Het havenbedrijf van Rotterdam ziet duurzame ontwikkeling, beheer en exploitatie van de haven als zijn kerntaak. Het faciliteert een breed palet van sectoren van onder meer transport en logistiek, chemie en industrie, port services en containers en, niet in de laatste plaats, energieopwekking. Joost Eenhuizen is business manager voor het marktsegment Offshore Wind, een booming business omdat de Noordzee de mogelijkheid biedt grootschalig duurzame energie op te wekken en Nederland daarop zwaar inzet om de klimaatdoelen te halen. Uiteraard heeft dat zijn weerslag op de haven. In die zin valt er een parallel te trekken met de eerdere groei van de haven bij de olie- en gaswinning in de Noordzee; met de bouw van schepen en objecten voor de productieplatforms, plus het onderhoud daarvan. Het is nu Offshore Wind die ruimte nodig heeft voor de bouw van onderdelen, terreinen voor opslag, kades om de werkschepen te laten aanmeren, ruimte voor de verzameling van de projectlading en de installatie daarvan. Er zal een volwassen fase komen met exploitatie en onderhoud en vervolgens loopt er een teruggaande stroom van het afgeschreven materiaal.
Het Havenbedrijf in het algemeen en Joost Eenhuizen voor zijn sector in het bijzonder houden een scherp oog op de maatschappelijke en economische belangen. Joost: “We proberen niet alleen ruimte te maken voor het fysieke transport, maar ook een aantrekkelijke vestigingsplaats te bieden voor productie, een plek te zijn waar innovatie tot leven komt en bedrijven zich kunnen ontwikkelen. Een business manager bij het Havenbedrijf is het eerste aanspreekpunt in een sector. Ik zet me in door relaties tot stand te brengen en bedrijven mee te nemen om zich op die sector te richten. We proberen in die hele supply chain op zo veel mogelijk plekken een rol te spelen.”
De fascinatie voor de haven zat er bij Joost al vroeg in. Van Lego bouwde hij schepen en op de basisschool gingen zijn spreekbeurten over sleepboten en de Deltawerken. “Maar ik was daar niet fanatiek in”, zegt hij. “Ik kreeg het mee via de media, want ik woonde in de regio en we gingen naar de Wereldhavendagen. Zo kwam ik tot mijn studiekeuze: economie van vervoer en logistiek. Heel toepasbaar vanwege vakken als haveneconomie, regionale economie, gebiedsontwikkeling en logistiek management. Je krijgt van alles mee om het ecosysteem dat de haven is te begrijpen.”
Hij liep stage bij het Havenbedrijf Rotterdam en ging daarna elders nog “twee kleine dingen” doen, maar na een half jaar kwam Joost terug bij het Havenbedrijf, en daar zit hij nog, tot zijn grote genoegen. “Die studie is mijn inhoudelijke bagage, maar ik heb het meeste gehad aan al die jaren dat ik bij het bedrijf ben; hier heb ik het meeste geleerd. Deze werkomgeving is heel groot en heel klein. Groot door vraagstukken als energietransitie of doordat ik een markt van waterstof op me af zie komen, klein omdat het soms om details gaat en relaties. Maar wel verbonden met de hele wereld! In de haven van Rotterdam en in deze functie zie ik techniek, economie en commercie, maar ook psychologie, tactiek en strategie.
De verbindende schakel
We zijn in de Waalhaven en Joost wijst op de offshore-schepen die daar liggen. Het is de zichtbare kant van zijn werk. Hij noemt zijn werk tastbaar, catchy, groot, zwaar, uniek want nooit repeterend. “Soms is het werk heel concreet met een vraag als ‘waar kunnen we afmeren’. Soms abstracter met de klantvraag ‘wat betekent de energietransitie voor mijn bedrijf’.
Een business manager bij het Havenbedrijf is de schakel tussen de binnenwereld en de buitenwereld. Een functie van ontkoppelen, dat wil zeggen, waar staat het Havenbedrijf voor, waar baseert het zijn keuzes op en wat wil het bereiken versus de uitgangspunten en wensen van het bedrijfsleven en de publieke stakeholders. Hoe breng ik dat met elkaar in verband en tot ontwikkeling? Hoe neem ik de mensen intern mee en hoe leg ik het de klanten uit?”
