Cultuuromslag op het gebied van veiligheid

De medewerkers in bedrijven en instellingen moeten aan het eind van de dag gezond en wel naar huis kunnen gaan. Door een goed en doordacht veiligheidsplan kunnen risico’s beperkt worden. Diverse bedrijven trainen ook op veiligheidsbewustzijn en plannen regelmatig veiligheidsvergaderingen in. De Nederlandse en Europese regelgeving op het gebied van veiligheid is de laatste jaren flink aangescherpt. Als er op een bedrijf een ongeval gebeurt, terwijl de medewerkers onvoldoende zijn opgeleid met betrekking tot veiligheid, zit de werkgever met een probleem. Meest risicovol is de dagelijkse bediening van machines zoals lopende banden, draaibanken en snijmachines. In het bedrijfsleven is er sprake van een cultuuromslag die ertoe heeft geleid dat ‘safety first’ een vanzelfsprekendheid is. Wel moet men steeds blijven hameren op veiligheid om nonchalance te mitigeren.

Persoonlijke beschermingsmiddelen op de werkvloer, variërend van brandvertragende kleding tot gehoorbescherming, zijn van levensbelang. Analoog aan het dragen van de autogordel is dat besef inmiddels wijd en zijd doorgedrongen. Niet alleen in de (chemische) industrie, maar ook in het midden en kleinbedrijf kunnen calamiteiten zich eerder voordoen dan men op het eerste gezicht zou vermoeden. Een goede oog-, gehoor-, ademhalings-, hand- en valbescherming zijn essentieel. Vooral in sectoren waar men veiligheidsrisico’s loopt, zoals in de bouw en de (petro)chemie. Lassers bijvoorbeeld kunnen met speciale lashelmen extra worden beschermd tegen rookgassen. Via een motortje in de helm wordt telkens verse lucht ingeblazen. De rook kan niet onder de helm kruipen en de longen blijven beschermd. De trap oplopen zonder de leuning vast te houden? In de (chemische) industrie is dat not done.

ATEX Richtlijn
Een blijvend veilige werkomgeving voor medewerkers en omgeving staat voorop. In de werkplaats dient alles goed en veilig te verlopen. Maar hoe borg je als werkgever dat wat veilig is, ook veilig blijft? De Europese ATEX 137 (ATmosphères Explosives) richtlijn schrijft voor dat medewerkers tegen explosiegevaarlijke materialen of processen dienen te worden beschermd. De ATEX Richtlijn) borgt een explosieveilig gebruik van materialen. Repareren is en blijft mensenwerk. Ook al beschikt men over de beste systemen en machines: het allerbelangrijkste is het feit dat de mensen op de werkvloer goed getraind en geschoold zijn. Bij reparatie van een elektromotor bijvoorbeeld, moet voorkomen worden dat deze op wat voor wijze dan ook een ontstekingsbron kan vormen.

Veilige werkplek op hoogte
Om op (grote) hoogte te kunnen werken zijn steigers onmisbaar. Het monteren van een veilige steiger is een ingewikkeld proces, mede vanwege de aangescherpte regelgeving. Steigers moeten onder alle omstandigheden veilige werkplekken zijn. HDV Steigerbouw is nauw betrokken bij projecten in de bouw, haven & industrie en offshore. Variërend van nieuwbouw en restauratie tot industriële en infrastructurele projecten. “Aan veiligheid doen wij nooit concessies. Wij zorgen voor een veilige werkplek op hoogte, zowel op land als boven het water. Onze kracht vormen steigers voor complexe bouwprojecten. Het is essentieel dat de veiligheid van de mensen wordt gewaarborgd. Daar doen wij nooit concessies aan. We voldoen dan ook aan alle benodigde certificeringen. Naast het monteren en demonteren van steigers zijn we ook specialist in de afscherming van steigers ter voorkoming van overlast van stof bij asbestverwijdering of straalwerkzaamheden”, aldus directeur Jørgen Geurts van HDV Steigerbouw.

Stormvloedkering
Voor de Getijden Centrale onder de stormvloedkering, waardoor energie uit de eb en vloedbewegingen van het water kan worden gewonnen, waren diverse hangsteigers nodig boven sterk stromend water. HDV was al vroeg in de voorbereiding van het project betrokken om samen met Hillebrand en Tocardo het steigerwerk te optimaliseren. Eerder heeft HDV de stinger van de Pioneering Spirit van Allseas in de steigers gezet en voor Vopak de laad- en los steigers gebouwd voor de gasschepen. “Daarbij moest worden voldaan aan de strenge milieu- en veiligheidseisen van Rijkswaterstaat. Voorkomen moest worden dat bijvoorbeeld deeltjes oude verf in het water zouden belanden. De steigers moesten derhalve zorgvuldig met folie worden ingepakt. Wij zorgen voor valbescherming met dubbele haken. Als de ene haak los is, blijft de andere vast zitten. Uitrusting in fluorescerende kleuren is eveneens van groot belang, zodat de steigerbouwers omwille van veiligheid altijd in het zicht blijven.”

Schouderbescherming
Onderzoek van de Erasmus Universiteit heeft uitgewezen dat steigerbouwers per dag gemiddeld met de hand tussen 5.000 en 7.000 kilo verplaatsen. Daardoor is de kans op fysieke klachten onevenredig groot waardoor er inmiddels verplichte schouderbescherming is. Verder zijn uiteraard valhelm, veiligheidskleding en veiligheidsschoenen verplicht. In de chemische industrie is het tevens vereist om een veiligheidsbril te dragen. Doordat het risico in de steigerbouw veel hoger is, geldt dat ook voor de opdrachtgevers. Vandaar dat er veel waarde wordt gehecht aan certificeringen, waarmee het kaf van het koren wordt gescheiden in de steigerbouw.

