Vorig jaar zomer hebben de provincie Noord-Brabant, gemeente Moerdijk en het Havenschap Moerdijk de Havenstrategie Moerdijk 2030 vastgesteld. Daarmee is er volgens Ferdinand van den Oever, directeur van het havenschap, ‘een stip op de horizon’ gezet. En daarom wil het havenschap nu volle kracht vooruit.
Met de Havenstrategie is de koers voor het haven- en industrieterrein Moerdijk uitgezet. Het geeft een scherp beeld van het type haven- en industrieterrein dat Moerdijk in 2030 wil zijn. Nu wordt met volle energie gewerkt aan het uitvoeringsprogramma. Daarin staat welke projecten wanneer en door welke partijen moeten worden aangepakt.
Eerste prioriteit ligt bij het organiseren van een nieuwe bestuursstructuur voor het Havenschap Moerdijk. “Wij zijn nog altijd een gemeenschappelijke regeling en daarmee zijn we van alle vijf grote Nederlandse zeehavens inmiddels de enige die nog geen naamloze vennootschap zijn,” aldus de Brabantse havendirecteur.
Maar als alles goed gaat dan zijn er op moment van uitbrengen van dit blad hoogstwaarschijnlijk al flinke stappen vooruit gemaakt om tot een overheids-NV te komen. Van den Oever vertelt dat provinciale staten van Brabant en de gemeenteraad van Moerdijk de kadernotitie over een nieuwe bestuursstructuur voor het havenschap dan besproken hebben en besluiten genomen hebben.
De bedoeling volgens Van den Oever is dat analoog aan de vier andere grote Nederlandse zeehavens, ook het Havenschap Moerdijk een overheids-NV wordt met een bestuur en een professionele raad van commissarissen die de bestuurder met kracht en daad kan bijstaan. Van den Oever: “Het bedrijf zelf moet zich dan kunnen focussen op de realisering van het uitvoeringsprogramma en de versterking van de acquisitie van nieuwe bedrijven en daarmee het vergroten van de verdiencapaciteit.”
Als het gaat om de infrastructuur van het havengebied zelf, dan heeft de verbetering van de capaciteit van het vervoer per spoor voor Van den Oever de hoogste prioriteit. “Wij mogen nu acht keer per dag een trein naar het hoofdspoor laten rijden. Dat is te weinig.” Maar er is hoop, want de haven van Moerdijk is aangewezen als kernhaven in het Trans-European Transport Networks (TEN-T) en dat opent de mogelijkheid voor het verkrijgen van subsidie voor investeringen in de transportinfrastructuur.
Van den Oever hoopt binnen een week een eerste aanvraag voor subsidie te kunnen indienen bij de Europese Commissie in Brussel. Havenschap Moerdijk wil naar het voorbeeld van Rotterdam een rail container service center, waar containertreinen kunnen worden samengesteld en ontkoppeld. Daarnaast wil Van den Oever verbetering van de aansluiting op het hoofdspoor.
“Wij kennen drie knelpunten: de eerste op ons terrein zelf, de tweede is de capaciteit in de aansluiting op het hoofdspoor bij Lage Zwaluwe en drie is de capaciteitsvraag op Lage Zwaluwe zelf. Ik denk dat we met onze verbeterplannen aardig in de richting komen voor een oplossing van die drie knelpunten,” zegt Van den Oever.
Een derde belangrijk vraagstuk is dat van de leefbaarheid van het aan de oostkant van het haven- en industrieterrein gelegen dorp Moerdijk. Van den Oever: “We hebben nu een totaalpakket aan maatregelen vastgesteld om de leefbaarheid te vergroten door verbetering van de openbare ruimte, versterking van voorzieningen en een garantieregeling voor de aankoop van een woning. Dat garandeert de doorstroming.”
Daarnaast wil Van den Oever volle kracht vooruit als het gaat om de versterking van de bedrijvigheid op het terrein. Hij wil meer inzetten op het aantrekken van shortsea-lijndiensten met meer directe lijnen en verbindingen. De drie nieuwe bestemmingen van transportonderneming A2B-online vorig jaar betekenen een enorme stimulans voor het shortsea-verkeer van en naar de haven van Moerdijk. “Dat zorgde voor een substantiële groei van de overslag aan containers en dat willen we graag verder uitbreiden,” aldus Van den Oever.
Ook is het Havenschap Moerdijk bezig de belangstelling te peilen voor een groot stuk grond dat is teruggekocht van Shell. Het gaat om 23 ha met 600 meter kade waarvoor Van den Oever en de zijnen nu op zoek zijn naar bedrijven die het bestaande petrochemische cluster in de haven van Moerdijk zouden kunnen versterken. Met als uiteindelijke doel natuurlijk om meer overslag te genereren.