Een business manager intermedieert met klanten, interne en externe specialisten en collega’s. Uiteindelijk trechtert het idee tot een vraag die Joost gaat framen tot een projectopdracht. En dat leidt tot een uitvraag binnen het Havenbedrijf en dan gaat de projectmanager aan de slag. “Mijn taak wordt dan minder”, zegt Joost. “De projectmanager is verantwoordelijk voor het projectresultaat, maar altijd in samenwerking met de businessmanager, want die blijft verantwoordelijk voor de klantrelatie en de sector. Immers, een project is eindig terwijl de relatie doorgaat.”
Flexibel meebewegen
Ontwikkeling vergt tijd – broeden en brainstormen. Joost: “Uiteindelijk maken we de beste keuze die we op dat moment kunnen maken. Dan moet je accepteren dat veranderingen doorgaan en dat je meegaat in die verandering. We proberen het zo toekomstbestendig mogelijk te doen in de relaties, de activiteiten en de investeringen, waarbij we het risico mitigeren door zo veel als mogelijk flexibiliteit in de contracten en infrastuur in te bouwen”.
Keuzes hebben impact en infrastructuur moet langdurig zijn nut hebben. Een voorbeeld van infrastructuur, verandering en flexibiliteit is de Tweede Maasvlakte. “We zijn begonnen met chemie, volledig geautomatiseerde, grootschalige containeroverslag en distributie. Distributie is van de kaart geweest, terwijl het nu weer volop terug is. Offshore heeft nooit in de vorm waarmee het zich nu openbaart aan de basis gestaan van de beslissing om de Tweede Maasvlakte te bouwen. Deze is wel altijd bedoeld geweest als ontwikkelruimte voor de toekomst. Gelukkig kunnen we zo flexibel zijn daarin mee te gaan.”
Rotterdams
Joost kan intens genieten van de sfeer bij de bedrijven en de mensen aan de spreektafel. Dat zijn wereldwijd grote namen. “Grote ondernemingen waar Ik een soort gelaagdheid aantref in de besluitvorming en de contacten, waar ik werk op verschillende niveaus aan verschillende type projecten. Of het zijn familiebedrijven waar ik spreek met de directeur-eigenaar wiens naam op de gevel staat. Allemaal bedrijven die prettig in de omgang zijn; met dat specifiek Rotterdamse tintje. Je kunt het verschil maken voor die bedrijven. Daar zit de uitdaging en het plezier. En er staat veel te gebeuren. Het is leuk daar deel van uit te maken. Tegelijkertijd bezig te zijn met wat nu nog hard nodig is, want je kunt niet zo maar het bestaande beëindigen. Je moet het bestaande vernieuwen en het nieuwe verwelkomen.”
Veranderend speelveld
Joost draait al vijftien jaar mee bij het Havenbedrijf van Rotterdam. Hij heeft het speelveld zien veranderen. “Ik denk dat we van reactief naar proactief zijn gegaan. We werken niet binnen de grenzen van het havengebied maar aan energietransitie, aan digitalisering. Daar zit het woord haven niet eens meer in. Het gebied is onderhevig aan allerlei krachten van daarbuiten, dus dat is ook ons krachtenveld. We zijn bedrijfsmatiger gaan opereren en van puur technisch gedreven naar brede ontwikkelaar gegaan. Alles komt hier samen: economie, commercie, geopolitiek, etc. Diversiteit, kennis en kunde zijn vele malen groter en we zijn in staat gebleken dat goed te kanaliseren. Het gevaar van met van alles tegelijk bezig te zijn, is dat het schip stuurloos wordt, maar nee, we zijn met al die disciplines ook in staat het schip op koers te houden.”
Banenmotor
De offshore-sector is een banenmotor en Joost adviseert scholieren en studenten “zich te laten enthousiasmeren door het zien van die fantastische schepen, terminals en windturbines, maar, kijk één laagje dieper naar de functie die daaraan vastzit”. Joost gaat elke dag fluitend naar zijn werk: “In de offshore zit veel ontwikkeling. Het is nieuw, het is groeiende, het is Dutch Glory”.