Haven & industrie
De Nederlandse en Europese regelgeving op het gebied van veiligheid in de sector haven & industrie is de laatste jaren flink aangescherpt. “Als er op een bedrijf een ongeval gebeurt, terwijl de medewerkers onvoldoende zijn opgeleid met betrekking tot veiligheid, zit de werkgever met een probleem. De meeste certificaten zijn vijf jaar geldig, maar de cursus BHV bijvoorbeeld moet ieder jaar opnieuw gevolgd worden”, aldus directeur-eigenaar Peter Kramer van DINS Safety Training en NHI Opleidingen, met bakermat in Terneuzen. DINS Safety Training verzorgt diverse Arbo gerelateerde opleidingen, variërend van VCA tot BHV en van Heftruck tot Veilig Werken met de Verreiker. Voor de agrarische en maritieme sector zijn er specifieke opleidingen, zoals met betrekking tot grondverzetmachines en reachstackers. Het bedrijf verzorgt een totaalpakket in Zuidwest Nederland op het gebied van opleidingen, zowel voor de productie- als voor de administratieve omgeving.

EVO
Bijna tien jaar geleden kwam Kramer via de EVO terecht in opleidingsland. “De EVO, nog steeds een gewaardeerde partner, was op zoek naar opleiders in het kader van diverse certificeringen. Daar heb ik me flink op toegelegd, met het volgen van alle mogelijke opleidingen op het gebied van veiligheid. Ik gaf destijds als ZZP’er onder andere trainingen op terminals in de havengebieden.” Ondanks de strengere wettelijke veiligheidseisen, staan opleidingen onder druk. Het UWV verschuift vanwege bezuinigingen het opleiden van werkzoekenden steeds meer naar de toekomstige werkgever.

Cultuuromslag
“In Nederland zijn er zowel geschikte Arbo gerelateerde opleidingen als goede veiligheidsmiddelen, zoals oog-, gehoor-, ademhalings-, hand- en valbescherming. Het lijkt wel alsof we een bepaalde opleiding pas volgen en persoonlijke beschermingsmiddelen pas gebruiken als we er toe worden gedwongen. Gelukkig is er inmiddels een cultuuromslag gaande. De bewustwording in de hele maatschappij met betrekking tot het grote belang van veiligheid neemt steeds meer toe”, aldus Kramer.

Uden
DINS Safety Training heeft per 1 augustus in samenwerking met Insignia BV en Werkvloer BV aan de Liessentstraat 7 in Uden een tweede opleidingscentrum geopend. Daarbij speelde het project ‘Statushouders voor de Logistiek’ een belangrijke rol. Een training- en begeleidingsprogramma om de statushouder op te leiden en te begeleiden naar werk in de logistiek. DINS Safety Training verzorgt de machinetrainingen als heftruck, reachtruck en stapellaar.

Sociaal maatschappelijk
Het is een sociaal maatschappelijk project waar deelnemers en bedrijven een groot voordeel ondervinden in het ontwikkelen en vinden van logistieke werknemers. DINS Safety Training gaat op deze locatie ook Arbo gerelateerde veiligheidsopleidingen verzorgen, onder andere VCA, BHV, Heftruck, Hoogwerker en ook Code 95 voor de beroepschauffeurs. Tevens zal ook NHI Opleidingen hier de opleidingen kunnen verzorgen, zoals Office, secretariële opleidingen of praktijkdiploma boekhouden.

Voordeel
Peter van den Eijnden heeft een brede waaier aan leidinggevende functies bekleed bij SABIC. Zijn huidige en laatste functie voor zijn pensionering is veiligheids- en milieu manager. Een EHS&S Manager moet gezag uitstralen, mede om medewerkers te kunnen beïnvloeden en inspireren. Van eminent belang in de petrochemie waar het ‘safety first’ is. “Als veiligheidsmanager is het wellicht een voordeel als je wat grijze haren hebt. Met een zekere ‘seniority’ kun je mensen sneller aanspreken op hun gedrag. Zeker in het kader van veiligheid is dat essentieel.”

Stimuleren
Op het gebied van veiligheid gaat het om observeren, corrigeren, accepteren en tot slot waarderen. Voor dat laatste is er in Nederland een hele cultuuromslag nodig. “Wij stimuleren juist het feit dat medewerkers elkaar aanspreken op onveilig gedrag zodanig dat het geaccepteerd wordt. Dit aanspreken is tenslotte niet om te pesten, maar om te voorkomen dat mensen gewond raken. Het is voor hun eigen goed. Hoe kun je mensen op een positieve manier aanspreken? Door de verantwoordelijkheid bij de mensen zelf te leggen, kun je vaak meer bereiken dan zaken verplicht te stellen. Met straffen of disciplinaire maatregelen kun je maar beperkte resultaten boeken”, aldus Van den Eijnden.

Toolbox meetingen
Vooral in de chemie is het veiligheidsbewustzijn hoog, maar er moet wel continu op safety worden gewezen. Via toolbox meetings gaat speciale aandacht uitgaat naar gevaarlijke stoffen, zware lasten en gevaarlijk gereedschap. Daar moet men steeds bewust op blijven. De meeste ongevallen in het bedrijfsleven gebeuren juist door routinehandelingen, niet door onkunde. Cijfers wijzen uit dat het op het werk veel veiliger is dan thuis. Anders gezegd is de kans veel groter om thuis iets op te lopen dan op het werk. Wat betreft werkgerelateerde ongevallen zijn er de meeste incidenten in de landbouw, gevolgd door de bouw en als derde transport & logistiek.

Auteur: Henk van de Voorde

Deel dit bericht op