Die overslag in de haven van Moerdijk kreeg vorig jaar nog een behoorlijke terugslag van -9 procent. Dat kwam vooral door onderhoudsstops bij de bestaande fabrieken en een brand en stoomlek op het complex van Shell. De raffinaderij van Shell en andere chemische fabrieken die hieraan gekoppeld zijn, hebben daardoor volgens Van den Oever bijna een half jaar stilgelegen. “Prettig is wel om te kunnen vaststellen dat zoiets incidenteel is en Shell heeft besloten de MPSO2-fabriek (ontzwavelingsinstallatie-red.) weer volledig nieuw op te bouwen. Hiervoor zijn momenteel meer dan honderd onderaannemers in de weer.”
De havendirecteur is bovendien heel blij met de komst van zes nieuwe bedrijven vorig jaar: Conline, een bedrijf in coating van metalen buizen, Boskalis die vanuit Moerdijk equipment via containers gaat verschepen over de hele wereld en vier andere bedrijven in de logistiek: DL Logistics, Van Dam, Sluijter Logistics en Topgroup International.
Verder hebben vorig jaar nog eens vijf bedrijven een nieuwe vestiging betrokken in verband met uitbreiding van hun activiteiten. Dat gaat om de Labee Group (houtverwerking), stuwadoor ZHD met een nieuwe vestiging op het voormalige terrein van Montan Staal, CCT Euro Rhine (stuwadoor en warehousing), verlader en logistiek dienstverlener Kuehne & Nagel en InduMove (industriële verhuizingen). “Die vestigingen brengen ook nieuwe werkgelegenheid met zich mee, waardoor vorig jaar voor het eerst in twee jaar weer een significante stijging van het aantal directe banen kon worden genoteerd,” aldus de havendirecteur.
Indirect zorgt de haven van Moerdijk nu zelfs voor een sterke stijging van de hoeveelheid werk. Dat komt vooral door de herbouw van de ontzwavelingsfabriek op het terrein van Shell. Eind vorig jaar sloot Tetra Pak definitief zijn fabriek wat leidde tot een verlies van tweehonderd banen. Maar volgens BN/De Stem hadden eind vorig jaar 70 werknemers al weer een andere baan.
Tetra Pak heeft het perceel van de gesloten fabriek inmiddels te koop gezet. Van den Oever wil het terrein graag terugkopen om het opnieuw te kunnen uitgeven aan bedrijven die, anders dan Tetra Pak, wel watergebonden zijn en zorgen voor overslag van lading. “Wij hebben inmiddels een bod neergelegd. Als we het kunnen kopen dan raken we het ook zo weer kwijt, want er is voldoende belangstelling voor,” aldus Van den Oever.
Het terrein van Tetra Pak ligt in dat deel van de haven wat volgens de Havenstrategie bestemd is voor overslagbedrijven. Van den Oever zet hiervoor vooral in op het aantrekken van bedrijven actief in de Europese vrachtvaart. “Daar ligt onze focus. Met de beperking in de diepgang van 9 meter moeten we het vooral hebben van de scheepvaart op Europese bestemmingen. Wij bieden daarvoor een prachtige uitvalsbasis, want als haven zijn wij in alle opzichten congestievrij, over het water en over de weg en op de terminals. En er kan 24 uur per dag zeven dagen in de week worden geladen en gelost,” benadrukt de havendirecteur.
Die beperking van de diepgang tot 9 meter voor de scheepvaart via Rotterdam komt door de dikke bedekking van de Drechttunnel. Om beschadiging te voorkomen is die bedekking vroeger flink dik gemaakt, maar misschien zou die in de toekomst ook door een dunnere laag kunnen worden vervangen. Daardoor zou de diepgang kunnen worden vergroot waardoor dieper stekende schepen de haven van Moerdijk zouden kunnen bereiken.
Overigens ziet Van den Oever langzaam aan weer beweging komen in de ontwikkeling van de petrochemie in Europa. “De ontwikkelingen in de VS lijken toch iets anders uit te pakken dan hier in Europa werd gevreesd. Ik zie dat de belangstelling voor nieuwe investeringen in de chemie en petrochemie in onze regio weer aantrekt. Het petrochemische cluster in ons gebied (Amsterdam-Rotterdam-Antwerpen-red) is nog lang niet afgeschreven. “Je merkt in alle opzichten dat we uit de recessie aan het raken zijn,” stelt de havendirecteur hoopvol vast.
