De haven van Antwerpen beschikt over het grootste geïntegreerde chemiecluster van Europa, maar schepen Marc Van Peel hield zijn hart vast vanwege de wereldwijde onzekerheden in de industriële sector. Inmiddels kan hij met een gerust gemoed concluderen dat het petrochemische cluster ook voor de komende decennia gewaarborgd is in Antwerpen. Zeven van de tien belangrijkste chemiebedrijven ter wereld hebben er een productiesite. De petrochemie is van oudsher verankerd in de haven van Antwerpen en de op- en overslag van natte bulk is in de afgelopen jaren alleen maar sterker gestegen. Grote concerns als Total, ExxonMobil, BASF en Covestro (het voormalige Bayer) blijven grote bedragen investeren in het vernieuwen van hun installaties in de haven van Antwerpen. De lage olieprijs heeft wereldwijd tot een crisis in de offshore geleid. Bovendien is er een tendens om olieraffinaderijen dichter bij de oliebronnen te bouwen vanwege goedkopere energie.
“Er zijn veel vraagtekens over de toekomst van de industrie. Op wereldschaal zijn er grote economische veranderingen gaande die zijn weerslag hebben op de industrie. Desondanks hebben petrochemische bedrijven in de afgelopen jaren in de haven van Antwerpen gigantische sommen geld geïnvesteerd, goed voor honderden banen. En er komen nog veel meer investeringen aan. Dat betekent dat de petrochemie ook voor volgende generaties verankerd blijft in de Antwerpse haven. We blijven voor de lange termijn een internationaal hoofdkwartier in de petrochemie. Dat geeft een gerust gevoel”, aldus Marc Van Peel, havenschepen en voorzitter van het havenbedrijf Antwerpen.
Cradle to cradle
De haven zet zich continu in om bedrijven die willen investeren te faciliteren. In het Antwerpse chemiecluster wordt in toenemende mate ingezet op ‘cradle to cradle’: afval van het ene bedrijf is grondstof voor het andere bedrijf. Het Saoedische concern Energy Recovery Service (ERS) is voornemens om een slordige 4 miljard euro te investeren in een recyclingfabriek voor industrieel afval in Antwerpen. Hier zouden 900 banen mee gemoeid zijn. Eind dit jaar zal er duidelijkheid zijn omtrent de voortgang van de plannen.
Record
Het record in 2016 van 214 miljoen ton behandelde goederen in de haven van Antwerpen onderstreept de ambities van het Havenbedrijf op het gebied van infrastructurele projecten, investeringen, op- en overslag en ladingbehandeling. Sterke troeven van de haven zijn nautische toegankelijkheid, veiligheid en duurzaamheid. Antwerpen heeft de ambitie om zich als haven te positioneren als dé koploper op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen in de Hamburg-Le Havre range. Antwerpen is tachtig kilometer meer landinwaarts gelegen dan de andere havens in deze range. Door te kiezen voor Antwerpen gaan rederijen niet alleen voor een toegankelijke, maar ook voor een duurzame haven. “De grootste containerrederijen van de wereld zijn overtuigd van de sterke troeven waarover onze haven beschikt. Ze doen graag zaken met ons omdat we commercieel aantrekkelijk zijn voor veel ladingstromen, mede dankzij onze goede nautische toegankelijkheid. De Scheldeverdieping kwam in 2010 juist op tijd. De Scheldehaven heeft met haar landinwaartse ligging een onmiskenbare troef in handen. De kosten van vervoer blijven op die manier binnen de perken en transport gerelateerde milieueffecten worden geminimaliseerd” zegt de Antwerpse schepen met de portefeuille haven, industrie en werk.
Containers
Marc Van Peel laat een grafiek zien waaruit blijkt dat Antwerpen op het gebied van containers in de afgelopen jaren Hamburg is gepasseerd, terwijl de kloof met Rotterdam steeds kleiner wordt. “Op het vlak van containers winnen we steeds meer terrein op onze concurrenten Rotterdam en Hamburg. Uiteraard zijn we zeer tevreden met onze record op- en overslag van 214 miljoen ton goederenoverslag, waarvan 118 miljoen in containers (ruim 10 miljoen TEU).”
Maritieme toegankelijkheid
Het Havenbedrijf Antwerpen staat immer open voor ‘verdere, doordachte verbeteringen aan de maritieme toegankelijkheid’ van de Antwerpse haven, om de steeds groter wordende schepen te kunnen faciliteren. Maatregelen voor een optimale bevaarbaarheid van de Westerschelde blijven een actueel issue. Met de realisering van de derde verdieping van de Westerschelde kunnen ook de grootste containerschepen vlotter de haven van Antwerpen aan- en afmeren. De derde Scheldeverdieping verschaft Antwerpen een getij-onafhankelijke opvaart van 13,10 meter diepgang. Bij gunstige getijden kunnen echter ook schepen met een grotere diepgang de Schelde opvaren. Het record van 15 meter is al diverse keren gebroken.
Containerreuzen
“Het feit dat zij hier nu ook met een grotere diepgang kunnen aan- en afmeren, is een flinke opsteker voor de containerscheepvaart richting Antwerpen. Jaarlijks lopen honderden containerreuzen de Antwerpse haven aan, van plus 14.000 TEU en zelfs plus 19.000 TEU. Dit geeft een geweldige boost aan toegevoegde waarde en werkgelegenheid. Het Scheldeverdrag heeft drie autonome pijlers: veiligheid, nautische toegankelijkheid en natuur. Het misverstand was dat ze niet los van elkaar werden gezien. Vandaar de ontpolderingsdiscussie in Nederland, waarbij er onterecht naar Antwerpen werd gewezen. De Zeeuws-Vlaamse Hertogin Hedwigepolder wordt echter niet ontpolderd omdat wij de Schelde verdiept hebben. Op diverse bijeenkomsten in Zeeland heb ik als ambassadeur van de haven van Antwerpen getracht om die verkeerde beeldvorming weg te nemen. Van goed nabuurschap kunnen we over en weer positief gebruik maken. Gelukkig zijn de betrekkingen inmiddels weer uitstekend”, aldus Van Peel.
Crisis der lage landen
In 2009, op het hoogtepunt van de crisis der lage landen, legde de havenschepen op de Oesterpartij in Middelburg uit waarom de Vlamingen destijds massaal overgingen tot een boycot van de Zeeuwse Zilte Zaligheden van de Noorderburen. “Als de derde verdieping van de Westerschelde niet was gerealiseerd in 2010, dan was Antwerpen gedegradeerd tot een tweederangs haven. De nautische toegankelijkheid van de haven van Antwerpen is nu ten allen tijde gewaarborgd. De enige rem is de veiligheid. Grote tankschepen varen echter niet de Schelde op. Olieproducten worden via pijplijn naar Antwerpen getransporteerd.” Marc Van Peel ontvangt op maandag 25 september de afdeling Zeeland van The Lighthouse Club. Een dertigtal Zeeuwse ondernemers en managers uit de bouwkolom zal dan worden rondgeleid in het nieuwe Havenhuis. De welbespraakte havenschepen zal op karakteristieke wijze een toespraak houden, waarbij uiteraard ook ingegaan wordt op het belang van goed nabuurschap…
