Hoe snel het gebruik van aardgas in met name transport zal groeien, durven ze bij gasinfrastructuurbedrijf Fluxys, de Belgische tegenhanger van de Gasunie, niet te voorspellen. Maar met belangrijke investeringen in de faciliteiten op de LNG-terminal in Zeebrugge garandeert Fluxys dat alle afnemers, die willen overstappen op gebruik van aardgas, op tijd kunnen worden bevoorraad.
Sinds begin januari is een grote tweede steiger in gebruik genomen waaraan zowel grote als kleinere LNG-tankers kunnen worden geladen en gelost. Hiervoor is deze tweede steiger uitgerust met niet alleen grote laad/losarmen voor het bedienen van de grote LNG-carriers (tot 220.000 kubieke meter) maar ook met een kleinere arm die vooral veel dieper kan zakken om ook kleinere bunkerschepen vanaf 1000 kubieke meters te kunnen laden. Het kunnen beschikken over een tweede steiger geeft de terminal in Zeebrugge veel meer flexibiliteit, zegt Rudy van Beurden, verantwoordelijk voor de perscontacten bij Fluxys. Mocht aan de eerste steiger een schip langer moeten blijven liggen dan gepland, kan de terminal ook een tweede grote carrier ontvangen.
Vijfde opslagtank
Ondertussen wordt er hard gewerkt aan de bouw van een vijfde, grote opslagtank met een capaciteit van 180.000 kubieke meter. Daarmee wordt de bestaande opslagcapaciteit van 380.000 kubieke meter met bijna de helft uitgebreid. Deze nieuwe grote tank moet in de loop van 2019 in gebruik kunnen worden genomen tegelijkertijd met het begin van de geplande grote aanvoer van aardgas uit het Russische Yamal-project op het Jamal-schiereiland in de Kara-zee ten oosten van Nova Zembla. De nieuwe tank is specifiek bedoeld voor de opslag van dit aardgas. Fluxys heeft hiervoor een 20-jaar durend contract met het Yamal-project afgesloten. De Russen laten momenteel een vloot bouwen van zestien ijsbestendige LNG-carriers met een capaciteit van 170.000 kubieke meter die het gehele jaar door voor een continue stroom van LNG vanuit het Yamal-project naar de LNG-terminal in Zeebrugge moeten zorgdragen. De Russen hebben Zeebrugge gekozen als het overslag- en distributiepunt voor afnemers in Noordwest-Europa en de rest van de wereld. Overigens maken de Russen nu ook proefvaarten via de Poolzee naar Zuid-Korea om te zien in hoeverre de LNG in de zomermaanden ook rechtstreeks aan afnemers in het oosten van Azië (China, Japan, Korea) kan worden geleverd.
Tweede trucklaadstation
Daarnaast laat Fluxys momenteel een technische studie doen voor de implementatie van een investeringsbeslissing eerder dit jaar in de aanleg van een tweede trucklaadstation. Op het eerste laadstation komen sinds 2010 derde partijen trucks laden voor distributie van LNG onder afnemers in industrie, zwaar wegtransport en binnenvaart. “Dat is een groot succes. Het huidige trucklaadstation wordt nu heel hard gebruikt,” aldus Kwinten Standaert, de commercieel verantwoordelijke voor de LNG-diensten van Fluxys. Het kunnen beschikken over een tweede laadstation laat toe om in de toekomst de groeiende vraag vlot te kunnen blijven beantwoorden. Dit tweede trucklaadstation moet volgend jaar al in gebruik kunnen worden genomen. Behalve per schip en tankwagen ziet Fluxys ook steeds meer vraag ontstaan naar LNG geladen in tankcontainers. De Europese Commissie heeft onlangs subsidie verleend voor een onderzoek naar uitbreiding van de mogelijkheden voor dit vervoer. Het transport van LNG in tankcontainers biedt veel mogelijkheden omdat deze tankcontainers zowel per schip, trein, truck als spoor kunnen worden vervoerd. Vooral in het noorden van Europa groeit de vraag naar LNG snel. Het LNG-bunkerponton waarmee cruiseschepen in de haven van Hamburg van stroom worden voorzien wordt zo al met tankcontainers vanuit Zeebrugge bevoorraad.
Andere bronnen
Ooit opgezet als aanlandpunt voor de levering van aardgas vanuit Algerije komt het bij de terminal in Zeebrugge afgeleverde aardgas nu vooral uit Qatar. Hiervoor zijn twee contracten van twintig jaar en een van vijftien jaar afgesloten. Maar als de vraag naar aardgas in Noordwest-Europa aantrekt, wordt ook meer aardgas uit andere bronnen verwacht, zoals bijvoorbeeld Noorwegen en de Verenigde Staten. België zal sowieso meer aardgas uit andere bronnen moeten importeren nu is besloten de gaskraan in Groningen voor een groot deel dicht te draaien. België is, naast Duitsland en Frankrijk importeur van Nederlands aardgas. De LNG uit Qatar wordt aangevoerd met de grote carriers waarvan er dit jaar tot nog toe elf bij de terminal in Zeebrugge afmeerden. Daarnaast ontving Fluxys Zeebrugge ook dertien keer kleinere LNG-tankers, die het vloeibare aardgas vanuit Zeebrugge naar de afnemers brengen. Dat gebeurde vooral door de Coral Energy en de Coral Methane van de Rotterdamse rederij Anthony Veder die vanuit Zeebrugge het Noors-Zweedse gasbedrijf Skangas van LNG voorzien. Ook wordt binnenkort de gezamenlijk door Anthony Veder en Skangas geëxploiteerde LNG-bunkertanker Coralius in Zeebrugge verwacht om LNG te laden.
