De LNG-terminal van Fluxys in Zeebrugge zet zijn opmars als hèt distributiecentrum voor Noordwest-Europa en Scandinavië onverdroten voort. November vorig jaar tekende het Italiaanse ENI een contract voor de levering van 300.000 ton LNG aan het Noorse Skangas vanuit de LNG terminal in Zeebrugge. “Dat was voor ons een hele belangrijke deal,“ onderstreept Kwinten Standaert, een commercieel verantwoordelijke van Fluxys voor de LNG-diensten.
Want deze deal betekent dat gedurende twee jaar twee keer per maand een LNG-tanker van de Rotterdamse tankerrederij Anthony Veder in Zeebrugge LNG komt laden voor aflevering op de onlangs nieuw geopende LNG-terminal van Skangas in het Zweedse Lysekil. Dat laatste ligt 100 km ten noorden van Gotenburg aan de Zweedse westkust. Het Fins/Noorse Skangas is in Scandinavië de op een na grootste gasdistributeur na marktleider Gasnor.
Dat transport verzorgt Anthony Veder onder andere met de in 2012 opgeleverde Coral Energy die per keer 15.600 kuub LNG kan meenemen. De levering is begin dit jaar begonnen. Standaert: “Onze eerste ervaringen zijn heel goed, ook op technisch vlak. Vanuit Lysekil wordt het behalve aan op LNG varende schepen ook aan industriële klanten en transporteurs in het wegvervoer geleverd. In Scandinavië rijden inmiddels al meer dan 50 trucks op LNG rond. Hiervoor zijn al een tiental tankstations die ook LNG kunnen leveren.“
Het gebruik van LNG in het wegvervoer ligt in Scandinavië volgens Standaert al vijf, tien jaar voor op het gebruik van LNG in de scheepvaart. Maar ook dat neemt een snelle vlucht. Volgens classificatiebureau DNV-GL voeren er begin juli wereldwijd 65 schepen rond die LNG als brandstof gebruiken en waren er 79 op LNG varende schepen in aanbouw. Dat is de tankers buiten beschouwing gelaten die speciaal zijn gebouwd voor het transport van LNG en de binnenvaartschepen. Het overgrote deel van de LNG-vloot vaart rond in Scandinavië. Maar ook in de VS en in China worden momenteel steeds meer op LNG-varende schepen in gebruik genomen. Naast het wegvervoer en in de scheepvaart wordt LNG in Scandinavië ook veel in de industrie gebruikt. “Naarmate de vraag in Scandinavië naar LNG groeit, zien wij meer ladingen vanaf onze terminal die kant op gaan,” zegt Standaert. Veel van die transporten worden verzorgt door de schepen van Anthony Verder die daar goed met haar nieuwbouwprogramma op heeft ingespeeld.
Ondertussen heeft Fluxys ook zelf een positie veroverd in Zweden. Samen met Spaanse Enagás nam Fluxys in maart van dit jaar Swedegas over. Swedegas is eigenaar en beheerder van 600 kilometer hogedrukleidingen en van de installatie voor ondergrondse gasopslag in de nabijheid van Halmstad. Swedegas kijkt er naar uit deel te nemen in projecten voor de ontwikkeling van kleinschalig LNG in Sweden, hetgeen perfect in lijn ligt met de strategie van Fluxys. Naast de overslag en distributie van LNG vanuit Zeebrugge probeert Fluxys ook een sterke positie te veroveren als bunkerstation voor de groeiende wereldvloot op LNG. Tot nog toe waren het vooral de voor Noorse opdrachtgevers in China of Turkije gebouwde schepen die onderweg naar hun uiteindelijke vaargebied in Scandinavië LNG kwamen bunkeren in Zeebrugge. Maar steeds vaker zullen dat ook schepen zijn die vanuit Azië op weg naar een haven in Noordwest-Europa LNG moeten bunkeren. UASC, de United Arab Shipping Company heeft maar liefst 17 grote containercarriers besteld die zowel op stookolie als LNG kunnen varen. En United European Car Carriers laat momenteel twee op LNG varende autocarriers bouwen.
Om die schepen van brandstof te kunnen voorzien zijn bunkertankers nodig die de op LNG varende schepen in de Noordwest-Europese havens kunnen bedienen. Dat zijn dus wezenlijk andere schepen dan de transporttankers van Anthony Veder. Midden volgend jaar wordt de oplevering verwacht van een LNG-bunkertanker van 6000 kuub LNG wat een gezamenlijk project is van de Japanse rederij NYK, het industrieconglomeraat Mitsubishi en energieleverancier Engie. Overigens heeft ook Shell een eigen LNG-bunkertanker van 5000 kuub in bestelling.
