervaring bij de provincie aan mijn liefde voor infrastructuur.”
Welke kwaliteiten moet een adviseur Public Affairs hebben?
“Je moet een netwerker zijn met een grote politieke sensitiviteit. Je moet de ambities scherp kunnen verwoorden en als onderdeel van die competentie op het juiste moment op de juiste plek zijn; met als nadeel dat je alleen achteraf kunt constateren of je op de juiste plek was.”
Wat doet een adviseur Public Affairs
“Zo veel mogelijk op pad gaan naar onze relaties om onze ambities uit te dragen en te horen of zij onze visie delen. Het gaat om de infrastructurele ontwikkeling op de lange termijn, op verschillende modaliteiten, in een haven die groeiende is. Wij willen groeien en spelen in op de energietransitie. Daarnaast willen we excellent zijn als het gaat om duurzaamheid en veiligheid. Ik denk mee over het Logistiek Park Moerdijk en over oplossingen voor het vervoer van containers via spoor om de weg te ontlasten. Daarvoor onderhoud ik dagelijks contacten met overheden, bedrijven, de omgeving en andere zeehavens. En als het nodig is ga ik naar Brussel voor de Europese component. In essentie: het verhaal van Moerdijk op de agenda krijgen.”
Bovengemiddeld knooppunt
De erkenning van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dat Moerdijk een bovengemiddeld knooppunt is in de goederenvervoerscorridors is voor het Havenbedrijf Moerdijk een groot goed. Daan Quaars: “Het is een omslag in denken en daarvoor verdient het Rijk een compliment. Het ministerie voerde een beleid van oplossen zodra vastgesteld is dat de problemen structureel zijn en over een lange periode spelen. Maar dat was eigenlijk raar, want waarom geld reserveren voor 2028, terwijl onze verkeersanalyse en rekenmodellen tonen dat met het oog op groei en capaciteit knooppunt A16/A17 en de Moerdijkbrug veel eerder vastlopen. De entree van Moerdijk zou onbereikbaar worden. Maar de provincie signaleert meer knelpunten en dan is het de kunst de partijen te overtuigen dat niet tijdig oplossen van de infrastructuur rond dit havengebied grote gevolgen heeft voor de logistiek en de economie van heel Nederland.”
Het MIRT-rapport dat begin 2017 uitkwam is voor Moerdijk cruciaal. MIRT staat voor Meerjaren Infrastructuur Ruimte en Transport en is een programma van het Rijk waarin de plannen voor de ruimtelijke inrichting van Nederland staan beschreven. Er is een MIRT-rapport goederencorridor gemaakt waarin de twee belangrijke transportassen vanuit Rotterdam zijn aangewezen, de Betuwelijn en de Brabantroute. De eerste is goederencorridor Oost die langs Tiel en Nijmegen loopt en de tweede is goederencorridor Zuidoost, die via Moerdijk naar Tilburg, Venlo, Sittard en Geleen loopt. “Daarvan”, vertelt Daan, “heeft het Rijk gezegd dat het die ziet als noodzakelijke schakels voor de doorvoer naar Duitsland. De genoemde plaatsen vormen bovengemiddelde knooppunten, waarin het Rijk wil investeren op het gebied van spoor, weg en ICT, want op dat laatste zal ook nog een hele transformatie plaatsvinden”.
Digitalisering
Daan Quaars voorziet twee grote ontwikkelingen op het gebied van logistiek in relatie tot digitalisering. “In de eerste plaats kunnen we met de beschikbaarheid van big data hetgeen we nu doen efficiënter en beter inrichten. Bijvoorbeeld goederen bundelen, zodat er minder vrachtwagens nodig zijn; met platooning efficiënter achterelkaar aan rijden vermindert files, bespaart brandstof en dient het milieu. 3D-printers zorgen voor productie ter plaatse, wat transport van A naar B reduceert. In de tweede plaats komt er iets op ons af dat gewoon nieuw is. Bijvoorbeeld met hyperloop. Hier lopen buisleidingen met enorme diameters die in de toekomst wellicht overbodig worden. Die zouden gebruikt kunnen worden om containers met magneten bijna wrijvingsloos te verplaatsen en met snelheden waar je u tegen zegt.”
“Ik verwacht niet dat de logistieke sector volledig zal veranderen. Er zullen treinen blijven rijden en schepen blijven varen. Momenteel komen er veel containers op ons af en daarom is er nu meer spoor nodig. Op dit haventerrein zijn grote en kleine bedrijven druk met de meest innovatieve dingen en dat vergt een andere denkwijze. Ik heb geen idee waar het naartoe gaat, maar ik zie dat het hard gaat en belangrijk is. De impact van digitalisering is enorm. We doen al veel, er gebeurt al veel, maar de echte snelheid moet nog komen. Wij verwerken per dag veel meer informatie dan een Neanderthaler in zijn hele leven deed.”
Waar put je voldoening uit?
“Bijvoorbeeld uit de erkenning van het Rijk dat Moerdijk een bovengemiddeld knooppunt is. In mijn vorige functie bij de provincie was de wereld politieker en was ik blij als er op een dag niets gebeurd was, want daar was je altijd bezig te sturen zodat dingen goed gingen. Hier moeten we ervoor zorgen dat dit gebied op een zo goed en efficiënt mogelijke manier functioneert. Het schenkt voldoening als ik mensen duidelijk heb kunnen maken dat het hier groeit, dat het hier goed is om je bedrijf te hebben, dat het hier bereikbaar is en veilig en dat dat ook zo blijft.”
Waar sta je met het havenbedrijf over vijf jaar?
“Ik anticipeer ieder moment van de dag op hetgeen er gebeurt. Als het gaat om de digitale transitie dan denk ik dat we als havenbedrijf een aantal pilots hebben lopen die ons met data inzicht verschaffen hoe de logistieke systemen zijn en hoe we onszelf moeten positioneren in de logistieke keten. Op basis van die data kunnen we inspelen om te zorgen dat Moerdijk op alle modaliteiten nog steeds congestievrij is. Nog interessanter is het om ons in te spannen het ministerie te laten investeren in de dingen die er nog niet zijn. Als we dat voor elkaar kunnen krijgen, zijn we volgens mij ook voor Nederland probleemoplossend bezig.”