Eerste LNG-bunkertanker
Zeebrugge heeft de eerste zeegaande LNG-bunkertanker ter wereld reeds als thuishaven, de ENGIE Zeebrugge. Fluxys is ook voor 25% aandeelhouder van de in april door een Zuid-Koreaanse werf opgeleverde ENGIE Zeebrugge. Met dit schip moeten zeegaande LNG-schepen van brandstof worden voorzien. De eerste vaste klanten zijn twee autocarriers die vaste diensten onderhouden tussen de grote autoterminal in Zeebrugge en de afnemers in Scandinavië. Veel Aziatische autobouwers leveren hun producten af in Zeebrugge, vorig jaar meer dan twee miljoen, voor verdere distributie in Noordwest-Europa. Daarnaast is de exploitant van de ENGIE Zeebrugge, Gas4Sea, druk op zoek naar nieuwe klanten. De verwachtingen voor het gebruik van LNG als brandstof in de scheepvaart zijn hooggespannen maar de groei heeft een forse knauw gekregen door de val van de prijs van ruwe olie. Voor reders is daardoor het verschil in brandstofkosten nu te groot om hun schepen op LNG om te bouwen of nieuwbouw te laten plegen. Alleen in Scandinavië blijft het gebruik van LNG in de scheepvaart gestaag groeien dankzij inzet van forse subsidies voor milieuvriendelijke brandstoffen. En ook de binnenvaart beschikt momenteel niet over de financiële middelen om grootschalig te kunnen overschakelen op het gebruik van LNG. “Het zijn geen markten die zich spectaculair snel ontwikkelen, maar eerder gestaag groeien wanneer nieuwe schepen besteld worden,” aldus Standaert.
Huishoudens en bedrijven
De commercieel verantwoordelijke voor de LNG-diensten van Fluxys schat dat, van het totale volume aan vloeibaar aardgas dat in Zeebrugge wordt aangevoerd, momenteel zo’n 10 procent in kleinere schepen de terminal weer verlaat voor distributie in Scandinavië waarvan een flink deel in de scheepvaart wordt gebruikt. Met zo’n 1500 truckladingen per jaar gaat nog eens 5 procent de terminal af voor gebruik in wegvervoer en industrie. De resterende 85 procent wordt hervergast en in het leidingennetwerk van Fluxys ingevoerd om huishoudens en bedrijven van aardgas te voorzien. Standaert en Van Beurden zien, naast het gebruik in de scheepvaart, ook in het wegvervoer hoopvolle ontwikkelingen voor het gebruik van LNG. Niet alleen zijn na pionier Iveco inmiddels ook truckbouwers Mercedes, Volvo en Scania op de markt gekomen met truckmotoren die ook op LNG kunnen draaien maar er komt ook zicht op motoren die grotere vermogen kunnen leveren. “De ontwikkeling van hogere vermogens begint nu op gang te komen,” aldus Van Beurden. Het probleem met de eerste vrachtwagenmotoren op LNG was dat ze maar een beperkt vermogen van minder dan 400 pk konden leveren en bovendien een beperkte actieradius hadden. Vooral voor het overwinnen van lange hellingen kwamen deze trucks vermogen tekort. Maar inmiddels zijn de eerste, sterkere motoren op LNG op de markt die nu volop door transporteurs worden getest. De verwachting is dat hierdoor ook de belangstelling voor de aanschaf van op LNG rijdende trucks snel zal toenemen.
LNG-terminal Duinkerke
Net als in België wordt het gebruik van LNG in het wegvervoer sterk gestimuleerd. Een groot Frans supermarktconcern heeft al aangekondigd zijn complete truckvloot op LNG te willen ombouwen. Voor Fluxys, dat ook een aandeel heeft in de LNG-terminal in het Franse Duinkerke, is het zaak om hier tijdig op in te spelen. “Wij volgen de ontwikkelingen op de voet om te weten welke diensten wij moeten gaan aanbieden en welke infrastructuur daarvoor nodig is,” aldus Standaert.
Belangrijk voor het gebruik van LNG zijn technologische ontwikkelingen en de prijs van LNG in verhouding tot die van stookolie en diesel. De schattingen voor de verwachte toename van het gebruik van LNG in de scheepvaart lopen voor 2025/2030 nog sterk uiteen van 20 tot 60 miljard kubieke meter ofwel 15 tot 45 miljoen ton en voor het wegvervoer van 3,5 tot 17 miljard kubieke meter ofwel 3 tot 13 miljoen ton per jaar.