Om ook kleinere schepen van LNG te kunnen voorzien bouwt Fluxys op de terminal in Zeebrugge naast de bestaande grote steiger voor de ontvangst van de allergrootte LNG-carriers momenteel aan een tweede steiger voor het beladen of bunkeren van kleinere schepen vanaf circa 2000 kuub (naast het lossen van schepen tot 217.000 kuub). Deze steiger zal binnen enkele maanden klaar zijn. Vorig jaar hebben ook voor Noorwegen bestemde sleepboten in Zeebrugge LNG gebunkerd maar dat moest vanuit tankwagens in de achterhaven (deze tankwagens werden uiteraard in de Zeebrugge terminal met LNG geladen).
Ondertussen blijft Fluxys voor de terminal in Zeebrugge steeds weer nieuwe actoren aantrekken. In Maart werd een overslagcontract van 20 jaar afgesloten met het Russische Yamal LNG. Zeebrugge wordt voor Yamal LNG een onmisbare schakel in hun logistieke keten om heel het jaar door vanuit het noorden van Rusland LNG naar hun doelmarkten te verschepen. Met het nieuwe contract versterkt Fluxys ook de samenwerking met drie andere belangrijke marktpartijen in de gaswereld: Novatek, Total en het Chinese CNPC, de aandeelhouders van Yamal LNG.
Tot slot is het contract ook voor de haven van Zeebrugge van grote betekenis. Er komen tot 214 bijkomende scheepsaanlopen per jaar en het geplande maximale overslagtonnage van 8 miljoen ton per jaar betekent een toename van meer dan 20%. Daarmee krijgt de haven dus een belangrijke impuls. Met het oog hierop wordt momenteel een vijfde opslagtank met een capaciteit van 180.000 kuub LNG bijgebouwd, de grootste tot nog toe. De totale opslagcapaciteit van de terminal wordt op het einde van de werken opgekrikt tot 560.000 kuub LNG. Yamal wordt daarmee de vierde grote terminalgebruiker die met Fluxys een contract heeft afgesloten voor de op- en overslag van vloeibaar gemaakt aardgas. Fluxys biedt eveneens de dienst aan om LNG-tankwagens te laden op de LNG-terminal in Zeebrugge, waar één van de opslagtanks is uitgerust met een laadstation. Indien de marktinteresse evolueert in dergelijke mate dat het bestaande laadstation niet meer aan de vraag kan beantwoorden, heeft Fluxys de mogelijkheid om een bijkomende faciliteit te bouwen.
Ondertussen krijgt Fluxys volgens Standaert hele positieve feedback van transporteur Mattheeuws. Die opende september vorig jaar een LNG-tankstation voor in de eerste plaats zijn eigen vloot van onder andere 26 Volvo-trucks die op LNG rijden. Maar dit tankstation in Veurne zit op de route van Antwerpen naar Calais en is daardoor ook aantrekkelijk voor andere transportbedrijven die van en naar Engeland of elders rijden. Dit tankstation is goed voor een verbruik van gemiddeld 25 ton LNG per maand. Naast Veurne is er nog een LNG-tankstation in Kallo bij Antwerpen en onlangs is ook in Frankrijk een eerste pompstation voor LNG geopend. En volgens Standaert wordt ook in Italië en het Verenigd Koninkrijk gewerkt aan de opzet van een distributienetwerk voor LNG. “Je ziet dat iedereen zich nu klaarmaakt om voldoende tankstations voor LNG te hebben,” aldus Standaert. De Europese Raad keurde recent een nieuwe Richtlijn goed over de uitbouw van tankinfrastructuur voor alternatieve brandstoffen. De lidstaten moeten voor het einde van 2016 een beleidsplan opmaken voor de ontwikkeling van voldoende LNG-tankinfrastructuur: de doelstelling is dat er tegen eind 2025 voldoende LNG-tankstations langs de grote vervoersassen zijn voor een vlotte circulatie van LNG-voertuigen doorheen de Unie. LNG ziet dus zijn rol bevestigd als een duurzame alternatieve brandstof voor vrachtwagens die transport over lange afstanden doen.
“We zien nu een tijdelijke stagnatie,” zegt Standaert; “maar de markt als geheel blijft groeien.” Vooral volgend jaar worden er opnieuw veel nieuwbouwschepen op LNG opgeleverd en als ook het bunkerschip van NYK/Mitsubishi/GDF Suez gereed is, is opnieuw een toenemende vraag vanuit de scheepvaart naar LNG als brandstof te verwachten. Daarbovenop zoekt de haven van Antwerpen een concessionaris voor de bouw en de exploitatie van een LNG bunker- en vulinstallatie, zodat ten laatste begin 2019 binnenschepen de mogelijkheid hebben om LNG te bunkeren aan een permanente bunkerfaciliteit. Fluxys bestudeert het dossier om te bekijken of en hoe er een positieve business case van kan worden gemaakt.
